Sitting is the new smoking: θα μπορούσε να είναι σλόγκαν σε αποψάτο t-shirt, όμως είναι ο νέος δημοφιλής τίτλος δεκάδων άρθρων στον ξένο Τύπο που κοινοποιούν και αναλύουν τα καταστρεπτικά αποτελέσματα της καθιστικής ζωής στην υγεία και την ομορφιά. H καθιστική ζωή ισοδυναμεί με κακή κυκλοφορία, κυτταρίτιδα, διαβήτη, παχυσαρκία, καρδιακά νοσήματα και πολλά άλλα. Ακούγεται τρομακτικό, ειδικά αν αθροίσει κανείς τις ώρες της ημέρας που περνά κανείς στην καρέκλα του γραφείου, στο κάθισμα του αυτοκινήτου, στον καναπέ του σαλονιού. Σε βάθος χρόνου, είναι (σχεδόν) μια ολόκληρη ζωή.
Η καθιστική ζωή βλάπτει: γεγονός!
Η καθιστική ζωή βλάπτει –αυτό, όμως, δεν αποτελεί είδηση. Εδώ και δεκαετίες, οι γιατροί φωνάζουν: Ειδικά αν συνδυαστεί με κάπνισμα, αλκοόλ και κακή διατροφή, τότε έχουμε να κάνουμε με μία ωρολογιακή βόμβα. Τώρα, όμως, τα στοιχεία είναι ακόμα πιο δυσοίωνα. Οι ειδικοί διατείνονται ότι δεν έχει σημασία αν αγαπάς την πολυθρόνα, τα cupcakes και τα κοκτέιλ: ακόμα κι αν δεν πίνεις σταγόνα αλκοόλ και τρέφεσαι μόνο με power foods, αν κάθεσαι, είναι κακό.
Αν συνυπολογίσουμε και τις επιπτώσεις της καθιστικής ζωής στην ομορφιά, τότε έχουμε έναν μισητό εχθρό: Η καρέκλα είναι η καλύτερη φίλη της κυτταρίτιδας αφού η καθιστική ζωή μπορεί να προκαλέσει κακή φλεβική και λεμφική κυκλοφορία, έναν από τους πιο σημαντικούς παράγοντες στην εμφάνιση κυτταρίτιδας. Συνδυάζοντας με κληρονομικότητα, κακή διατροφή και έλλειψη άσκησης, η «όψη φλοιού πορτοκαλιού» βρίσκει εύφορο έδαφος για να εγκατασταθεί σε μηρούς και γλουτούς.
Υπάρχει αντίδοτο; Ναι κι είναι η όρθια στάση
Μέχρι τώρα, ανακουφιζόμασταν με τη σκέψη ότι η ανθυγιεινή καθιστική ζωή έχει αντίδοτο: δύο-τρεις φορές την εβδομάδα άσκηση, από τρέξιμο μέχρι περπάτημα, από aerial yoga μέχρι χορό, αρκούσαν για να εξουδετερώσουν τις τύψεις και να θωρακίσουν τον οργανισμό απέναντι στις βλαβερές συνέπειες της. Λάθος, λένε τώρα οι γιατροί.
Πώς, όμως, μπορεί να παραμείνουμε υγιείς και όμορφες, αν η εργασία μας προϋποθέτει το γνωστό τρίπτυχο γραφείο – καρέκλα – υπολογιστής; Ενας από τους ευαγγελιστές του κινήματος κατά της καθιστικής ζωής, ο καθηγητής ιατρικής James Levine από την Mayo Clinic της Αριζόνα και συγγραφέας του βιβλίου «Get Up!», υποστηρίζει ότι το φάρμακο για την καλή υγεία, την ευεξία και τη νεότητα είναι η όρθια στάση.
Δεν χρειάζεται να καθόμαστε, υποστηρίζει, την ώρα που μιλάμε στο τηλέφωνο ή βλέπουμε τηλεόραση. Μπορούμε να τοποθετήσουμε ένα yoga mat μπροστά στην τηλεόραση και να κάνουμε διατάσεις την ώρα που παρακολουθούμε τις ειδήσεις, να περπατάμε σε χαλαρό ρυθμό όταν τηλεφωνούμε. «Το ανθρώπινο σώμα σχεδιάστηκε για να είναι σε όρθια στάση και να κινείται», είναι το mantra του Levine.
Η νέα τάση: Πάγκοι εργασίας
O καταιγισμός από άσχημα νέα δημιούργησε μια νέα τάση: την ανάγκη για standing desks, γραφεία όπου θα εργαζόμαστε όρθιοι. Καθώς και treadmill desks, για τους πιο φανατικούς – πάγκους εργασίας προσαρμοσμένους επάνω σε διάδρομο γυμναστηρίου, έτσι ώστε την ώρα της πλοήγησης στο ίντερνετ να μπορούμε να περπατάμε σε χαλαρό ρυθμό. Ομως, αν φαντάζει δύσκολο να διαβάσεις ακόμα και ένα άρθρο όρθιος, τότε το να κάνεις brainstorming ή περίπλοκους υπολογισμούς μοιάζει αδύνατο.
Πάντως, πολλά θετικά ειπώθηκαν για τη νέα τάση: Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Επιδημιών (CDC) της Αμερικής ανακάλυψε ότι τα συγκεκριμένα γραφεία μειώνουν τον πόνο στη μέση και στον αυχένα· το smithsonian.com έγραψε ότι μειώνουν τον κίνδυνο για παχυσαρκία και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2· και το Βritish Journal of Sports Medicine δημοσίευσε πριν από λίγο καιρό μια έρευνα σύμφωνα με την οποίαν η όρθια στάση, πιθανόν, μακραίνει τα τελομερή –κάτι που με τη σειρά του μπορεί να «μακρύνει» και τη ζωή...
Υπάρχει εναλλακτική;
Οσες από εμάς, πάντως, δεν είμαστε έτοιμες να αποχαιρετίσουμε την εργονομική καρέκλα γραφείου, ο Levine προτείνει να σηκωνόμαστε κάθε μία ώρα και να περπατάμε για δέκα λεπτά. Και να αντικαταστήσουμε το παραδοσιακό meeting στην αίθουσα συσκέψεων με έναν περίπατο. Για το ίδιο θέμα μίλησε και η corporate director από τη Silicon Valley, Νilofer Merchant σε παλαιότερο συνέδριο TED στην Καλιφόρνια: «Αντί να κλεινόμαστε στην αίθουσα συσκέψεων, πηγαίνουμε βόλτα». Με ένα walk and talk meeting -όπως το ονομάζει- την ημέρα, η Merchant κατάφερε να περπατά 32 χιλιόμετρα παραπάνω την εβδομάδα, να «κατέβει» τρία νούμερα και να μειώσει την κυτταρίτιδα.
Το πόσο καθιστική ζωή κάνουμε, δεν το αντιλαμβανόμαστε: ψάχνουμε να παρκάρουμε «κοντά», ενώ το περπάτημα ενός χιλιομέτρου (μια απόσταση που διανύεται σε 15 λεπτά) φαντάζει σαν πεζοπορία. Από την άλλη, δεν είναι απαραίτητο και να δαιμονοποιήσουμε τον λατρευτό καναπέ μας. Μπορούμε, όμως, να βάλουμε έναν απλό στόχο: να καθόμαστε λιγότερο. Δεν είναι επώδυνο και κάνει καλό.
Μάρθα Κορινθίου
