Και στραβός ήταν ο γιαλός και στραβά αρμένιζε επί αιώνες το αρχαίο θέατρο της Δωδώνης.
Το ίδιο ασβεστολιθικό πέτρωμα υπήρχε και κάτω από το έργο, το ίδιο και στις κερκίδες, τις παρόδους, τους αναλημματικούς του τοίχους. Αποτέλεσμα; Να μαζεύουν τώρα οι ειδικοί τις λατύπες (κομματάκια και λέπια πέτρας) με τα τσουβάλια - και βάλε.
Οσο και αν το θέατρο φαίνεται πλήρες, με τις παρατοποθετήσεις που έκανε ο αείμνηστος Δάκαρης το 1959 και 1960, οπότε και το αναστήλωσε, ένα μεγάλο, για να μην πούμε τεράστιο, μέρος του υλικού λείπει.
Και η κατάσταση είναι τέτοια που ο νέος πρόεδρος της Επιτροπής Δωδώνης Γ. Σμυρής να επαναλαμβάνει ασταμάτητα προχθές στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο τις λέξεις «τρομερό» και «τρομακτικό». Οι -πολλές- φωτογραφίες που συνόδευαν την παρουσίαση του πιλοτικού προγράμματος αποκατάστασης της κερκίδας Α1, τον δικαίωναν πλήρως.
Σχεδόν χίλιοι λίθοι (982 για την ακρίβεια) συντηρήθηκαν μέχρι τώρα στο πλαίσιο ενός πιλοτικού προγράμματος, την επιτυχία του οποίου εξέτασε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. «Τεράστιο, επίπονο έργο» κατά τη γενική γραμματέα Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη. Απαραίτητο όμως. «Αν δεν είχε γίνει όλη αυτή η δουλειά, δεν θα μπορούσαμε να αγγίξουμε κανέναν λίθο» είπε ο κ. Σμυρής. «Θα τον παίρναμε σε ένα σακί ως λατύπη».
Στην αρχή ξηλώθηκαν τα εδώλια και εντοπίσθηκε ένα σημαντικό πρόβλημα: το υπόβαθρο του θεάτρου έχει όλο εξαφανιστεί λόγω της φύσης του υλικού και των ακραίων καιρικών συνθηκών που επικρατούν. Ετσι εξηγείται και γιατί όλο το υλικό είναι πολύ φθαρμένο, αν και ήταν επί αιώνες θαμμένο. Εγιναν ξερολιθιές, πληρώσεις, απομακρύνθηκαν τα χωμάτινα κατάλοιπα και προχώρησαν στο επόμενο στοιχείο.
Ο κάθε λίθος από την κερκίδα συγκολλήθηκε (πολλές φορές επρόκειτο για μικρά μικρά κομματάκια) και με τη χρήση, όπου ήταν αναγκαίο, κονιαμάτων, τεχνητού λίθου, νέου λίθου ή και τιτανίου, μετατράπηκε ξανά σε λίθο. Το αποτέλεσμα αισθητικά ίσως και να ξενίζει, αφού η χρωματική διαφορά είναι εμφανής. Αλλά το ΚΑΣ, που θεώρησε πως οι εργασίες όντως ήταν απαραίτητες, έδωσε κατευθύνσεις για κάποιες αισθητικές βελτιώσεις που θα γίνουν στην επόμενη κερκίδα, την Α2. Αν όλα πάνε καλά, ακολουθούν έως το 2015 άλλες οκτώ κερκίδες του κάτω διαζώματος. Και τότε θα μπορεί να γίνει συζήτηση περί του αν το μνημείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για παραστάσεις ή όχι.
Ρωτήσαμε τον έφορο αρχαιοτήτων Ηπείρου Κωνσταντίνο Ζάχο γιατί η χρήση νέου υλικού ήταν τόσο εκτεταμένη. Απάντησε πως ήταν αναγκαίο για τη σωτηρία του μνημείου και πως σε μικρό χρονικό διάστημα, το χρώμα θα μεταβληθεί, γιατί είναι από το ίδιο υλικό με το θέατρο.
«ΑΥΣΤΗΡΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΔΟΥΛΕΙΑ»
Το υλικό από το οποίο έχει κατασκευαστεί το θέατρο κατά την αρχαιότητα είναι ασβεστόλιθος από φλέβες της Πίνδου.
Δεν είναι δηλαδή μάρμαρο Πεντέλης. Επομένως δεν είναι δυνατόν να αντισταθεί στις ακραίες καιρικές συνθήκες και παρουσιάζει τρομακτικές ρηγματώσεις και θραύσεις.
«Υποχρέωσή μας είναι να κάνουμε αυστηρά επιστημονική δουλειά και όχι αυτό που θέλει ο πολύς κόσμος» υπογράμμισε η γενική γραμματέας Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη, η οποία προεδρεύει στο ΚΑΣ. «Κρινόμαστε από το αν θα σώσουμε το μνημείο ή όχι. Με αυτές τις επεμβάσεις, το υπουργείο πιστεύει πως θα το σώσει για τα επόμενα 30 - 40 - 50 χρόνια. Οσο μπορεί να διαρκέσει μια αναστήλωση».
Επίσης, ο Κ. Ζάχος σημείωσε πως υπάρχουν πολυπλοκότητες τις οποίες δεν είναι δυνατόν να αντιληφθούν οι μη ειδικοί.
Οι αριθμοί
Το θέατρο της Δωδώνης σε αριθμούς:
- 135 μ. διάμετρος
- 26 μ. διάμετρος ορχήστρας
- Χωρητικότητα 15.000 - 18.000 θεατές
Αγγελική Κώττη
[email protected]
