Gagaku ή αλλιώς… η αιθέρια μουσική

Τελετουργική μουσική και κίνηση, πολυτελή κοστούμια και μυσταγωγική ατμόσφαιρα μάς μεταφέρουν, μέσα από ένα σπάνιο θέαμα, 1300 χρόνια πίσω, όταν γεννήθηκε το γκαγκάκου(που σημαίνει αιθέρια μουσική), το οποίο εντάχθηκε τον Απρίλιο του 2009 από την UNESCOστον κατάλογο της «Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας». Τογκαγκάκου είναι ένα μουσικοχορευτικό θέαμα της ιαπωνικής Αυλής και μία από τις αρχαιότερες παραστατικές τέχνες της χώρας. Τα κάνγκεν, οι μουσικές ερμηνείες του γκαγκάκου, εκτελούνται από πνευστά, έγχορδα και κρουστά, ενώ στα μπουγκάκου, τις μουσικοχορευτικές παραστάσεις, οι χορευτές συνοδεύονται από πνευστά και κρουστά μόνο.

Το γκαγκάκου υπέστη ελάχιστες αλλαγές στο πέρασμα των αιώνων. Συνδυάζει στοιχεία της μουσικής και χορευτικής κουλτούρας της Κεντρικής Ασίας, της Κίνας, της Κορεατικής Χερσονήσου αλλά και της Ιαπωνίας. Η αργή μουσική και η ήρεμη κίνηση των χορευτών διέπονται από τις αρχές του Κομφουκιανισμού περί ουράνιας αρμονίας. Σύμφωνα με την κομφουκιανή παράδοση της Κίνας, η ιδεώδης μουσική ενσταλάζει ηθικές αρετές στους ακροατές της ώστε να βρίσκουν την αρμονία της ύπαρξης απαλλαγμένοι από ακραία συναισθήματα.

Το σύνολο Ono-Gagaku-kai είναι ο αρχαιότερος ιδιωτικός σύλλογος γκαγκάκου της Ιαπωνίας και αριθμεί περί τα 90 μέλη. Έχει θρησκευτικές ρίζες. Ιδρύθηκε από τον Ριόντο Όνο, πρωθιερέα του ναού Όνο-Τερουζάκι, το 1887, οπότε και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά εκτός Αυτοκρατορικής Αυλής. Μέχρι τότε, την τέχνη αυτή μάθαιναν επίλεκτα μέλη από τις οικογένειες των αυλικών μουσικών. Το σύνολο έχει κατορθώσει να διασώσει μέχρι τις μέρες μας την παλαιά τέχνη τουγκαγκάκου, δίνοντας παραστάσεις σε ιαπωνικά φεστιβάλ, κάνοντας περιοδείες στην Ευρώπη, την Ταϊλάνδη και τις Ηνωμένες Πολιτείες και πραγματοποιώντας ηχογραφήσεις που έχουν αποσπάσει βραβεία διεθνούς κύρους (Grand Prix du Disque, Γαλλία, 1979). Η αυλική αυτή παράδοση διατηρήθηκε ζωντανή από καλλιτέχνες του Μουσικού Τμήματος της Επιτροπής Τελετών και Εθιμοτυπίας του Γραφείου του Αυτοκρατορικού Οίκου της Ιαπωνίας, οι οποίοι θεωρούνται θεματοφύλακες του αυθεντικού γκαγκάκου. Μάλιστα, ο ναός Όνο Τερουζάκι χρησιμοποιείται σήμερα ως χώρος δοκιμών του συνόλου Ono-Gagaku-kai, όπου τα μέλη του διδάσκονται την τεχνική των παραδοσιακών οργάνων και την κίνηση των χορών από εξειδικευμένους επαγγελματίες. Μετά το πέρας επταετών σπουδών, απονέμεται στους δόκιμους καλλιτέχνες ο τίτλος του «αυλικού μουσικού».

Στη μία και μοναδική εμφάνιση του Ono-Gagaku-kai στην Αθήνα το ελληνικό κοινό θα μυηθεί στα μυστικά της ιαπωνικής παραδοσιακής μουσικοχορευτικής τέχνης με τη βοήθεια σύντομων επεξηγηματικών εισηγήσεων (στα ιαπωνικά με ταυτόχρονη μετάφραση) κατά τη διάρκεια της παράστασης. Στην αρχή της βραδιάς, ένα μέλος του συγκροτήματος Ono-Gagaku-kai θα παρουσιάσει στους θεατές στοιχεία για τη μουσικοχορευτική παράδοση της Ιαπωνίας και για έργα του προγράμματος (με ταυτόχρονη μετάφραση). Στη συνέχεια, θα υπάρξει και δεύτερη εισήγηση με θέμα την ιαπωνική τέχνη χορού bugaku [μπουγκάκου] (έχει προβλεφθεί ταυτόχρονη μετάφραση), δείγματα της οποίας το κοινό θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει κατά τη διάρκεια της παράστασης.

To πρόγραμμα περιλαμβάνει έργα ανωνύμων συνθετών. Θα αρχίσει με την τριπλή ενότηταHojo no Netori, Etenraku και Bairo, την οποία θα διαδεχθούν τα τραγούδια τoυ είδουςκαγκούρα –το οποίο συνταιριάζει ποίηση, μουσική και χορό– Banshikicho no Choshi καιSono Koma. O επίλογος της βραδιάς ανήκει στον ιαπωνικό χορό μπουγκάκου. Θα παρουσιαστούν τα έργα Konju και Νasori. Το δεύτερο έργο αναπαριστά το παιχνίδι δύο δράκων.

H παράσταση του διάσημου συνόλου από την Ιαπωνία, η οποία ανεβαίνει στο Μέγαρο στο πλαίσιο της Ενότητας Μουσικές του κόσμου, αποτελεί συμπαραγωγή του ΟΜΜΑ, του Japan Foundation και της Ιαπωνικής Πρεσβείας στην Ελλάδα.

INFO:

Πότε: 14 Δεκεμβρίου

‘Ωρα έναρξης 20:30

Γενική είσοδος: 19 € (Β΄ Ζώνη) • 30 € (Α΄ Ζώνη)

Ειδικές τιμές: 7 € (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ) • 12 € (65+, πολύτεκνοι)