Γιατί καθαρά Δευτέρα;
Οι εκδοχές είναι διάφορες. Η επίσημη θέλει την ονομασία της ημέρας να σημαίνει την κάθαρση ψυχής και σώματος μέσω της νηστείας της σαρακοστής που επίσημα ξεκινά από την ημέρα αυτή.
Η παράδοση θέλει επίσης την ημέρα αυτή οι νοικυρές να κάνουν καθαριότητα στο σπίτι και στα σκεύη μετά το φαγοπότι των αποκρεών.
Και η λέξη κούλουμα; Από που προέρχεται;
Σκέψου τι είναι τα κούλουμα: φαγοπότι με άφθονο κρασί και φαγητό - πάντα νηστίσιμο - παιχνίδι, τραγούδι και χορός μέχρι τελικής πτώσης και η λήξη της αποκριάς. Αυτό ακριβώς σημαίνει και η λέξη που έχει διττή σημασία. Προέρχεται από τη λατινική cumulus, δηλάδή αφθονία αλλά και τέλος.
Κατ΄άλλους τα κούλουμα έχουν αθηναϊκή προέλευση και η λέξη προέρχεται από την λέξη κολώνα ή αλλιώς columna καθώς οι εορτασμοί γίνονταν κοντά στο ναό του Ολυμπίου Διός ενώ κάποιοι υποστηρίζουν πως η ρίζα αναζητείται στο αλβανικό "κόλουμ" που σημαίνει καθαρός.
Και πώς προέκυψε η γιορτή; Δεν είναι σαφές το πότε ξεκίνησαν να γιορτάζονται τα κούλουμα, σύμφωνα όμως με την επικρατούσα άποψη, το έθιμο ξεκίνησε από τους εμπόρους που την ημέρα αυτή ετοίμαζαν ένα νόστιμο νηστίσιμο πιάτο με κουκιά και ρίγανη κι άλλες νηστίσιμες λιχουδιές. Η προτίμηση του κόσμου στα σαρακοστιανά κι η μεγάλη ζήτησή τους την ημέρα αυτή φαίνεται πως οδήγησε στο να καθιερωθεί η ημέρα ως γιορτή. Δεν είναι μάλιστα τυχαίο πως στα τούρκικα η γιορτή ονομάζεται «Μπακλά χουράν» από τη λέξη «μπακλά» που σημαίνει κουκιά.
Το φαγητό της καθαράς Δευτέρας: Τα σαρακοστιανά έχουν την τιμητική τους!
Λαγάνα
Το ψωμί της καθαράς Δευτέρας δεν μπορεί να λείπει από το τραπέζι αυτήν την ημέρα. Η λαγάνα δεσπόζει σε κάθε τραπέζι, είτε αυθεντική, είτε με τις πιο μοντέρνες εκδοχές της, γεμιστή με ντοματίνια, πιπεριά ελιές, δεντρολίβανο, σκόρδο κτλ.
Φέτος κάνε μια απόπειρα και φτιάξε τη μόνη, με τα χεράκια σου! Το βασικό της μυστικό; Παρασκευάζεται χωρίς προζύμι. Για να τη φτιάξεις δες τη συνταγή που προτείνουμε. Κάνε κλικ εδώ για τη συνταγή.
Τουρσί λαχανικών
Είναι κι αυτό άμεσα συνυφασμένο με την ημέρα. Σπιτικό ή του εμπορίου, με λαχανικά μέσα σε λάδι, άλμη και μπόλικο ξιδάκι τα τουρσιά χρωματίζουν το τραπέζι μας νοστιμεύοντας τη Σαρακοστή. Κι επειδή και το τουρσί έχει την τεχνική του, σου δίνουμε όλες τις πληροφορίες που χρειάζεσαι για να το φτιάξεις μόνη: "Φτιάχνουμε σωστά τουρσιά"
Χαλβάς
Από τα δημοφιλέστερα νηστίσιμα γλυκίσματα που συνοδεύουν το σαρακοστιανό τραπέζι κι ως εκ τούτου και το καθαροδευτεριάτικο. Με ταχίνι ή σιμιγδάλι δύσκολα αφήνει κάποιον ασυγκίνητο ενώ αν κι είναι αρκετά παχυσντικός, αποτελεί μια από τις πιο υγιεινές επιλογές γλυκών. Κι αν προτιμήσεις να φτιάξεις μόνη, μάθε τα μυστικά του σιμιγδαλένιου χαλβά εδώ!
Ταραμάς & ταραμοσαλάτα
Λευκός ή κόκκινος ο ταραμάς δίνει ηχηρά το παρόν στα κούλουμα, είτε ως αλοιφή για τη λαγάνα, είτε με τη μορφή της ταραμοσαλάτας. Κι αν όσο κι αν έχεις προσπαθήσει δεν μπορείς να πετύχεις το αφράτο αποτέλεσμα και γεύση της σπιτικής ταραμοσαλάτας, καταφεύγοντας σε αυτές του εμπορίου, φέτος κάνε τη διαφορά. Μάθε τα μυστικά του ταραμά και κάνε βουτιά στη γεύση!
Ελιές
Πώς μπορεί να λείπει η ελιά η τσακιστή από τη Σαρακοστή; Θρεπτικόττατες και ιδιαίτερα νόστιμες, οι ελίτσες συνοδεύουν τέλεια τα νηστίσιμα πιάτα. Αν αγοράσεις, πλύνε τις καλά για να φύγει η άλμη ενώ αν έχεις την τύχη να έχεις δικά σου ελαιόδεντρα, υπενθυμίζουμε τη διαδικασία και την τεχνική για να φτιάξεις τσακιστές ελιές. Ιδού... "Έτσι θα φτιάξεις ελίτσες τσακιστές"
Θαλασσινά
Χταποδάκι, καλαμαράκια, οστρακοειδή και μαλάκια σε ποιλικία συνταγών, είτε ως κυρίως πιάτο, είτε ώς ορεκτικό, δεν αποτελούν μόνο νόστιμους μεζέδες, αλλά είναι και πηγές πολύτιμων συστατικών, παρέχοντας στον οργανισμό τα πολύτιμα ω-3 λιπαρά οξέα, που θωρακίζουν την άμυνά του.
Όσπρια
Όπως είδαμε ο εορτασμός της καθαράς Δευτέρας ξεκίνησε πιθανότατα από τα νόστιμα κουκιά. Πώς θα μπορούσαν λοιπόν τα όσπρια να απουσιάζουν από το τραπέζι; Κουκιά, φασόλια μαυρομάτικα, φασολάδα, φακές κι άλλα όσπρια είναι από τα πιο χαρακτηριστικά πιάτα της ημέρας.
Συνταγές για τα πιο τέλεια και νόστιμα σαρακοστιανά
Για να σου κάνουμε τη ζωή πιο εύκολη, ετοιμάσαμε μια λίστα συνταγών με νόστιμα σαρακοστιανά για να επιλέξεις. Κι αν δε βρεις αυτό που θέλεις, η μηχανή αναζήτησης του womenonly (επάνω δεξιά) θα σε βοηθήσει να βρεις αυτό που ψάχνεις. Γράψε λέξη κλειδί και πάτα την αναζήτηση. Πριν το κάνεις ρίξε μια ματιά στις επιλογές μας.
Λαγάνα με κρέμα από σκόρδο και δεντρολίβανο
Λαγάνα με ντοματίνια δεντρολίβανο και χοντρό αλάτι
Σπιτική ταραμοσαλάτα αλά Pandespani
Κλασική συνταγή για σιμιγδαλένιο χαλβά
Χαλβάς σιμιγδαλένιος με πορτοκάλι και σοκολάτα
Χαλβάς σιμιγδαλένιος με σανγκουίνι
Χαλβάς σιμιγδαλένιος με πορτοκάλι
Καλαμαράκι ψητό και πέστο ανήθου
Γαρίδες με αρωματικά και σάλτσα σκόρδου
Όστρακα, γαρίδες και καραβίδες, όλα μαζί
