Μια πρωτότυπη έκθεση που αποτελεί εικαστικό γεγονός είναι η συνάντηση του διακεκριμένου Ιταλού ζωγράφου, και συγγραφέα Τζόρτζιο ντε Κίρικο, με τη μαθήτρια και βοηθό του ελληνικής καταγωγής Lisa Sotilis (Λίζα Σωτίλη), που πραγματοποιείται στο πλαίσιο των Ερμουπολειών 2010 και εγκαινιάζεται στην Πινακοθήκη Κυκλάδων στις 31 Ιουλίου.

Στην έκθεση παρουσιάζονται έργα ζωγραφικής και γλυπτικής, καθώς και κοσμήματα της Lisa Sotilis, όπως επίσης γλυπτά και χαρακτικά του Giorgio de Chirico. Η έκθεση ιχνηλατεί τα κοινά σημεία ανάμεσα στο έργο του δασκάλου και μέντορα με εκείνο της μαθήτριας του και βοηθού του, καθώς και τις δημιουργικές διαφορές ανάμεσα στους δύο καλλιτέχνες.

Οι πίνακες τους διέπονται από οραματικά και ποιητικά στοιχεία, ενώ χαρακτηρίζονται από την ιδιαίτερη έμφαση που έδινε ο de Chidico σε αινιγματικές συνθέσεις και στην αμφισημία των αντικειμένων, κάτι που γίνεται φανερό και στο έργο της Sotilis.Τα περισσότερα έργα που θα παρουσιαστούν στην Πινακοθήκη Κυκλάδων έρχονται από την Ιταλία, ειδικά για την έκθεση.

Ο περίφημος δάσκαλος και μεταφυσικός του 20ου αιώνα Τζόρτζιο ντε Κίρικο (1888-1978) είχε επιλέξει την Λίζα Σωτίλη για την εκτέλεση των έργων, που ο ίδιος ο Ιόλας του παράγγειλε και χρηματοδότησε. Για πολλά χρόνια η Λίζα εργάζεται μαζί με τον δάσκαλο στα χυτήρια Bonvicini όπου έχει όχι μόνο την πλήρη επίβλεψη και εμπιστοσύνη από τον μεγάλο δάσκαλο καθώς και από τον Ιιόλα, οι οποίοι της αναθέτουν όλη την παρακολούθηση, το retouche των κεριών και όλη την επεξεργασία μέχρι και το τέλος της εκτέλεσης των μπρούντζινων γλυπτών.

Γι' αυτό και η χήρα του δασκάλου αργότερα της εμπιστεύτηκε το έργο συντήρησης των πρωτοτύπων, που είναι προορισμένα για τα μουσεία. Η Λίζα σήμερα γι' αυτό το λόγο κατέχει ένα πολύ σημαντικό συμβόλαιο και πολλά γλυπτά, χαρακτικά και λιθογραφικά του μεγάλου δασκάλου, από τότε που ο ίδιος ήταν επιζών και την είχε επιλέξει.

Ποιά ήταν η Λίζα Σωτίλη
Ανήκει σε παλιά ένδοξη και αριστοκρατική οικογένεια η οποία συνέβαλε πολύ στον αγώνα για την απελευθέρωση της χώρας. Ο παππούς της Ναπολέων Σωτίλης τιμάται στον Άγνωστο Στρατιώτη όπου είναι γραμμένες με χρυσά γράμματα οι νίκες του: Κιλκίς Λαχανά Νευροκώπειο Νιγρήτα και άλλες. Είχε ίδρυσα την Εβδόμη μεραρχία που δικαίως ονομάστηκε Αήττητος.

Η Λίζα μεγάλωσε κοντά του ακούγοντας ιστορικές και ηρωικές ιστορίες που την μάγευαν και την έκαναν να μην έχει ενδιαφέρον να παίζει όπως τα άλλα παιδιά. Η παροξιστική φαντασία της φτερούγιζε και έπλαθε με μυριάδες χρώματα ιστορίες μέσα σε διαστημικά ουράνια τόξα, σε κόσμους δικούς της, που την συνοδεύουν ακόμα μέχρι σήμερα.

Πολύ μικρή την συνόδευσε η μητέρα της στην Ιταλία άπου τελείωσε τις κλασικές σπουδές της και αποφοίτησε στην Ακαδημία Brera. Σε νεαρωτάτη ηλικία λαμβάνει μέρος σε σημαντικές εθνικές και διεθνείς εκθέσεις, όπως San Fedele, Ramazzoti, Suzzara, χρυσό μετάλλιο ακαδημίας Carrara, βραβείο νέων Gallarate, κύπελλο Προέδρου της Δημοκρατίας κ.α.

Μόλις 16-17 χρονών τις αφιερώνουν σημαντικά γραπτά ο Raffaele de Grada και ο Franco Rusolli, (1961 - 1962). Γράφουν εγκωμιαστικά λόγια, ο περίφημος ζωγράφος Renato Guttuso, o Morlotti (1965), Luciano Budigna, και άλλοι. Ο Νομπελίστας Salvatore Quasimodo για την προσωπική της έκθεση το 1967 στην Γκαλερί Γιόλας γράφει ένα από τα πιο σημαντικά του λογοτεχνικά κείμενα μεταφρασμένο σε διάφορες γλώσσες εκβιάζοντας την πολυεδρική και τόσο έντονα ελληνική προσωπικότητα της Λίζας. Το κείμενο αυτό συμπεριλαμβάνει στις εκδόσεις Trentdue του Μιλάνο (1969), όπου η νεαρωτάτη Λίζα παρουσιάζεται μαζί με τους μεγάλους του 20ου αιώνα.

Το 1964 στη προσωπική της έκθεση στο Μουσείο του Βερολίνου, την παρουσιάζουν ως "Enfent Prodige" (παιδί θαύμα) ο διάσημος καθηγητής και δόκτορας Jiannasch μαζί με τον τότε Δήμαρχο της πόλεως. Από το 1965 ο Αλέξανδρος Γιόλας την επιλέγει στην ομάδα των καλλιτεχνών του και μαζί του εκθέτει στην Γενεύη, Παρίσι, Ρώμη, Μαδρίτη, Ν. Υόρκη, Λος Άντζελες και αλλού με συμβόλαιο αποκλειστικότητας.

Ο Διευθυντής του Μετροπόλιταν Museum της Ν. Υόρκης Bradford Keller τις απευθύνει εγκωμιαστικά σχόλια και τις προτείνει συνεργασία για μια ιδιαίτερη έκδοση του 1966.
Εκτός από την ζωγραφική και γλυπτική η Λίζα αμέσως ασχολείται με μια δική της τεχνοτροπία σε κοσμήματα, όλα μοναδικά κομμάτια, με καθαρό χρυσό 24 Καρατιών και πλατίνα ενισχυμένα από πίσω για να μην σπάνε, καθώς και με μωσαϊκά και τοιχογραφίες. Αγιογράφησε τον θάνατο του Αγίου Αντωνίου στην εκκλησία του Αγίου Ιωάννου Μπατίστα στο Μιλάνο. Όμως οι μοναδικές της δημιουργίες στα πολύτιμα κομμάτια της που μέχρι τώρα ήταν πάντα μοναδικά, την έκαναν διάσημη και την καθιέρωσαν στην "Elite" όλου του κόσμου: η πρώην αυτοκράτειρα της Περσίας Farah Diba η Βασίλισσα της Ιταλία Marie Jose, η κόρη της Πριγκίπισσα Μαρία Βεατρίκη της Savoa, η νεαρά πριγκίπισσα Azaea Reyna di Savoia, η περιβόητη Claudia Cardinale, Annie grardot, Kathreem Spaak, ο αξέχαστος και μοναδικός Rudolf Nureyeν, ο Rolan Peti, και άλλοι περιβόητοι συλλέκτες, εφοπλιστές και βιομήχανοι φορούν τα μοναδικά γλυπτά, μικρά και μεγάλα κοσμήματα της Λίζας.

Η Ελληνίδα καλλιτέχνης έχει φιλοτεχνήσει και ένα γιγαντιαίο έργο που την αποθανατίζει στην ιστορία: την κεντρική πύλη των έξι μέτρων του Καθεδρικού Ναού στην πόλη του Αμμάν, όλη κατασκευασμένη στο καλλιτεχνικό χυτήριο της Βερόνας Bonvicini, με τεχνοτροπία του χαμένου κεριού και ορισμένες διακοσμήσεις επιχρυσωμένες, που εξιστορούν επεισόδια από την ζωή του Χριστού. Το έργο αυτό το παράγγειλε ο Μακαριστός Πατριάρχης των Ιεροσολύμων Διόδωρος.
Η Λίζα που στο Cast του Γιόλας, που είχε γνωρίσει όλους του μεγάλους του 20ου αιώνα έχαιρε τις πιο απεριόριστης αγάπης και εκτίμησης από όλους για την ιδιαίτερα αυθεντική προσωπικότητα της καθώς και τον μεγάλο ενθουσιασμό και την ακούραστη ενεργητικότητα της.

Ο Salvador Dali της αφιέρωσε υπέροχο σχέδιο. Ο μεγάλος Magritte έλεγε στον Γιόλας ότι τα ωραία αυθεντικά δημιουργήματα της Λίζας ήταν τόσο μοντέρνα όσο και διαχρονικά. Ο περίφημος δάσκαλος και μεταφυσικός του 20ου αιώνα Giorgio de Chirico της δείχνει αμέριστη εμπιστοσύνη και την επιλέγει για την εκτέλεση των έργων του. Όμως η πρώτη αγάπη της Λίζας ήταν η ζωγραφική με μυριάδες ζεστά χρώματα, εξωτικά και αισθησιακά, σε ατελείωτα παιχνίδια αποχρώσεων.

Η μορφή της Λίζας ποτέ δεν έχασε σε απλότητα, φυσικότητα και ειλικρινή αυθορμητισμό μένοντας πιστή στον χρωματιστό κόσμο και την αθωότητας της ψυχής της. Ποτέ δεν έχει προδώσει τα πιστεύω της στον βωμό του μοντερνισμού και άλλων εκφράσεων που είναι τόσο συχνά φαινόμενα της εποχής μας. Όπως είπε ο περιβόητος Νομπελίστας Quasimodo ....η Λίζα ποτέ δεν επηρεάζεται από την μόδα (φαινόμενο πολύ συχνό στις ημέρες μας), ούτε και από την γκρίζα καθημερινότητα γιατί ανήκει στις αρχαϊκές ρίζες και αξίες της πραγματικής ετοιμολογίας.

Αυτή είναι η πραγματική δύναμη της ποίησης της νεαράς Λίζας που πηγάζει μέσα από την φύση και το υποσυνείδητο, πριν να πάρει ακόμα συνειδητή μορφή. Πιστή πάντα στις ρίζες της που δεν αφήνουν να παρασυρθεί και επηρεαστεί από άλλες επιδράσεις η Λίζα αναδύεται κατευθείαν από την «γέννεση», την «κοσμογονία», και την «κάθαρση» του πνεύματος που ανανεώνεται συνεχώς.

Είναι μια συνεχής μεταμόρφωση που αγγίζει τις αιώνιες σφαίρες μιας επισφράγισης αληθινής δημιουργίας.
Το κείμενο στον κατάλογο της έκθεσης υπογράφει ο ιστορικός τέχνης Floriano De Santi απόγονος του Ραφαήλ, ο οποίος θα παραβρεθεί Παραγωγός και εμπνευστής της ιδέας είναι ο Pierre Kaloussian Velissiotis, ενώ συντονιστής της διοργάνωσης από το Δήμο Ερμούπολης είναι ο Γιώργος Αλντουβάς.

Ο GIORGIO de CHIRICO συναντά τη LISA SOTILIS
«Τα χείλια μάτια της Σφίγγας»
ΣΤΗΝ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΚΥΚΛΑΔΩΝ
ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2010 Εγκαίνια 31 Ιουλίου.
Διάρκεια ως τις 25 Αυγούστου.
Ώρες λειτουργίας καθημερινά 10.30-14.00 και 18.30-22.00
Επαμεινώνδα Παπαδά 7 Ερμούπολη.