Με αφορμή τα δέκα χρόνια από την πρώτη έκδοση του βιβλίου «Όταν έκλαψε ο Νίτσε» στα ελληνικά, το σπουδαίο βιβλίο του Ίρβιν Γιάλομ μεταφέρεται στη θεατρική σκηνή -για πρώτη φορά παγκοσμίως- από δύο καταξιωμένους σκηνοθέτες-ηθοποιούς, τον Ακύλλα Καραζήση και τον Νίκο Χατζόπουλο, στους ρόλους του Νίτσε και του γιατρού Μπρόιερ αντίστοιχα.
Μέσα από μια σειρά μυστικές συμφωνίες, ο μεγάλος Γερμανός φιλόσοφος Φρίντριχ Νίτσε και ο Αυστριακός γιατρός Γιόζεφ Μπρόιερ, ένας από τους πατέρες της ψυχανάλυσης, συναντιούνται στη Βιέννη του 19ου αιώνα, σε μια εμπνευσμένη διαδικασία διπλής ψυχοθεραπείας. Ο Μπρόιερ αναλαμβάνει δήθεν να ιάνει τις ημικρανίες και τα σωματικά συμπτώματα του Νίτσε, ενώ στην πραγματικότητα προσπαθεί να τον θεραπεύσει από τις αυτοκτονικές τάσεις και την κατάθλιψη στην οποία έχει περιπέσει εξαιτίας μιας ερωτικής απογοήτευσης. Ο Νίτσε παράλληλα προσπαθεί να θεραπεύσει το μυαλό του Μπρόιερ από κακές σκέψεις.
Σ' αυτή την περιπέτεια υπαρξιακής αναζήτησης εμπλέκονται ο Ζίγκμουντ Φρόυντ, ένας νεαρός ειδικευόμενος γιατρός, μια θυελλώδης γυναίκα-ίνδαλμα ποιητών και ψυχιάτρων, η Λου Σαλομέ, και μια σαγηνευτική ασθενής, η Αννα Ο., που στοιχειώνει την ψυχή του γιατρού της.
Η θεατρική διασκευή της θεατρολόγου και μεταφράστριας του Γιάλομ στην Ελλάδα, Ευαγγελίας Ανδριτσάνου είναι εξαιρετική και δεν υστερεί σε τίποτα από το βιβλίο. Σε πολλά σημεία μάλιστα νιώσαμε πως το υπερέβη. Σ΄ αυτό βέβαια συνέβαλε η από κοινού σκηνοθεσία των Ακύλλα Καραζήση και του Νίκου Χατζόπουλου. Χιούμορ, ζωντάνια, σπιρτάδα και κλιμακούμενη δράση με ενδιάμεσες μικρές κορυφώσεις που εντείνουν όλο και περισσότερο την αγωνία για την τελική κάθαρση των ηρώων είναι τα χαρακτηριστικά της σκηνοθετικής ματιάς των δύο ταλαντούχων ηθοποιών. Σκηνοθετικό και ερμηνευτικό κατόρθωμα και των δύο το γεγονός ότι επί δυόμισι ώρες χειρίστηκαν με ξεχωριστή μαεστρία το εξαντλητικό, πυκνό, βαρύ και χειμαρρώδες κείμενο του Γιάλομ και το «ανέγνωσαν» με τέτοιο τρόπο ώστε να μην καταλήξει κουραστικό και πληκτικό για το κοινό.
Ο Ακύλλας Καραζήσης στο ρόλο του Μπρόιερ και ο Νίκος Χατζόπουλος ως Νίτσε έδωσαν έξοχες ερμηνείες εμπλεκόμενοι σ΄αυτήν την παράδοξη αμοιβαία ψυχοθεραπεία, έθεσαν ερωτήματα για την εξουσία ,την ατομική ελευθερία, την υπαρξιακή κρίση και τα αντίδοτά της και ανέδειξαν τη ζωτική και θεραπευτική αξία της ανθρώπινης επαφής.
Ο Νίκος Χατζόπουλος ως Νίτσε εκτός από μαθήματα ψυχοθεραπείας, παρέδωσε και μαθήματα υποκριτικής, καθώς αποδόμησε μοναδικά το χαρακτήρα του μεγάλου φιλοσόφου και εισχώρησε στα άδυτα της ταραγμένης ψυχοσύνθεσής του.
Ο Ακύλλας Καραζήσης έδωσε μία από τις καλύτερές του ερμηνείες -αν όχι την καλύτερη- ως γιατρός Μπρόιερ. Πιο στυλιζαρισμένος, πομπώδης και δυναμικός, προσπαθεί να θεραπεύσει στα «κρυφά» τον διαταραγμένο Νίτσε, και πριν προλάβει να το συνειδητοποιήσει ξαπλώνει ο ίδιος στο… ντιβάνι του θεραπευόμενου.
Ευχάριστη έκπληξη της βραδιάς ο νεαρός Φρόυντ (Χρήστος Φραγκούλης) που με τον αυθόρμητο ενθουσιασμό του συμπλήρωσε επιτυχημένα το θεραπευτικό τρίγωνο του έργου.
Καλύτερη στιγμή της παράστασης; Σίγουρα η τελευταία, η σκηνή στο νεκροταφείο, όπου επέρχεται η κάθαρση στους ήρωες και τα πάντα ξεδιαλύνονται και αποκτούν τις πραγματικές τους διαστάσεις στα μάτια του θεατή.
Τελικά, η θεατρική μεταφορά του «Όταν έκλαψε ο Νίτσε» είναι μία συγκλονιστική ψυχολογική διελκυστίνδα δύο «ιερών» τεράτων της ψυχολογίας που αναμετρώνται πάνω στο σανίδι αναδεικνύοντας το μεγαλείο της ψυχαναλυτικής επιστήμης.
INFO:
Μετάφραση-Διασκευή: Ευαγγελία Ανδριτσάνου, Σκηνοθεσία: Ακύλλας Καραζήσης, Νίκος Χατζόπουλος, Eπιμέλεια σκηνικού χώρου & κοστουμιών: Ελένη Μανωλοπούλου, Μουσική: Κορνήλιος Σελαμσής, Φωτισμοί: Αλέκος Γιάνναρος
Παίζουν: Ακύλλας Καραζήσης, Χρήστος Φραγκούλης, Νίκος Χατζόπουλος
Θησείον – Ενα θέατρο για τις τέχνες: Τουρναβίτου 7, Θησείο
Παραστάσεις: 2 Νοεμβρίου 2011 έως 22 Ιανουαρίου 2012
Ημέρες και ώρες: Τετάρτη - Σάββατο 21:15 και Κυριακή στις 20:30
Λόγω μεγάλης ζήτησης από 7 Ιανουαρίου θα δίνεται μια έξτρα παράσταση κάθε Σάββατο στις 18.00.
Γεωργία Οικονόμου, Χριστίνα Τσατσαράγκου
