Οσο ανεβαίνει κανείς προς την κορυφή τόσο αγριεύουν οι αέρηδες. «Θαυμαστός τόπος η Τήνος», ομολογεί ο επιχειρηματίας Αλέξανδρος Αβατάγγελος. «Ακόμα και σήμερα ξέρουμε πόσο θα φυσήξει όταν βλέπουμε τα σύννεφα πάνω από τον Τσικνιά, το ψηλότερο βουνό με 735 μέτρα υψόμετρο». Ηρθε στο νησί πριν μερικά χρόνια, το ερωτεύτηκε και άρχισε να αγοράζει εκτάσεις γύρω από τον Φαλατάδο. Αριστος γνώστης των κρασιών, είχε στο μυαλό του να αναβιώσει έναν από τους αρχαιότερους αμπελώνες των Κυκλάδων με Aσύρτικο, Mαυροτράγανο, Mαλαγουζιά και Aυγουστιάτη. «Πολλοί έχουν δοκιμάσει το Mαυροτράγανο και το Aσύρτικο αλλά εδώ ο τόπος έχει μια ιδιομορφία: γρανιτένιο έδαφος, μεγάλα υψόμετρα και ήπιοι χειμώνες με πολλές βροχές».
Η περιοχή Στεγαστά, άλλωστε, ήταν γνωστή για τους αμπελώνες της, που είχαν εγκαταλειφθεί επί δεκαετίες. «Τα παλιά χρόνια οι κάτοικοι δεν μπορούσαν να μεταφέρουν τα σταφύλια εξαιτίας της δύσκολης πρόσβασης και τα πατούσαν επιτόπου. Εκτεθειμένοι στους δυνατούς ανέμους, είχαν φτιάξει στεγασμένα πατητήρια, απ’ όπου και το τοπωνύμιο».
Το 2002 ο Αλέξανδρος Αβατάγγελος αποφασίζει να συνεργαστεί με τον Μιχάλη Τζανουλίνο, παθιασμένο με το κρασί, και τον διεθνή πλέον Θάνο Φακορέλλη, έναν από τους πιο ευφυείς οινολόγους, που είχε μόνιμη έδρα το Μπορντό. Φυτεύουν 70.000 ρίζες με τις προδιαγραφές των μεγάλων κρασιών της Βουργουνδίας, σε τέσσερα σημεία και σε υψόμετρο 400 μέτρα. «Η καλλιέργεια είναι πυκνή ?10.000 φυτά ανά εκτάριο?, η συγκομιδή γίνεται με τα χέρια και η επιλογή είναι αδυσώπητη», εξηγεί ο κ. Αβατάγγελος. Από τα 70.000 φυτά βγαίνουν 20.000 μπουκάλια αποκλειστικά από τέσσερις ποικιλίες.
Η πρώτη παραγωγή γίνεται το 2008 από τον Μιχάλη Τζανουλίνο και τον Κώστα Νάζο στους αμπελώνες, τον Λεωνίδα Πέππα στο οινοποιείο, τη Nadine Gublin, ειδική σύμβουλο-οινολόγο, την Ελενα Αλευρά, οινολόγο, και τον Αρη, τον σκύλο των αμπελώνων, που έδιωχνε τις κατσίκες, τους λαγούς και τα φίδια. «Το Ασύρτικο είχε πάντα καλό όνομα στο εξωτερικό», υποστηρίζει ο ίδιος. «Σκοπός ήταν να πείσουμε για το Μαυροτράγανο, που θεωρούνταν πιο ατίθασο, και τον Αυγουστιάτη, μια ποικιλία με μεγάλο μέλλον». Από την πρώτη στιγμή το κοινό του ήταν στο εξωτερικό. «Mετά την επιτυχία», συνεχίζει, «έχουμε καθημερινά κρούσεις για τις ΗΠΑ. Παρά το ότι έχει ολοκληρωθεί ο αμπελώνας ?χρειάζεται 10-11 χρόνια για να φτάσει στο peak του? οι ποσότητες είναι ακόμα μικρές».
Το θαύμα γίνεται πρώτα από τον Gerard Margeon, sommelier του ομίλου Ducasse και από τους πιο επιδραστικούς στον τομέα του κρασιού στη Γαλλία, που βάζει τις πρώτες ετικέτες στον κατάλογο των εστιατορίων του ομίλου, απορροφώντας τις μεγαλύτερες ποσότητες. «Το κρασί είναι η φωτογραφία του οικοσυστήματος», εξηγεί χαϊδεύοντας ένα Clos Stegasta. «Και εδώ πρόκειται για ένα σπάνιο δείγμα της γης, του ήλιου, του φωτός, της Ελλάδας και της τέχνης των ανθρώπων». Σε λίγους μήνες η T-Oinos και το Clos Stegasta γίνονται γνωστά και ο Olivier Poussier, καλύτερος sommelier στον κόσμο για το 2000 και υπεύθυνος του ομίλου Lenotre (Delicatessen Lenotre, Pre-Catelan), δηλώνει: «Λάτρεψα τη Μαλαγουζιά, τη φρεσκάδα της, το δροσερό άρωμα γλυκάνισου και μάραθου και τη ζωντάνια της. Το Clos Stegasta 2011 είναι ένα θαυμάσιο κρασί, μεγάλης καθαρότητας, κρυστάλλινο, με λεπτότητα στο στόμα. Σχετικά με τα κόκκινα, το Clos Stegasta 2010 είναι μια πολύ ωραία ερμηνεία του Μαυροτράγανου. Γνωρίζω καλά αυτή την ποικιλία. Με κάθε εντιμότητα, πρόκειται για το καλύτερο Μαυροτράγανο που δοκίμασα μέχρι σήμερα. Ο χυμός και η υφή στο στόμα κρατούν τη λεπτότητα και τη φρεσκάδα τους».
Στην Ελλάδα η προσφoρά είναι επιλεκτική ?στα εστιατόρια Milos (μόνο της Αθήνας), Vezene και σε μερικά ακόμα. «Θα αυξήσουμε φέτος τη διείσδυση στο ελληνικό κοινό», συμπληρώνει ο κ. Αβατάγγελος. «Στο κρασί μας, άλλωστε, ο χρόνος κυλάει αργά: Το 2015 θα εμφιαλώσουμε τη συγκομιδή του 2011. Και η Τήνος έχει ακόμα πολλά να δώσει».
Οι τέσσερις ποικιλίες
Το Ασύρτικο και η Μαλαγουζιά (λευκά), το Μαυροτράγανο και ο Αυγουστιάτης (κόκκινα) καλλιεργούνται πρώτη φορά στο νησί, σε προστατευμένη περιοχή σπαρμένη με γρανιτένια βράχια, τους βώλακες της γης όπως λένε οι Τηνιακοί.
H άλλη T-Oinos Aπό τους Τηνιακούς Αμπελώνες κυκλοφορούν: Τ-Οinos Λευκό (Μαλαγουζιά),
Τ-Oinos Κόκκινο (Μαυροτράγανο/Αυγουστιάτης), Clos Stegasta Λευκό (Ασύρτικο) και Clos Stegasta Κόκκινο (Μαυροτράγανο) με δυνατό φινίρισμα.
Ρόζα Κράμερη
PHOTOS: ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΔΟΚΑΚΗΣ