Η αρχαία ελληνική τέχνη έχει αριστουργήματα, διαθέτει υπέροχα αντικείμενα καθημερινής χρήσεως αλλά και θαυμαστά μικρά και ταπεινά. Ολα αυτά, συνυφασμένα με τον πολιτισμό που τα δημιούργησε, παρουσιάζει ο επίκουρος καθηγητής Δημήτρης Πλάντζος στο βιβλίο του "Ελληνική Τέχνη και Αρχαιολογία (1100-30 π.Χ.)." που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις "Καπόν".
Το βιβλίο καλύπτει την ελληνική αρχαιολογία από την κατάρρευση των μυκηναϊκών ανακτόρων έως το τέλος των ελληνιστικών βασιλείων. Απευθύνεται σε φοιτητές αρχαιολογίας, αλλά και σε όποιον ενδιαφέρεται για μια περιεκτική και εμπεριστατωμένη παρουσίαση των σημαντικότερων υλικών καταλοίπων του αρχαιοελληνικού πολιτισμού. Παρουσιάζονται συστηματικά, και με πλήρη εικονογράφηση, οι κυριότερες κατηγορίες μνημείων της κλασικής αρχαιότητας.
Με 562 φωτογραφίες αναλύονται περίπου ισάριθμα ευρήματα. Οπως λέει ο συγγραφέας, η αρχαία ελληνική τέχνη υπήρξε "αποτέλεσμα μιας έντονης κοινωνικής διάδρασης που δίνει σε μας σήμερα τη δυνατότητα να προσλάβουμε τον κλασικό πολιτισμό ως ένα ιστορικό φαινόμενο καθοριστικής σημασίας. Στοιχείο, που για τους νεοέλληνες αποτελεί τμήμα της πολιτισμικής ταυτότητας". Οι ελληνικές πόλεις-κράτη ανά τη Μεσόγειο, όπως η Πέργαμος, τα βασίλεια των Πτολεμαίων κ.ά., περιλαμβάνονται στην έκδοση αυτή. Βεβαίως, οι πόλεις-κράτη της Ελλάδας έχουν τη μερίδα του λέοντος.
Ο αναγνώστης παίρνει βασικές γνώσεις και μαθαίνει να χρησιμοποιεί τις ίδιες μεθόδους από μόνος του. Ταυτοχρόνως, ο κ. Πλάντζος τον προτρέπει "να σηκωθεί από τον καναπέ και να πάει σε ένα μουσείο", να δει, να αναλύσει, να ευφρανθεί με βάση όσα έμαθε. Οι πρόγονοί μας δεν είχαν την έννοια τέχνη, αφού η λέξη για εκείνους σήμαινε "τεχνική". Διάλεξαν να εκφράσουν τον πολιτισμό τους στα χρηστικά αντικείμενα "επειδή τους ενδιέφερε να χρησιμοποιήσουν κάποια έκφραση που να καθορίζει την ταυτότητά τους ανάμεσα στους συμπατριώτες τους και στον έξω κόσμο". Οπως τονίζει άλλωστε ο κ. Πλάντζος, τα ελληνικά αγγεία ήταν τόσο δημοφιλή στη ρωμαϊκή Ετρουρία, όπου εξάγονταν μαζικά, επειδή οι κάτοικοί της ήθελαν να δείξουν πως μπορούσαν να επικοινωνήσουν με το πνεύμα των Ελλήνων, δεν ήταν βάρβαροι. Ο καθηγητής σημειώνει πως υπάρχει και κεφάλαιο για το χρηματοπιστωτικό σύστημα στην αρχαιότητα, αλλά η κρίση ήταν μια έννοια πολύ διαφορετική τότε. Οι αρχαίοι, που κινδύνευαν ανά πάσα στιγμή ακόμα και να χάσουν την ελευθερία τους σε έναν πόλεμο, δεν θα κατανοούσαν και τόσο τη σημερινή "γκρίνια" μας.
Α.Κ.
