Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 8 Μαρτίου, είναι μια ευκαιρία να αναλογιστούμε τις κατακτήσεις των γυναικών και να αναγνωρίσουμε την πρόοδο που έχει γίνει προς την ισότητα των φύλων.
Ωστόσο, αυτή η ημέρα μας θυμίζει και την ανάγκη για περαιτέρω δράση και υποστήριξη για εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο, οι οποίες συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις όσον αφορά τα βασικά τους δικαιώματα.
Παρά την πρόοδο σε ορισμένες χώρες, υπάρχουν περιοχές του κόσμου όπου η ζωή μιας γυναίκας παραμένει γεμάτη περιορισμούς και δυσκολίες.
Από τη βία, την έλλειψη εκπαίδευσης και υγειονομικής περίθαλψης, μέχρι τις κοινωνικές διακρίσεις και την πολιτική καταπίεση, η πραγματικότητα για πολλές γυναίκες παραμένει αβάσταχτα δύσκολη.
Ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά σε 10 χώρες όπου το να είσαι γυναίκα είναι ακόμα μια σφοδρή πρόκληση.
1. Αφγανιστάν
Η κατάσταση για τις γυναίκες στο Αφγανιστάν είναι δραματικά δύσκολη μετά την επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία το 2021. Οι γυναίκες πλέον αντιμετωπίζουν σοβαρούς περιορισμούς στην εκπαίδευση, την εργασία και τη δυνατότητά τους να συμμετέχουν στην κοινωνική και πολιτική ζωή. Η εκπαίδευση κοριτσιών άνω των 12 ετών έχει απαγορευτεί, ενώ οι γυναίκες περιορίζονται σε αυστηρά καθορισμένους ρόλους, όπως αυτοί της συζύγου και της μητέρας. Οι γυναίκες δεν επιτρέπεται να ταξιδεύουν χωρίς τη συνοδεία ενός αρρένα συγγενή, ενώ οι κινητοποιήσεις για τα δικαιώματά τους καταπνίγονται βίαια. Σύμφωνα με την Human Rights Watch, η κατάσταση για τις γυναίκες στο Αφγανιστάν είναι "μακράν η χειρότερη στον κόσμο".
2. Σαουδική Αραβία
Η Σαουδική Αραβία, μια χώρα όπου οι γυναίκες υπήρξαν για χρόνια αποκομμένες από βασικά δικαιώματα, έχει κάνει ορισμένα βήματα προς την αλλαγή. Το 2018, οι γυναίκες απέκτησαν το δικαίωμα να οδηγούν, ενώ έχουν επιτραπεί και οι περισσότερες μορφές ελευθερίας στον τομέα της εργασίας και της ψυχαγωγίας. Ωστόσο, το καθεστώς κηδεμονίας των ανδρών παραμένει ισχυρό. Οι γυναίκες εξακολουθούν να χρειάζονται τη συγκατάθεση ενός άντρα για να παντρευτούν, να ταξιδέψουν ή να σπουδάσουν. Η κοινωνία, βαθιά ριζωμένη στην παράδοση, εξακολουθεί να περιμένει από τις γυναίκες να υπακούν στους αυστηρούς κανόνες ενδυμασίας και συμπεριφοράς.
3. Σουδάν
Η κατάσταση για τις γυναίκες στο Σουδάν παραμένει δύσκολη παρά την πολιτική αλλαγή που σημειώθηκε τα τελευταία χρόνια. Η έλλειψη εκπαίδευσης και η περιορισμένη πρόσβαση στις κοινωνικές υπηρεσίες υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής τους. Τα ποσοστά παιδικών γάμων είναι υψηλά και η γυναικεία περιτομή είναι μια διαδεδομένη πρακτική σε πολλές περιοχές. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, οι γυναίκες στο Σουδάν βρίσκονται σε σοβαρό κίνδυνο να πέσουν θύματα βίας, ενώ οι νόμοι που προστατεύουν τα δικαιώματά τους είναι δύσκολα εφαρμόσιμοι στην πράξη.
4. Νιγηρία
Η Νιγηρία, μια από τις πιο πολυπληθείς χώρες της Αφρικής, αποτελεί μια από τις πιο επικίνδυνες χώρες για τις γυναίκες. Η παιδική γαμήλια πρακτική παραμένει διαδεδομένη, ενώ οι γυναίκες συχνά πέφτουν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης και βίας. Σύμφωνα με έκθεση του UNICEF, σχεδόν το 43% των κοριτσιών στην Νιγηρία παντρεύονται πριν κλείσουν τα 18 τους χρόνια. Οι γυναίκες στην Νιγηρία στερούνται συχνά το δικαίωμα στον έλεγχο του σώματός τους, ενώ η αποδοχή του βιασμού και της κακοποίησης στην κοινωνία τους δυσκολεύει την εύρεση στήριξης.
5. Ινδία
Η Ινδία είναι μια χώρα με μια αναπτυσσόμενη οικονομία, όμως οι γυναίκες συνεχίζουν να πλήττονται από σεξουαλική βία, διακρίσεις και φαινόμενα κοινωνικής ανισότητας. Η βία κατά των γυναικών, ειδικά η σεξουαλική κακοποίηση και οι βιασμοί, είναι σε ανησυχητικά υψηλά επίπεδα. Έκθεση της Επιτροπής για τα Δικαιώματα των Γυναικών του ΟΗΕ αποκαλύπτει ότι σχεδόν το 30% των γυναικών στην Ινδία έχουν υποστεί σωματική ή σεξουαλική βία κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Παρά την πρόοδο στον τομέα της εκπαίδευσης, η κοινωνία εξακολουθεί να περιορίζει τις γυναίκες σε παραδοσιακούς ρόλους, με αποτέλεσμα πολλές να υποφέρουν από παιδικούς γάμους και άλλες καταπιεστικές πρακτικές.
6. Υεμένη
Η Υεμένη, η φτωχότερη χώρα της Αραβικής Χερσονήσου, βρίσκεται σε μια ανθρωπιστική κρίση λόγω του συνεχιζόμενου πολέμου. Για τις γυναίκες, η κατάσταση είναι εξαιρετικά δύσκολη: το ποσοστό αλφαβητισμού των γυναικών είναι ένα από τα χαμηλότερα στον κόσμο και πολλές ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας και εκμετάλλευσης. Στη διάρκεια του πολέμου, οι γυναίκες υπήρξαν θύματα σεξουαλικής βίας, ενώ η έλλειψη υγειονομικών υπηρεσιών δυσχεραίνει τη ζωή τους. Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκτυο Υγείας των Γυναικών, οι γυναίκες στη Υεμένη αντιμετωπίζουν επικίνδυνες εγκυμοσύνες και την απουσία επαρκούς ιατρικής περίθαλψης.
7. Περού
Το Περού είναι μια χώρα της Λατινικής Αμερικής με μεγάλη άνιση κατανομή πλούτου και έντονη βία κατά των γυναικών. Οι γυναίκες του Περού συνεχίζουν να πλήττονται από την ενδοοικογενειακή βία, με την κυβέρνηση να μην καταφέρνει να εξασφαλίσει μια αποτελεσματική εφαρμογή των νόμων που προστατεύουν τα δικαιώματα τους. Έκθεση του ΟΗΕ το 2020 αναφέρει ότι το 70% των γυναικών στην χώρα υπήρξαν θύματα βίας, ενώ τα ποσοστά ανηλίκων που υφίστανται βιασμό είναι εξαιρετικά υψηλά.
8. Αιθιοπία
Στην Αιθιοπία, οι γυναίκες αντιμετωπίζουν καθημερινά διακρίσεις που περιορίζουν την εκπαίδευση, την εργασία και την κοινωνική τους ζωή. Η γυναικεία περιτομή εξακολουθεί να αποτελεί ευρέως διαδεδομένη πρακτική και οι γάμοι σε μικρές ηλικίες είναι κοινό φαινόμενο. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), πάνω από το 65% των γυναικών στην Αιθιοπία έχουν υποστεί γυναικεία περιτομή, ενώ πολλές από αυτές συνεχίζουν να υφίστανται συναισθηματική και σωματική βία.
9. Ιράν
Στο Ιράν, οι γυναίκες ζουν υπό αυστηρούς κοινωνικούς και πολιτικούς περιορισμούς. Η υποχρεωτική χρήση χιτζάμπ, η απαγόρευση από πολλές μορφές ψυχαγωγίας (Οι γυναίκες απαγορεύεται να τραγουδούν ή να χορεύουν σε δημόσιες παραστάσεις ή σε οποιοδήποτε κοινό γεγονός και όχι μόνο) και η περιορισμένη συμμετοχή τους στην πολιτική ζωή περιορίζουν τη δυνατότητά τους για αυτοδιάθεση. Το Ιράν έχει έναν από τους υψηλότερους δείκτες εκτέλεσης γυναικών λόγω της καταδίκης τους για «ανήθικες» πράξεις, όπως η μοιχεία ή η ανυπακοή στους κοινωνικούς κανόνες.
10. Αίγυπτος
Στην Αίγυπτο, οι γυναίκες συχνά υποφέρουν από κοινωνικές ανισότητες και καταπίεση. Παρά τη θέσπιση νομοθετικών μέτρων για την προστασία των γυναικών, οι σεξουαλικές επιθέσεις και η κακοποίηση παραμένουν σοβαρά προβλήματα. Σύμφωνα με την Αιγυπτιακή Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, περισσότερες από 90% των γυναικών στη χώρα έχουν υποστεί κάποια μορφή σεξουαλικής παρενόχλησης, ενώ οι κοινωνικές προσδοκίες για τις γυναίκες να παραμείνουν στο σπίτι και να αναλάβουν παραδοσιακούς ρόλους εξακολουθούν να τις καταπιέζουν.
Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας είναι μια υπενθύμιση ότι, παρά τα όσα έχουμε πετύχει στον τομέα της ισότητας των φύλων, εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο συνεχίζουν να αγωνίζονται για τα πιο βασικά τους δικαιώματα.
