ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗ ΜΑΡΙΝΑ ΤΣΙΚΛΗΤΗΡΑ
PHOTOS: ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΜΥΡΙΛΛΑΣ

Ο Γιάννης Πάριος στέκεται στην είσοδο της μονοκατοικίας του. Φοράει φόρμα. Εκπέμπει οικειότητα. Το σπίτι είναι αχανές, το τζάκι σβηστό και η εκπαιδευμένη όσφρησή μου δεν ανιχνεύει πουθενά καπνό τσιγάρου. «Να καπνίσω;» «Να κάνεις ό,τι θέλεις». Πού θα ήθελα να καθίσουμε; Κρυώνω, να ανάψει καλοριφέρ; Προτιμώ καφέ, ουίσκι, κρασάκι παριανό; Πεινάω; Εχει σαργό ψητό και γλυκόπικρα χόρτα από το νησί του. Σε όλη τη διάρκεια της βραδινής αυτής κουβέντας, οι μυρωδιές της Πάρου θα αιωρούνται αναπόφευκτα στην ατμόσφαιρα. Δεν μπορεί αλλιώς - και δεν θέλει. Κάπου γύρω μας και η μνήμη του πατέρα του, του ανθρώπου που τον σημάδεψε περισσότερο από όλους όπως μου λέει- κι ας περιμένω εγώ να μου μιλήσει για Κατσαρούς και Καλδάρες.

Είναι μια παράξενη συνέντευξη. Εγώ κουβαλάω την ενοχή ότι ποτέ δεν υπήρξα φανατική του ακροάτρια, παρόλο που κάποια τραγούδια του τυλίχτηκαν σφιχτά γύρω από στιγμές μονάκριβες. Εκείνος, πάλι, δεν θέλει να μιλήσει για την περίφημη διαδρομή, για τις εμπειρίες και την ιστορία του. «Αχ, ας μην πούμε πάλι τα ίδια, μάτια μου», ζητάει όταν επιχειρώ να τον γυρίσω στην αρχή του, στην εποχή που εργαζόταν, ως φοιτητής, στη ρεσεψιόν του ξενοδοχείου Σαρωνίς, απέναντι από τη θρυλική Νεράιδα. Σωστά. Η μουσική, άλλωστε, είναι δεδομένη, τα τραγούδια είναι η ανάσα του, πώς να την περιγράψει; «Βαριέμαι εύκολα», λέει. «Οταν μεγαλώνεις, έχεις περισσότερο χρόνο για να βαριέσαι. Και να φιλοσοφείς. Βέβαια, η σημερινή γρηγοράδα δεν μου πάει. Μια φορά, ο Μηλιώκας μου είπε ένα γρήγορο ανέκδοτο, για τα σημερινά παιδιά: Είσαι; Είμαι Πού; Ωωχ, κουβέντα θα πιάσουμε τώρα; Ε, αυτό το ανέκδοτο με κυνηγάει. Τα κορίτσια, που είναι πάντα πιο μπροστά, δεν φροντίζουν πια να ωριμάσουν τα αγόρια». Μα είναι δουλειά της γυναίκας αυτή; «Είναι. Μεγαλώνω το παιδί σου, τον καρπό του έρωτά μας, σημαίνει μεγαλώνω εσένα».

Είναι, όντως, μια παράξενη συνέντευξη. Χωρίς ειρμό, με σκέψεις ατάκτως ερριμμένες, περισσότερο σαν μια κουβέντα παρεϊστικη. Ωραία είναι. Σαν να γνωρίζεις λίγο τον Γιάννη - ο Πάριος δεν ήρθε κοντά μας ούτε μία στιγμή και οι πληθυντικοί ευγενείας απαγορεύτηκαν από την αρχή. Μιλάει όμορφα, με όμορφη βαθιά φωνή, με εικόνες και φράσεις που θέλεις να σημειώσεις. Αν δεν ήταν αγενές, θα κρατούσα το μαγνητόφωνο ανοιχτό μέχρι τέλους, ακόμα και σε εκείνο το τελευταίο μισάωρο που μοιραστήκαμε σαν φίλοι, για να μη χαθούν οι σκέψεις του στον αέρα. Πώς μου το είπε εκείνο για την πίστα και τη νύχτα; Ή εκείνο το άλλο για την Ακρόπολη; Α, ναι. Πως δεν θα πάει ποτέ, επειδή είναι φτιαγμένη όχι για να την επισκέπτεσαι αλλά για να τη βλέπεις από μακριά και να εμπνέεσαι. Δεν το είχα σκεφτεί - και έχει δίκιο.

Εικόνες: Αναδρομή δεν θέλεις να κάνουμε. Να σε ρωτήσω, όμως, πότε ο στερημένος νεαρός ένιωσε για πρώτη φορά ασφαλής με τα χρήματα;

Γιάννης Πάριος: Ποτέ. Αλλά δεν τα έχω ανάγκη, δεν τα αγάπησα ποτέ. Ξέρεις πότε αισθάνθηκα ωραία με τα λεφτά; Οταν μπόρεσα να κάνω κάτι για να χαμογελάσουν αυτοί που με ένοιαζαν. Δεν παριστάνω τον Καλό Σαμαρείτη. Νιώθω κομπλεξικός με αυτό το θέμα. Το λέω και στα παιδιά μου: Σας αγαπώ, σας λατρεύω. Αλλά μη νομίζετε τον πατέρα σας παντοδύναμο.

Εχεις τέσσερις γιους. Είναι το ίδιο το πρώτο παιδί με το τέταρτο για έναν γονιό;

Σαν εμπειρία το πρώτο δεν συγκρίνεται. Αλλά το δεύτερο, το τρίτο και το τέταρτο είναι πιο τυχερά. Είσαι πιο ώριμος, ξέρεις.

Τώρα, αν υπάρχει αδυναμία... Η κυρα-Μαρουσώ με έλεγε το μικράκι της. Πιστεύω ότι έχεις περισσότερη αδυναμία στα παιδιά εκείνα που νιώθεις ότι δεν μπορούν να ταξιδέψουν μόνα τους στη ζωή. Που δεν μπορούν να κοιμηθούν μόνα, χωρίς την ανάσα σου. (Η φωνή του γίνεται ψίθυρος). Εγώ λέω κάτι στα παιδιά μου: μη βιάζεστε να μεγαλώσετε. Και όταν θα συμβεί αυτό, να εύχεστε ένα πράγμα. Να έχετε ζήσει. Φοβάμαι, γλυκιά μου, ότι τα παιδιά μας δεν έχουν αναμνήσεις. Δεν έχουν πυρετό. Τριανταεννιάρια, σαραντάρια τα παιδιά μας δεν θα πιάσουν. Ο πυρετός είναι η συναναστροφή με τον διπλανό τους. Αυτά κάθονται μπροστά στην τεράστια οθόνη και παίζουν ηλεκτρονικά. Είναι ανάμνηση αυτό;

Περιμένουν, λες, πολλά από σένα;

Συμπτωματικά πριν έρθεις ήταν ο δεύτερος γιος μου εδώ. Μιλήσαμε για το μέλλον του, ήθελε τη συγκατάθεσή μου για κάτι. Ασε τη συγκατάθεση, του λέω. Είμαι μαζί σου. Να θυμάσαι ότι έχεις δικαίωμα και στην αποτυχία.

Εσύ το είχες το δικαίωμα;

Εγώ δεν είχα την πολυτέλεια να αποτύχω. Καμιά φορά αστειεύομαι μαζί τους. Τους λέω, δεν ήταν όλα όσα έκανα στη ζωή μου επιτυχίες. Είχα και θριάμβους! (βάζει τα γέλια) Αυτό με δέσμευσε. Γιατί το να διαφυλάξεις μια καριέρα είναι θέμα μυαλού και παιδείας.

Δεν σας φτάνουν, όμως, οι καλλιτεχνικές ανησυχίες, πρέπει να αγχώνεστε και για το κατά πόσο «τα βγάζετε τα λεφτά σας».

Υπάρχουν εταιρείες χωρίς βάθος. Η Minos-EMI έχει ολόκληρο τούνελ πίσω της. Και να σου πω κάτι; Ο μεγάλος τραγουδιστής είναι σαν το Channel Νο 5: θα πουλάει πάντα, ακόμα κι αν δεν είναι εν ζωή. Και την προίκα τους οι εταιρείες τη διατηρούν όσο μπορούν. Δεν θα σου πω ψέματα: αυτά που ανέφερες πριν, τα σκέφτομαι. Θέλω να προστατεύσω τον εαυτό μου. Ομως, το θέμα δεν είναι να έχω ή να έχουν επιτυχία, αλλά να έχουμε επιτυχία. Στην εποχή μας τρέχουμε τόσο, που για να συντηρήσουμε αυτό που έχουμε πρέπει να γυρίσουμε πίσω, να πάρουμε κάτι από τα παλιά να το προσθέσουμε στο καινούριο, για να κρατήσει. Το κάνει όλος ο κόσμος, από ένστικτο. Δεν είναι λίγοι αυτοί που νοσταλγούν το βινύλιο. Το «σκρατς». Εγώ φυλάω τους δίσκους μου σαν κόρη οφθαλμού. Στην Πάρο. Γιατί εδώ είμαι απλώς φιλοξενούμενος. Η Πάρος είναι το σπίτι μου, είναι δική μου, δεν με κουνάει κανένας από τον βράχο μου.

Νομίζω ότι το νησί σου είναι η γυναίκα που αγάπησες περισσότερο από όλες.

Μετά το τραγούδι. Μνημονεύω τους γονείς μου για την Πάρο που μου χάρισαν. «Μωρέ, πατέρα, δεν έχουμε τίποτα δικό μας», έλεγα στον Καπετάν Χαραλάμπη. «Κοίτα το πέλαγο», μου απαντούσε. «Ολο δικό μας είναι». Τον έχασα στα 19 μου. Δεν πρόλαβα να κάνω τη μιζέρια μας χαρά για εκείνον. Ενώ η γριούλα μου τα έζησε όλα. Ηθελα, ξέρεις, μια κορούλα, να τη βγάλω Μαρουσώ. Δεν θα χώριζα ποτέ τη γυναίκα που θα μου έκανε κόρη. Ακόμα κι αν χώριζα, όμως, στο μόνο πράγμα που θα ήμουν κτητικός θα ήταν να την έπαιρνα μαζί μου.

Γιάννη, γιατί τελειώνουν οι έρωτες;

Γιατί έτσι πρέπει. Για να ερωτευόμαστε περισσότερες από μία φορά. Κι έχει ένα περίεργο ο έρωτας: μπορεί να διαρκέσει για πέντε λεπτά και να τον θυμάσαι για πάντα. Ή μπορεί να κρατήσει για πάντα και να μην τον θυμάσαι ποτέ.

Αυτό το «τραγουδιστής του έρωτα» σε έχει εκνευρίσει ποτέ;

Οχι. Το «ερωτικός» μαρέσει, όχι με την έννοια της καψούρας, μια λέξη εμετική. «Ελα κοντά μου, αλλιώς θα πέσω από την Ακρόπολη». Απαίσιο. Αν πέσω από την Ακρόπολη. δεν θα το κάνω για τον έρωτα αλλά για μένα, που δεν τα κατάφερα. Πιστεύω πως όλοι είμαστε φτιαγμένοι για να πληγωνόμαστε. Και όλοι ψάχνουμε να ερωτευτούμε ένα μυαλό.

Εγώ βλέπω πολλούς που απλώς ερωτεύονται κορμιά.

Αν ήμουν κανένας σωματαράς, θα σου έλεγα! Εγώ δεν το έχω ζήσει ποτέ. Ούτε το έχω κάνει. Πιστεύω ειλικρινά ότι με τον νου τον άλλον τον κάνεις Αδωνη και Αφροδίτη.

Μια λέξη για σένα, τη δεκαετία του 70.

Πείνα.

Πείνα; Μα αφού ήδη σε άκουγα στα ραδιόφωνα.

Κι επειδή με άκουγες δεν πείναγα; (γέλια). Ημουν το μαύρο πρόβατο του ελληνικού τραγουδιού. Εγώ έλεγα ερωτικό τραγούδι και όλοι οι άλλοι επαναστατικό, «τώρα όπου να ναι θα σημάνουν οι καμπάνες». Το 80 ήταν πιο αστικό, κοιτάγαμε και τη μάρκα στο ρούχο και το αυτοκίνητο. Το 90 αρχίσαμε και κατεβαίναμε στην πεδιάδα και ατενίζαμε το βουνό να διαπιστώσουμε τι σπουδαίο έχει γίνει.

Ποια ήταν, κατά τη γνώμη σου, η μεγαλύτερη απώλεια στον χώρο σου;

Καμία. Ολα τα σπουδαία τα έκαναν και υπάρχουν. Δεν θα με ένοιαζε αν ο Χατζιδάκις πέθαινε 70 ή 170 ετών. Είχε προλάβει να κάνει τα πάντα.

Για τα νέα παιδιά τι λες;

Λέω ότι είμαστε υπεύθυνοι όλοι. Κρεοπωλείο τα κάναμε όλα, περάστε-διαλέχτε. Το χειρότερο είναι ότι χάνονται κι εκείνοι που δεν είναι για το κρεοπωλείο.

Εχω αναρωτηθεί συχνά αν υπάρχει χώρος για μια καινούρια Γαλάνη σήμερα.

Οχι, μάτια μου. Αν αυτή τη στιγμή έβγαιναν η Γαλάνη, η Αλεξίου, ο Πάριος και κάποιοι άλλοι, με την εμφάνιση που έχουν και παρά το ταλέντο τους, δεν θα έκαναν τίποτα. Κι ας είναι τόσο ερωτεύσιμοι στη σκηνή. Το ταλέντο, να ξέρεις, είναι σαν το λουλουδάκι. Το ποτίζεις, το φροντίζεις και μεγαλώνει. Αν, πάλι, το λουλουδάκι το δεις σαν κυπαρίσσι και την ψωνίσεις, πάει, μαραίνεται. Νέος, θυμάμαι, όταν με τριγύριζε ο κόσμος κοκκίνιζα, με έπιανε κόμπλεξ και έκλαιγα. Δεν ήξερα αν με αγαπούσαν για μένα ή για τον Πάριο. Πάντα υπάρχει αυτό μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο.

Πάμε Μέγαρο, όπου εμφανίζεσαι στα τέλη Μαρτίου;

Μια αναδρομή θα είναι, με 80 άτομα επί σκηνής. Θα πάω στην όπερα της Βουλγαρίας να κάνουμε πρόβες με τη Συμφωνική της Σόφιας. Μου αρέσει όλη αυτή η διαδικασία, την αγαπάω. Κάτι τέτοιες μέρες η ωραιότερη γυναίκα να βρεθεί στον δρόμο μου δεν θα τη δω.

Πώς μπορεί κάποια να είναι δίπλα σου όταν εσύ είσαι τόσο δοσμένος στη μουσική;

Ελα ντε! Το ίδιο έλεγαν οι γυναίκες μου. Πρέπει, όμως, να μπορούν να το απομονώσουν. Υστερα από όλα, στην αγκαλιά τους φωλιάζω. Ολοι, να ξέρεις, κρύβουμε μέσα μας ένα σπουργίτι. Κι έναν Μεγαλέξαντρο.

Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΡΙΟΣ

• Γεννήθηκε το 1946, στην Πάρο. n Μπήκε στον χώρο του τραγουδιού το 1969.
• Ο πρώτος δίσκος του κυκλοφόρησε το 1971.
• Ηταν εκείνος που απενοχοποίησε τα Νησιώτικα, με τον ομώνυμο δίσκο της δεκαετίας του 80.
• Είναι ο τραγουδιστής με τις περισσότερες πωλήσεις και τους περισσότερους χρυσούς και πλατινένιους δίσκους.
• Εχει γράψει πολλά τραγούδια, τα οποία συνάδελφοί του έχουν ερμηνεύσει με μεγάλη επιτυχία.
• Οι εμφανίσεις του στο Μέγαρο Μουσικής (στις 21, 22, 23 και 24 Μαρτίου) θα διευθύνονται από τον Αλέξανδρο Μυράτ. Θα τραγουδήσει, μεταξύ άλλων, Χατζιδάκι, Θεοδωράκη, Λοϊζο, Μικρούτσικο και μεγάλες επιτυχίες του.