Ολοι οι μεγάλοι πολιτισμοί δημιουργήθηκαν χάρη στην ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων που προέβλεπε την κατασκευή αρδευτικών καναλιών, φραγμάτων και υδραγωγείων, την αποστράγγιση βάλτων κ.ά. Οι κλιματικές συνθήκες στη γη είναι εξαιρετικά ευμετάβλητες, δεν υπάρχει δηλαδή τίποτα σταθερό και μόνιμο. Μια μεταβολή επηρεάζει αλυσιδωτά τις συνθήκες ζωής και μπορεί να οδηγήσει στην ολοκληρωτική κατάρρευση των βιοτόπων. Κάποτε η έρημος Σαχάρα ήταν ένας πράσινος βοσκότοπος (υπάρχουν προϊστορικές τοιχογραφίες σε βράχους που απεικονίζουν κοπάδια ζώων και κυνηγούς) που έσφυζε από ζωή, όμως μια μεταβολή στο κλίμα τη μετέτρεψε σε άνυδρη έρημο που συνεχώς επεκτείνεται.
Σήμερα, ζούμε σε μια εποχή ραγδαίων κλιματικών αλλαγών, οι οποίες οφείλονται κυρίως σε ανθρώπινες δραστηριότητες. Η θερμοκρασία του πλανήτη μας ανεβαίνει, με ποικίλες και απρόβλεπτες συνέπειες, οι παγετώνες λιώνουν και η στάθμη της θάλασσας ανυψώνεται, γεγονός που μας προειδο-ποιεί για τη μελλοντική εικόνα των παράκτιων περιοχών που θα αντιμετωπίσουν μεγάλα προβλήματα καθώς θα καλυφθούν με νερό.
Οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι το κλίμα της Ελλάδας θα γίνει περισσότερο θερμό και ξηρό και θα μοιάζει με της Αιγύπτου. Το ζεστό κλίμα με τις μειωμένες βροχοπτώσεις θα κάνει το νερό πολύτιμο αγαθό για την επιβίωσή μας. Σωτήρια εφεδρεία θα αποτελέσουν τα υπόγεια νερά, τα οποία, όμως, σήμερα σπαταλιούνται αλόγιστα και επιπλέον μολύνονται.
Τα δάση συγκρατούν ένα μέρος των βροχοπτώσεων, το οποίο απορροφάται από το έδαφος και σχηματίζει το λεγόμενο υδροφόρο ορίζοντα, ένα υπόγειο στρώμα νερού. Οταν βρίσκει διέξοδο δημιουργεί πηγές, δίπλα από τις οποίες χτίζονταν οι παραδοσιακοί οικισμοί. Ο σεβασμός του κοινωνικού συνόλου για τις πηγές και τα πηγάδια παλαιότερα ήταν μεγάλος και φρόντιζαν να μη μολυνθούν από πτώματα ζώων, λύματα αποχετεύσεων κτλ.
Σήμερα, οι γεωτρήσεις είναι μια εύκολη και γρήγορη λύση, ευρύτατα διαδεδομένη όχι μόνο σε αγροτικές καλλιέργειες αλλά ακόμα και σε οικιακό επίπεδο για το πότισμα του γκαζόν και τις πισίνες. Ομως η υπεράντληση των υπόγειων υδάτων έχει αποδειχτεί καταστροφική. Στη Θεσσαλία έχουν ήδη παρατηρηθεί καθιζήσεις του εδάφους που προκάλεσαν ρηγματώσεις σε κατοικίες, ενώ επιπλέον στις παραθαλάσσιες περιοχές προκλήθηκε διείσδυση του θαλασσινού νερού στον υδροφόρο ορίζοντα. Το υφάλμυρο έδαφος σταδιακά καθίσταται άγονο και προκαλείται ερημοποίηση. Και η εκτεταμένη τσιμεντοποίηση εμποδίζει την απορρόφηση του βρόχινου νερού, με αποτέλεσμα ο υδροφόρος ορίζοντας να στερεύει. Λέγοντας τσιμεντοποίηση αναφερόμαστε όχι μόνο στις νέες οικοδομές, αλλά και στις εκτεταμένες πλακοστρώσεις στον ελεύθερο χώρο των οικοπέδων καθώς και στα ασφαλτοστρωμένα οδικά δίκτυα.
Η ανεξέλεγκτη χρήση λιπασμάτων και ζιζανιοκτόνων, τα βιομηχανικά τοξικά απόβλητα, οι χωματερές, οι υπόνομοι καθώς και η όξινη βροχή που περιέχει σωματίδια από ατμοσφαιρικούς ρύπους είναι κάποιοι από τους παράγοντες που οδήγησαν στη μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα, με σημαντικές επιπτώσεις στην οικολογική ισορροπία. Γίνεται φανερό ότι το πρόβλημα αποκτά μεγάλες διαστάσεις και απαιτεί τη συνεργασία τεχνοκρατών διαφόρων ειδικοτήτων που θα διαμορφώσουν έναν κεντρικό σχεδιασμό. Οι επερχόμενες κλιματικές αλλαγές προϋποθέτουν σωστή προετοιμασία για την ομαλή προσαρμογή μας και την επιβίωση στις νέες συνθήκες.
Σε ατομικό επίπεδο, ο καθένας χωριστά θα πρέπει να ευαισθητοποιηθεί ώστε να μη σπαταλά άσκοπα το νερό ή ακόμα να μην προκαλεί άθελά του τη μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα. Διαμορφώστε τους κήπους σας με ανθεκτικά φυτά της μεσογειακής χλωρίδας που απαιτούν μικρές ποσότητες νερού. Ελαχιστοποιήστε τους πλακοστρωμένους χώρους του οικοπέδου σας, αυξάνοντας τη δυνατότητα του εδάφους να απορροφήσει το βρόχινο νερό. Ακολουθήστε το παράδειγμα των παραδοσιακών οικισμών του Αιγαίου, κατασκευάζοντας δεξαμενές-στέρνες όπου θα συγκεντρώνετε τα όμβρια νερά για χρήση. Ποτίστε τον κήπο σας το βράδυ ώστε να αποφύγετε την εξάτμιση του νερού. Η τεχνολογία έχει δημιουργήσει βιολογικούς βόθρους από τους οποίους, μετά την επεξεργασία των λυμάτων, προκύπτει καθαρό νερό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πότισμα.
