Η έκθεση «Μπακμίνστερ Φούλερ: Αρχίζοντας με το Σύμπαν», στο Μουσείο Τέχνης Ουίτνεϊ στη Νέα Υόρκη, θυμίζει μια αρχιτεκτονική που ενσωμάτωνε αξίες μιας κοινωνίας η οποία πίστευε ότι οδεύει προς ένα καλύτερο μέλλον. Ο Φούλερ ήταν βαθύτατα πεπεισμένος ότι ένας τεχνολογικά εφευρετικός σχεδιασμός ευαισθητοποιημένος προς το περιβάλλον θα μπορούσε να σώσει τον κόσμο.

Το όραμά του είχε διαμορφωθεί μέσα από τον μιλιταρισμό του Ψυχρού Πολέμου, αλλά και την ιδιαίτερη προσωπική του ιδεολογία. Μια ιδεολογία που δεν επιβεβαιώνεται στη σημερινή εποχή, όπου ενώ η πολεμική τεχνολογία έχει φτάσει σχεδόν σε επίπεδο επιστημονικής φαντασίας, δεν είμαστε σε θέση να τη χρησιμοποιήσουμε για άλλες δημιουργικές χρήσεις.

Ο Φούλερ υπήρξε η πεμπτουσία της μείξης του σκληρού αμερικανικού πραγματισμού με τον οπτιμισμό. Πίστευε ακράδαντα πως η τεχνολογία του πολέμου θα μπορούσε να επαναχρησιμοποιηθεί ώστε να οδηγήσει σε μια εποχή ειρηνικής νιρβάνα.

Εξάπλευρο καταφύγιο
Για παράδειγμα οι «4D Πύργοι» του τέλους του 1920, είναι μια σειρά από ελαφρές κατασκευές που θα στέγαζαν προσωπικό για συντήρηση αεροπλάνων και θα μεταφέρονταν ανά τον κόσμο με ζέπελιν, μια πρώτη εικόνα παγκοσμιοποιημένης κινητικότητας...

Το «Dymaxion Ηouse», ένα εξάπλευρο καταφύγιο που αιωρείται από ένα αλουμινένιο κατάρτι, είναι ένα από τα πιο γοητευτικά δημιουργήματά του. Η δε κοινότητα των Dymaxion houses, χωροτεθημένη γύρω από ένα προαστιακό αδιέξοδο, αντανακλά τις ομοιότητες μεταξύ της επαναληπτικής προαστιακής δόμησης και των στρατώνων. Στην έκθεση υπάρχει επίσης και ο πλάτους 2 μιλίων (!) υάλινος θόλος που ήθελε να κτίσει πάνω από το κεντρικό Μανχάταν για να δημιουργήσει ένα παραδείσιο περιβάλλον αυτόνομο ενεργειακά...

Ενα άλλο του πρότζεκτ αφορούσε μια επιπλέουσα κοινότητα που ζούσε σε τετραεδρικές κατασκευές που αγκυροβολούσαν έξω από τις όχθες των υπερπληθυσμένων πόλεων. Κανείς δεν «αγόρασε» την ιδέα, ωστόσο η «αθώα αισιοδοξία» των προτάσεων του Φούλερ παραμένει ακόμα και σήμερα εντυπωσιακή. AΛΕΞΗΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣ