Οι ερευνητές από το Βέλγιο, την Ιταλία, το Ισραήλ και την Αυστρία, με επικεφαλής τη Λάουρα Μαντέλι του Πανεπιστημίου της Μπολόνια, που έκαναν τη σχετική ανακοίνωση στο διεθνές συνέδριο του Ευρωπαϊκού Κολλεγίου Νευροψυχοφαρμακολογίας στη Βιέννη, μελέτησαν 654 εργαζόμενους, που έπαιρναν αντικαταθλιπτικά, κυρίως την ευρύτερα συνταγογραφούμενη κατηγορία των επιλεκτικών αναστολέων επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRI), στην οποία το πιο γνωστό φάρμακο είναι το «Προζάκ».
Οι συμμετέχοντες (τα δύο τρίτα γυναίκες) χωρίσθηκαν σε τρεις ομάδες ανάλογα με το επάγγελμα και το είδος της εργασίας τους, με βάση μια σειρά κριτηρίων (εξειδίκευση, ευθύνη, απολαβές, πρεστίζ κ.α.).
Διαπιστώθηκε ότι στην αντικαταθλιπτική θεραπεία δεν ανταποκρινόταν το 56% των ατόμων της ομάδας υψηλότερου επαγγελματικού-εργασιακού επιπέδου, έναντι 40% της μεσαίας και 44% της χαμηλότερης (ανειδίκευτοι εργάτες κ.α.).
Ανάλογη είναι η εικόνα όσον αφορά τα ποσοστά ύφεσης της κατάθλιψης: περίπου ένας στους έξι μεταξύ των καλοπληρωμένων επαγγελματιών είδε τα συμπτώματά του να εξαφανίζονται, έναντι ενός στους τέσσερις στις άλλες ομάδες εργαζομένων.
Είναι γνωστό ότι περίπου ένας στους τρεις ασθενείς που παίρνει αντικαταθλιπτικά, δεν ανταποκρίνεται στη θεραπεία, δηλαδή τα φάρμακα δεν τον «πιάνουν». Στον πρώτο «γύρο» χορήγησης των αντικαταθλιπτικών, σχεδόν οι μισοί ασθενείς δεν ανταποκρίνονται και μόνο ένας στους τρεις αισθάνεται ουσιαστική βελτίωση.
Ελάχιστα μέχρι σήμερα είχε μελετηθεί ποιες ομάδες εργαζομένων ανταποκρίνονται λιγότερο και ποιες περισσότερο. Η νέα μελέτη δείχνει ότι πιο δεκτική στα αντικαταθλιπτικά είναι η «μεσαία τάξη». Λιγότερο δεκτικοί είναι οι πιο καλοπληρωμένοι, πιο μορφωμένοι και πιο ειδικευμένοι.
Η μελέτη έδειξε επίσης ότι όσο υψηλότερο εισόδημα έχει ένας εργαζόμενος, τόσο περισσότερο τείνει να αντικαθιστά ή να συμπληρώνει τα αντικαταθλιπτικά με ψυχοθεραπεία. Οι περισσότεροι γιατροί θεωρούν ως ιδανική θεραπεία της κατάθλιψης ένα συνδυασμό φαρμάκων και ψυχοθεραπείας.
Μια άλλη συναφής έρευνα, με αντικείμενο γιατί τα αντικαταθλιπτικά δεν έχουν το ίδιο αποτέλεσμα σε όλους τους ασθενείς, η οποία παρουσιάσθηκε στο ίδιο συνέδριο, με επικεφαλής τη Σίλβια Πογκίνι του Ανωτέρου Ινστιτούτου Υγείας της Ιταλίας στη Ρώμη, διαπίστωσε -με βάση πειράματα σε ποντίκια- ότι για να «πιάσουν» τα αντικαταθλιπτικά, πρέπει και το περιβάλλον να βοηθά.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα αντικαταθλιπτικά δουλεύουν για πολλούς ανθρώπους, όμως αυτό δεν συμβαίνει στο 30% έως 50% των ασθενών. Κανείς δεν ξέρει εκ των προτέρων αν το φάρμακο θα 'δουλέψει' αποτελεσματικά και κανείς δεν ξέρει γιατί» είπε η Πογκίν
Πρόσθεσε πως, σύμφωνα με τη νέα μελέτη, «το να πάρει κανείς ένα αντικαταθλιπτικό SSRI, δεν είναι αρκετό. Το φάρμακο θα σε βάλει σε μια βάρκα, αλλά τελικά είναι η θάλασσα και το πόσο άγρια είναι, που θα καθορίσει πόσο θα ευχαριστηθείς το ταξίδι. Για να 'δουλέψει' το αντικαταθλιπτικό, πρέπει το περιβάλλον να είναι ευνοϊκό». Όσο πιο στρεσογόνο είναι το περιβάλλον, τόσο μειώνεται η πιθανότητα να «πιάσει» το φάρμακο.
