Το κρασί ήταν, είναι και θα είναι το πιο αγαπητό και δημοφιλές ποτό για την ευχάριστη γεύση του και την ευφορία που δημιουργείται μετά την κατανάλωσή του. Στην Αρχαία Ελλάδα, η κατανάλωση του κρασιού ήταν καθημερινή συνήθεια.
Μάλιστα ο Ιπποκράτης θεωρούσε το κρασί φάρμακο για πολλές παθήσεις και φαίνεται ότι είχε απόλυτο δίκιο, αφού και οι σύγχρονες μελέτες δείχνουν ότι είναι ιδιαίτερα ωφέλιμο για την υγεία μας, μια και βοηθά στην πρόληψη καρδιαγγειακών και νευρολογικών παθήσεων καθώς επίσης και ορισμένων μορφών καρκίνου.
«Γαλλικό παράδοξο».
Το κρασί (και ιδιαίτερα το κόκκινο) είναι αναπόσπαστο στοιχείο της μεσογειακής διατροφής και χάρη στις ουσίες που περιέχει κάνει καλό στον οργανισμό μας (1-2 ποτήρια κόκκινου κρασιού την ημέρα είναι αρκετά). Προσοχή όμως η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλης, μπορεί να φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα, δηλαδή να βλάψει την υγεία.
Το κόκκινο κρασί άρχισε να θεωρείται καλός φίλος της καρδιάς μετά την ανάδειξη του λεγόμενου «γαλλικού παραδόξου».
Ο όρος προέκυψε από την παρατήρηση ότι στον γαλλικό πληθυσμό, ενώ οι διατροφικές συνήθειες (διατροφή πλούσια σε ζωικά λιπαρά) και οι συνθήκες διαβίωσης είναι ίδιες με των άλλων ανεπτυγμένων χωρών της Ευρώπης, παρατηρείται μειωμένος κίνδυνος θανάτου από στεφανιαία νόσο. Ετσι, αφού όλοι οι άλλοι παράγοντες ήταν ίδιοι, οι ειδικοί έστρεψαν την προσοχή τους στην κατανάλωση του κόκκινου κρασιού. Βγήκε λοιπόν το συμπέρασμα ότι το κρασί που καταναλώνουν καθημερινά οι Γάλλοι ωφελεί την υγεία τους.
Σύμφωνα με τις μελέτες, οι Γάλλοι, αν και ακολουθούν διατροφή περίπου τρεις φορές πιο πλούσια σε ζωικά λιπαρά και έχουν υψηλότερα επίπεδα χοληστερόλης και αρτηριακής πίεσης, παρουσιάζουν κατά δυόμισι φορές μειωμένο κίνδυνο θανάτου από στεφανιαία νόσο.
Αν και οι ειδικοί αναφέρουν ότι χρειάζονται ακόμη αρκετές έρευνες για το θέμα αυτό, δεν είναι λίγες εκείνες οι μελέτες που δείχνουν ότι το «γαλλικό παράδοξο» μπορεί να συσχετιστεί με την αυξημένη κατανάλωση κόκκινου κρασιού στη Γαλλία.
Ευεργετικές ουσίες
Εκτός από τις μελέτες που αφορούν τη Γαλλία, έχουν γίνει και άλλες επιδημιολογικές και εργαστηριακές έρευνες, προκειμένου να βρεθεί πού οφείλεται η ευεργετική δράση του κρασιού.
Οι επιστήμονες, λοιπόν, διαπίστωσαν ότι η ουσία που δρα προστατευτικά στα αγγεία και στην καρδιά είναι κυρίως η αιθυλική αλκοόλη.
Η ουσία αυτή βελτιώνει το λιπιδαιμικό προφίλ του καταναλωτή κρασιού, αυξάνοντας την «καλή» χοληστερόλη (HDL) και μειώνοντας την «κακή» χοληστερόλη ( LDL). Επομένως βοηθά στη μείωση του κινδύνου αθηροσκλήρωσης.
Επίσης, η αιθυλική αλκοόλη δρα αγγειοδιασταλτικά. Διαστέλλει τα αγγεία, έχει μια χαλαρωτική δράση στα αγγεία της καρδιάς, του εγκεφάλου αλλά και περιφερειακά, έτσι βοηθάει στην καλύτερη παροχή αίματος.
Το κόκκινο κρασί περιέχει και μεγάλο ποσοστό ουσιών που χαρακτηρίζονται από μεγάλη αντιοξειδωτική δράση (πολυφαινόλες), οι οποίες βρίσκονται και στα φρούτα και τα λαχανικά. Οι ουσίες αυτές -ανάμεσά τους και η ρεσβερατρόλη που έχει βρεθεί ότι μειώνει τα επίπεδα της ομοκυστεϊνης, η οποία υπάρχει σε υψηλά επίπεδα σε καρδιαγγειακά νοσήματα- δεσμεύουν και εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου που είναι τοξικοί παράγοντες.
Οι ελεύθερες ρίζες δρουν στα αγγεία και προδιαθέτουν για την ανάπτυξη αθηροσκλήρωσης και στεφανιαίας νόσου. Οι αντιοξειδωτικές ουσίες ανταγωνίζονται, δεσμεύουν και εξουδετερώνουν τις βλαπτικές ελεύθερες ρίζες και το κρασί (ιδιαίτερα το κόκκινο) περιέχει πολλές από τις ευεργετικές αυτές ουσίες. Ομως, σύμφωνα με μεγάλη μερίδα επιστημόνων, η κύρια δράση του κρασιού δεν οφείλεται στις αντιοξειδωτικές ουσίες αλλά καθαρά στην αλκοόλη που περιέχει. Αλλοι πάλι υποστηρίζουν ότι η ευεργετική δράση του κόκκινου κρασιού οφείλεται στις πολλές αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχει και όχι μόνο στην αιθυλική αλκοόλη.
Η διαμάχη για το αν το αλκοόλ ή κάποιες άλλες ουσίες που περιέχονται στα αλκοολούχα ποτά είναι εκείνες που ασκούν προστατευτική δράση, υφίσταται χρόνια.
Οποια πλευρά και εάν έχει δίκιο, εμείς θα κρατήσουμε την ουσία του θέματος, που δεν είναι άλλη από την επιβεβαιωμένη πλέον προστασία που μας προσφέρει η μέτρια κατανάλωση του κρασιού.
Πόσα ποτήρια την ημέρα;
Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι 10 έως 30 gr. αλκοόλης την ημέρα, κάτι που ισοδυναμεί με 1 έως 3 ποτηράκια κρασί (100 - 300 cc αν δεχτούμε ότι είναι ένα κρασί μέτριο με περιεκτικότητα αλκοόλης 10%), βοηθούν στην προστασία της καρδιάς σε άντρες πάνω από τα 40 και γυναίκες που έχουν περάσει την εμμηνόπαυση. Ομως η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να βλάψει τον καρδιακό μυ, να αυξήσει την αρτηριακή πίεση και να οδηγήσει σε πρόσληψη βάρους και φυσικά στον θάνατο, γιατί ας μη ξεχνάμε (ιδιαίτερα τώρα στις γιορτές) ότι η χώρα μας έχει την υψηλότερη θνησιμότητα από τροχαία ατυχήματα στην Ευρώπη και το μεγαλύτερο ποσοστό τους οφείλεται στη χρήση οινοπνευματωδών ποτών. Καλό είναι να θυμόμαστε και την αρνητική πλευρά του αλκοόλ, όταν ξεπερνά κανείς το όριο των 1-2 μερίδων την ημέρα κατά την ενήλικη ζωή ή όταν πίνει στην παιδική και εφηβική ηλικία.
Μία μονάδα αλκοόλ ισοδυναμεί με:
- 250 ml κανονική μπίρα, λάγκερ ή μηλίτη (3-4% αλκοόλ) ή
- 25 ml ποτών με 40% αλκοόλ ή
- 50 ml ενισχυμένου κρασιού όπως τσέρι ή πόρτο (20% αλκοόλ).
Η θερμιδική αξία ενός κρασιού που περιέχει 12,2% αιθυλική αλκοόλη, ανέρχεται σε 85 Kcal ανά 100ml.
Κόκκινο ή λευκό;
Μόνο το κόκκινο κρασί τελικά έχει όλες αυτές τις ευεργετικές ιδιότητες που προαναφέραμε ή και άλλα ποτά;
Σύμφωνα με τους ειδικούς, όχι μόνο το κόκκινο κρασί αλλά και όλα τα ποτά που περιέχουν αιθυλική αλκοόλη δρουν ευεργετικά στο κυκλοφορικό σύστημα, εφόσον καταναλώνονται με μέτρο.
Υπάρχουν μελέτες που αφορούν τόσο τη μπίρα όσο και το λευκό κρασί καθώς και άλλα ποτά.
Ομως αυτό που κάνει τη διαφορά στο κόκκινο κρασί -σε αντίθεση με το λευκό- είναι οι πολλές αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχει και που θεωρητικά τουλάχιστον φαίνεται ότι προστατεύουν την καρδιά και τα αγγεία μας.
ΛΙΤΣΑ ΤΡΑΝΤΑΦΥΛΛΟΠΟΥΛΟΥ
