Ομοίως με το ξηρό δέρμα και το αφυδατωμένο δέρμα, το ευαίσθητο και το ευαισθητοποιημένο δέρμα είναι δύο όροι που τείνουν να μπερδεύονται. Όλες πιθανότατα έχουμε βιώσει κάποια μορφή ευαισθησίας του δέρματος κάποια στιγμή, είτε πρόκειται για φλεγμονή, κνησμό, τσούξιμο ή ξεφλούδισμα, αλλά το να διακρίνεις εάν έχεις ευαίσθητο τύπο δέρματος ή εάν είσαι προσωρινά ευαισθητοποιημένη είναι το πρώτο βήμα για τη θεραπεία. Η επιστήμονας, φαρμακοποιός και ειδικός στην υγεία του δέρματος Cheryl Woodman εξηγεί τις διαφορές τους.
Ευαίσθητο δέρμα
Ο τεχνικός ορισμός του ευαίσθητου δέρματος είναι «η εμφάνιση δυσάρεστων αισθήσεων (τσούξιμο, κάψιμο, πόνος, κνησμός και αισθήσεις μυρμηκίασης) ως απόκριση σε ερεθίσματα που κανονικά δεν πρέπει να προκαλούν τέτοια αίσθηση». Σε αντίθεση με την ξηρότητα ή τη λιπαρότητα, το ευαίσθητο δέρμα είναι ένας τύπος δέρματος που καθορίζεται από τη γενετική. Η Woodman εξηγεί ότι υπάρχουν δύο κύριες αιτίες για την ύπαρξη ευαίσθητου δέρματος: μια γενετικά μειωμένη λειτουργία φραγμού και/ή μια υπερκινητική λειτουργία του ανοσοποιητικού.
«Φυσικά, το δέρμα αποτρέπει την ευαισθησία που προκαλείται από το περιβάλλον σχηματίζοντας ένα υγιές αμυντικό σύστημα που δημιουργείται από λιπαρά οξέα, κεραμίδια και χοληστερόλη—συν ένα ισορροπημένο επίπεδο pH». Όταν διακυβεύεται η υγεία του δερματικού φραγμού, προσθέτει, «τα αλλεργιογόνα του περιβάλλοντος, τα βακτήρια και τα σωματίδια της ρύπανσης μπορούν να διεισδύσουν γρήγορα στο δέρμα, προκαλώντας ευαισθησία». Ορισμένα γονίδια μπορούν επίσης να συμβάλουν σε μια υπερ-αντιδραστική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, πράγμα που σημαίνει ότι οι φυσικές άμυνες του σώματος περνούν σε «λειτουργία επίθεσης» για ουσίες που είναι πραγματικά αβλαβείς.
Ευαισθητοποιημένο Δέρμα
Το ευαισθητοποιημένο δέρμα, από την άλλη πλευρά, είναι μια «προσωρινή κατάσταση του δέρματος που προκαλείται από ένα συγκεκριμένο συστατικό ή προϊόν περιποίησης που προκαλεί ερεθισμό ή αλλεργιογένεση», σύμφωνα με την Woodman. Οποιοσδήποτε τύπος δέρματος μπορεί να ευαισθητοποιηθεί λόγω πολλών παραγόντων, αλλά μερικοί συνηθισμένοι ένοχοι περιλαμβάνουν τη ρύπανση, την υπερβολική έκθεση σε ακτίνες UV, τις κακές καιρικές συνθήκες, τις ορμόνες, το στρες, την υπερβολική απολέπιση και, φυσικά, την αντίδραση σε ένα συστατικό που το δέρμα σου δεν αντέχει.
Πώς μπορείς να ξέρεις αν έχεις ευαίσθητο ή ευαισθητοποιημένο δέρμα;
Παρά τις διαφορές τους, και οι δύο μορφές ευαισθησίας τείνουν να εμφανίζονται στο δέρμα με παρόμοιους τρόπους. Εάν έχεις ευαίσθητο ή ευαισθητοποιημένο δέρμα, μπορεί να παρατηρήσεις:
- Φλεγμονή
- Συχνό κοκκίνισμα
- Τσούξιμο, κάψιμο ή μυρμήγκιασμα
- Κνησμός, ξεφλούδισμα
- Αποχρωματισμός (κόκκινο, μωβ ή γκρι)
- Ξηρότητα
- Εξογκώματα που μοιάζουν με σπυράκια
Ο καλύτερος τρόπος για να προσδιορίσεις εάν έχεις ευαίσθητο δέρμα ή ευαισθητοποιημένο δέρμα είναι να εξετάσεις εάν ο ερεθισμός του δέρματος είναι συνεχής ή προσωρινός. Οι ευαίσθητοι τύποι δέρματος εμφανίζουν συμπτώματα σε όλη τους τη ζωή και μπορεί επίσης να έχουν φλεγμονώδεις καταστάσεις όπως έκζεμα, ψωρίαση ή ροδόχρου ακμή. Αν και ο καθένας μπορεί να έχει ευαίσθητο δέρμα, εκείνοι με ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα συχνά εμπίπτουν σε αυτήν την κατηγορία, καθώς η έλλειψη χρωστικής στο δέρμα τους τα κάνει πιο ευαίσθητα σε ένα εξασθενημένο φράγμα.
Εάν μερικές φορές παρατηρείς ευαισθησία ή νιώθεις ότι το δέρμα σου έχει γίνει πιο ευαίσθητο τα τελευταία χρόνια, είναι πιθανό να έχει ευαισθητοποιηθεί προσωρινά. Έχεις προσθέσει ένα νέο προϊόν στη ρουτίνα σου; Κάνεις απολέπιση πολύ συχνά; Μετακόμισες πρόσφατα σε ένα πιο μολυσμένο περιβάλλον ή σε ένα διαφορετικό κλίμα; Σε αντίθεση με έναν ευαίσθητο τύπο δέρματος, με λίγη φροντίδα το ευαισθητοποιημένο δέρμα μπορεί να αποκατασταθεί.
