Αντονι Μπέρτζες: Πολυμαθής, ποιητής, προβοκάτορας, συγγραφέας βιβλίων και θεατρικών έργων, συνθέτης, μεταφραστής, γλωσσολόγος και κριτικός, έγραψε σχεδόν τα πάντα, προσεγγίζοντας διάφορα λογοτεχνικά είδη (συνολικά 30 βιβλία).
Σε περισσότερες (από τις γνωστές) πληροφορίες για τη ζωή του διάσημου συγγραφέα θα έχουν την ευκαιρία να εντρυφήσουν οι επισκέπτες που θα βρεθούν στο αφιερωμένο σε αυτόν κέντρο τέχνης που ανοίγει τις πόρτες του σήμερα στο κέντρο του Μάντσεστερ στο Engine House της οδού Κέιμπριτζ.
Σε αυτή τη διεύθυνση χτίστηκε ένας πολιτιστικός πολυχώρος, με βιβλιοθήκη και καφέ-μπαρ. Εδώ είναι το σπίτι του Διεθνούς Ιδρύματος Αντονι Μπέρτζες όπου έχουν αρχειοθετηθεί η δουλειά και μια ανεξερεύνητη συλλογή από συγγράμματα και μουσικά παραφερνάλια του δημιουργού, που ως σήμερα σκονίζονταν στο σπίτι του στο Γουίδινγκτον.
Στόχος είναι να αναθερμανθεί το ενδιαφέρον του κοινού για τον Μπέρτζες και την αμφίσημη σχέση που είχε όσο ζούσε με το Μάντσεστερ. Ηταν γνωστό της πάσης, εξάλλου, πως ο ίδιος ήταν ένας «άσωτος υιός», ένας δημιουργός που χρειάζεται να επαναπροσδιοριστεί για το σύγχρονο κοινό. Νέες μελέτες στο έργο του ίσως ρίξουν λίγο περισσότερο φως στους μύθους που αν δεν δημιούργησε ο ίδιος, τότε σίγουρα προπαγάνδισε. Λέγεται, για παράδειγμα, ότι το 1959 διέγνωσαν πως μέσα σε έναν χρόνο θα πέθαινε από όγκο στον εγκέφαλο. «Δεν υπάρχουν ιατρικές αποδείξεις», τονίζει ο βιογράφος του. «Αλλά είναι μια καλή ιστορία, μία που έχει πει τόσες φορές κι έχει εμφανιστεί σε όλες τις νεκρολογίες του. Είναι το στοιχείο που όλοι νομίζουν ότι ξέρουν για τον Μπέρτζες πέρα από το ότι έγραψε το «Κουρδιστό πορτοκάλι»».
Το τελευταίο είναι και ο λόγος για τον οποίο οι πιο πολλοί άνθρωποι γνωρίζουν τον Αντονι Μπέρτζες, αν και ο ίδιος δεν το συμπεριελάμβανε στις καλύτερες δουλειές του και ένιωθε λύπη με τον θόρυβο που είχε δημιουργήσει η υποψήφια για 4 Οσκαρ το ‘72 ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ.
Κυρίως γιατί, αν και του άρεσε, είχε κατηγορηθεί ότι δημιούργησε ένα «τέρας», καθώς διάφοροι εγκληματίες απέδιδαν τις πράξεις τους στην επιρροή της ταινίας.
Οι επικρίσεις έρχονταν κατά πάνω του και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Στο τέλος, τα έβαλε με τον Κιούμπρικ και αποφάσισε ότι η ταινία ήταν μια παρωδία του βιβλίου του.
Ο Μπέρτζες βάσισε τον ζοφερό κόσμο του στη δράση των συμμοριών του Μος Σάιντ στις δεκαετίες του ‘20 και του ‘30. Γεννημένος ως Τζον Μπέρτζες Γουίλσον το 1917 σε οικογένεια καθολικών, έχασε τη μητέρα και την αδελφή του την επόμενη χρονιά. Η απώλεια της μητρικής φιγούρας επηρέασε βαθιά το έργο του.
Μεγαλωμένος από τη θεία του και κατόπιν από τη θετή μητέρα του, σπούδασε στο πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ και άρχισε να χρησιμοποιεί το ψευδώνυμό του το 1956.
Οταν έπαψε να τα πηγαίνει καλά με την πόλη του, την άφησε για τα όμορφα τοπία της Μαλαισίας και του Βόρνεο ως νέος δάσκαλος και μετά ως πλούσιος αυτοεξόριστος στη Μάλτα, την Ιταλία, στις ΗΠΑ και τελικά στο Μονακό, όπου είναι ο τάφος του. Ιδιόμορφη προσωπικότητα, έμοιαζε να έχει γυρίσει την πλάτη του στη Βρετανία την ίδια ώρα που υπέφερε από υπερέκθεση στη δημοσιότητα.
Τώρα, οι συμπατριώτες του τον ανακαλύπτουν ξανά και λένε ότι η μεγαλύτερη έκπληξη ίσως είναι το προσωπικό βιβλίο συνταγών για κοκτέιλ του Αντονι Μπέρτζες. Περιέχει, οι φήμες λένε, ένα εκρηκτικό μείγμα από «βότκα, γάλα και ακραία βία» που θα σερβίρεται στο μπαρ της προς τιμήν του βιβλιοθήκης...
Το Διεθνές Ιδρυμα Αντονι Μπέρτζες φιλοξενεί, μεταξύ άλλων, μουσικές παρτιτούρες, ανέκδοτες ιστορίες και τα πρώτα χειρόγραφα του δημιουργού για το «Κουρδιστό πορτοκάλι». Φιλοξενεί, ακόμη, τη γραφομηχανή, την πολυθρόνα του και μια σειρά από μάσκες και γλυπτά από τα ταξίδια του.
Αντα Δαλιάκα
