Εμείς μιλήσαμε με την Χρύσα Καψούλη και μάθαμε όσα περισσότερα μπορούμε για την παράσταση αυτή….
Γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο έργο του Δημητριάδη να μας παρουσιάσετε; Τι σας συγκινεί ιδιαίτερα;
Το έργο αυτό ήταν μια ανάθεση απο το Ευρωπαϊκό Κέντρο Δελφών το 2009 στο πλαίσιο του φεστιβάλ με θέμα: «Ξένος». Απευθύνθηκα στον Δημητριάδη. Θυμάμαι ακόμη τη βόλτα που κάναμε με τον Δημητριάδη στη παραλία της Θεσσαλονίκης και την αποκάλυψη του, ότι τον απασχολούσε η έννοια της Αποδοχής του Ξένου, του Άλλου αλλά και η έννοια της προφητείας.
Η Κασσάνδρα είναι μια Ξένη. Μια Ασιάτισσα που έρχεται σε εμάς για να μας αποκαλύψει μια μοναδική Αλήθεια που αγνοούμε . Μερικές φορές το «φως» έρχεται απο έξω. Μπορεί τα «όρια» που βάζουμε να είναι στενά και να μας αποκλείουν απο αυτό που λέμε: Ζωή. Τοποθετούμε το «άγνωστο», έξω απο τα γεωγραφικά μας όρια, άρα στη σφαίρα του «επικίνδυνου», που μόνο «κακό» μπορεί να προκαλέσει. Στη Κασσάνδρα όλα τα στερεότυπα ανατρέπονται : ο Ξένος λοιπόν μπορεί να έχει Ευαγγελιστεί και να φέρει μόνο το Κάλο.
Όπως καταλαβαίνετε το έργο ήρθε και μας συνάντησε αυτό: γράφτηκε από το Δημήτρη Δημητριάδη για να παιχτεί στους Δελφούς από μένα και με αναστατώνει ότι αυτή η ξένη τολμά και τα δίνει όλα .
«Γνώριζα εκείνο που ήθελα, αλλά δεν είχα την τόλμη να γίνω. Έγινα. Όπως έριξα στην Άβυσσο την πριν Κασσάνδρα, ρίξτε κι εσείς στην Άβυσσο, το πριν σας εγώ…» Αυτή η φράση της με συγκινεί και με συν-κινεί.
Τι ευαγγελίζεται η Κασσάνδρα του Δημητριάδη;
Στην ουσία η Κασσάνδρα ευαγγελίζεται το Ναι. Την κατάφαση. Το «γιατί» ζεις και υπάρχεις . Η περιπέτεια της Κασσάνδρας είναι οι ιστορίες πολλών ανθρώπων . Η δύναμη της προφητείας του μηνύματος, θα λέγαμε σήμερα. Ο Δημητριάδης κρίνει υπόγεια και απροκάλυπτα τον σύγχρονο, περιορισμένο κόσμο μας . Η Κασσάνδρα ως ξένος εισβολέας με τη δύναμη του επισκέπτη, εισβάλλει, έρχεται να ανατρέψει τα μέχρι εκείνη της στιγμή ερωτήματα μας , τις βεβαιότητες για την ταυτότητα μας ,την πίστη, την προσωπική μας ιδεολογία , τις προσωπικές μας πολιτικές και κοινωνικές συναστρίες . Είναι, θα μπορούσα να πω, μια υπόγεια τελετουργία .
Που εστιάσατε σκηνοθετικά και ποιος ο στόχος σας;
Εστιασα στον λόγο. Ξέρετε, ο λόγος είναι μια υλική οντότητα και αυτό είναι που ακριβώς με ενδιαφέρει . Μιλώ για τον λόγο -ενέργεια . Μέσα στις προθέσεις μου είναι η παραγωγή της σωματικής επίδρασης και η αναζήτησή της Δράσης με το κοινό. Με ενδιαφέρει η μπουνιά που δίνεις στο κοινό όπως στην αρχαία τραγωδία. Το ιερό είναι σαρκικό. Και ό,τι ξεπερνάει το καθημερινό, είναι πάντα σαρκικό .
Που αγγίζει το κείμενο του Δημητριάδη και κατ επέκταση η παράσταση τον σύγχρονο Ελληνα;
Η Ελένη του Ευριπίδη λέει ότι οι άνθρωποι σκοτώνονται για ψευδαισθήσεις . Η πλάνη των ανθρώπων για το τι είναι Ζωή .Ο άνθρωπος είναι χαμένος και τρέχει πίσω απο φαντάσματα . Το έργο ανεβαίνει σήμερα σε έναν τόπο/χώρο που είναι η Κυψέλη όπου βλέπουμε τους ανθρώπους να περνούν δίπλα της και αυτή να ψάχνει να βρει τον «τόπο-σκηνή» (Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων) που θα συναντηθεί μαζί τους για να τους μεταφέρει αυτό που πραγματικά έχει σημασία. Έτσι ξεκινάει η παράσταση της Κασσάνδρας: Όλα μέσα στο άπλετο φως, η τέλεια αποδοχή, και η τέλεια παραδοχή . Ο μη φόβος για το ξένο, το άλλο: «… ταπεινωμένοι, προπηλακισμένοι και φτυσμένοι όλοι, λουσμένοι από την αγάμη, δικαιωμένοι απ την αγάμη..» Ο Δημητριάδης φτιάχνει ένα νέο όρο-λέξη εδώ: την Αγάμη. Που είναι η Αγάπη και ο Έρωτας ο σωματικός, μαζί. Εν «γάμω». Προερχόμενο από το υποτιμημένο ρήμα «γαμώ». Αυτή είναι το φώς πια, ενάντια στον σκοταδισμό και στην «αμαρτία» του παρελθόντος μας.
Είναι ο έρωτας η κινητήριος δύναμη των πάντων ακόμη και σήμερα στην Ελλάδα της κρίσης;
Το θέατρο είναι το Εδώ και το Τώρα. Στο θέατρο το μήνυμα είναι πάντα στο επερχόμενο τέλος του. Τα ερωτήματα ή οι απαντήσεις βρίσκονται μετά το κλείσιμο της αυλαίας . Ο λόγος της Κασσάνδρας είναι ένα άγριο ποτάμι. Θέλει να επικοινωνήσει την διαδικασία του ταξιδιού, την επώδυνη διάβαση από τον γενέθλιο τόπο στην ξένη χώρα , απο το μέσα. το βαθύ εντός, στο έξω. Στο «άλλο» . Θυμάμαι τα λόγια της Ηλέκτρας στο έργο του Hainer Muller «Μηχανή Άμλετ»: «…αυτό που θα σας πω πρέπει να σας αλλάξει για πάντα…». Και για να το πω διαφορετικά: αν δεν αλλάξουμε εμείς, πώς θα αλλάξουμε τον κόσμο.
Μελλοντικά σχέδια;
Όταν είμαι δοσμένη σε ένα τέτοιο έργο σκέφτομαι το τώρα. Όχι το μέλλον. Στο τώρα λοιπόν, «ευαγγελίζομαι». Το μέλλον μου είναι παρόν. Ή, απαντώντας σας κυριολεκτικά: Το παρόν μου σχεδιάζει το μέλλον μου.
Γεωργία Οικονόμου
