Εκτός όμως από τα ευεργετικά τους στοιχεία, μας προσφέρουν και τη μοναδική τους γεύση αποτελώντας τα απαραίτητα συστατικά για τις πιο διάσημες ελληνικές πίτες, όπως σπανακόπιτα, πρασόπιτα και κολοκυθόπιτα οι οποίες διαδίδουν με τον καλύτερο τρόπο τη μοναδικότητα και νοστιμιά της Μεσογειακής κουζίνας!
Σπανάκι
Είναι ένα από τα πιο αγαπημένα και διαδεδομένα λαχανικά και φυσικά κύριο συστατικό της διάσημης ελληνικής σπανακόπιτας.
Κατάγεται από την Ασία, ενώ οι χώρες όπου κυρίως καλλιεργείται είναι η Ευρώπη και η Βόρεια Αμερική.
Η ιστορία... Παρ' όλο που οι συνταγές με σπανάκι είναι αμέτρητες, εντούτοις, σύμφωνα με τους ειδικούς, η ιστορία του ξεκινάει μόλις τον 7ο μ.Χ. αιώνα στην Κίνα, όπου ο βασιλιάς του Νεπάλ το έστειλε ως ύψιστο γαστρονομικό δώρο στην αυτοκρατορική αυλή. Αλλοι πάλι ερευνητές, υποστηρίζουν ότι το σπανάκι το μετέφεραν αρχικά οι Αραβες στην Ισπανία για να φτάσει στη συνέχεια στις ευρωπαϊκές χώρες, τον 9ο αιώνα.
Τον 14ο αιώνα πάντως, το σπανάκι κατέχει ξεχωριστή θέση σε ένα αγγλικό βιβλίο μαγειρικής της αυλής του Ριχάρδου του Β, ενώ σε σύγγραμμα του 15ου αιώνα τονίζονται οι εξαιρετικές θεραπευτικές του ιδιότητες.
Οι διάφορες ποικιλίες... Ευτυχώς στη χώρα μας υπάρχουν αρκετές και διαφορετικές ποικιλίες σπανακιού, όπως το κοινό σπανάκι, η πριγκίπισσα Τζουλιάνα, το κοντό σπανάκι και το πλατύφυλλο Άργους. Στα περισσότερα πάντως μέρη της χώρας μας βρίσκουμε το άγριο αυτοφυές σπανάκι με τα χοντρά φύλλα, τα οποία έχουν μια ξεχωριστή χαρακτηριστική γεύση και από εκείνη των καλλιεργημένων. Οσον αφορά στην αγορά του, μπορούμε να το βρούμε εκτός από φρέσκο, κονσερβοποιημένο ή και κατεψυγμένο.
Στη μαγειρική Με αποκορύφωμα τις πίτες, το σπανάκι εξαιτίας της ουδετερότητας της γεύσης του μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε αμέτρητες συνταγές. Συνδυάζεται μοναδικά με κρέας ή θαλασσινά, γίνεται πουρές, χρησιμοποιείται σε σούπες και σάλτσες ζυμαρικών, τρώγεται μαγειρεμένο, όπως σπανακόρυζο ή σουπιές με σπανάκι, καθώς και ωμό σε διάφορες σαλάτες με μπέικον, αβγά και βινεγκρέτ.
Πράσα
Πρόκειται για ένα ανθεκτικό, διετές και ποώδες φυτό, το οποίο ανήκει στην ίδια οικογένεια με το κρεμμύδι, αλλά έχει πιο ήπια γεύση.
Η ιστορία... Το πράσο προέρχεται από τη Μέση Ανατολή και από τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και αποτελούσε αγαπημένο λαχανικό τόσο των Ρωμαίων όσο και των Αρχαίων Ελλήνων. Σύμφωνα με τους ειδικούς πάντως, το πράσο διαδόθηκε στην Ευρώπη από τους Ρωμαίους. Συγκεκριμένα, τον 1ο μ.Χ. έχουν βρεθεί καταγεγραμμένες σε έναν πάπυρο οι προμήθειες της στρατιωτικής ομάδας του Ρωμαίου έπαρχου της Αιγύπτου, οι οποίες και περιλάμβαναν την αγορά «κεφαλωτών πράσων». Στην αρχαία Ελλάδα πάλι, το πράσο το ονόμαζαν «κρόμμυον το πράσο» και το καλλιεργούσαν ευρύτατα κυρίως ως άρτυμα, ενώ έφτιαχναν τον περίφημο «μυττωτό», ένα είδος σάλτσας με πράσο, τρίμμα σκόρδου, μαλακό τυρί, ελαιόλαδο και μέλι. Ακόμη, το πράσο θεωρούνταν ιδιαίτερα σημαντικό από τους ψάλτες των εκκλησιών, γιατί πίστευαν ότι εξαιτίας των γλυκαντικών ουσιών που περιέχει, έχει την ιδιότητα να δυναμώνει τη φωνή τους.
Στη μαγειρική... Το πράσο μαγειρεύεται είτε ολόκληρο, είτε μόνο ο βολβός του και αντικαθιστά θαυμάσια το κρεμμύδι, στην περίπτωση που θέλουμε να έχουμε λιγότερο έντονη γεύση. Με το πράσο φτιάχνουμε υπέροχες πρασόπιτες και σάλτσες, ταιριάζει μοναδικά με παρασκευές κατσαρόλας, ζυμαρικά και ριζότο και χρησιμοποιείται ως εξαιρετικό συμπλήρωμα σε πατάτες. Βέβαια, η φήμη του εκτοξεύτηκε, όταν ο αρχιμάγειρας του ξενοδοχείου Ριτς- Κάρλτον της Νέας Υόρκης δημιούργησε την «κρεμ βισισουάζ».
Για ξεχωριστή γεύση... Εάν θέλουμε να εντυπωσιάσουμε τους καλεσμένους μας, μπορούμε να μαγειρέψουμε το πράσο σε κόκκινο κρασί ή σε σάλτσα ντομάτας.
Επίσης: Εάν η συνταγή μας ζητάει κομμένα πράσα, αφαιρούμε πρώτα την εξωτερική μεμβράνη και τα χαλασμένα φύλλα τους, στη συνέχεια τα κόβουμε και μετά τα πλένουμε.
Οταν όμως η συνταγή γράφει ότι πρέπει να κόψουμε τα πράσα σε φέτες, τότε πρέπει να ανοίξουμε μαλακά τα φύλλα, έτσι ώστε το νερό να μπορέσει να φτάσει βαθιά μέσα στο εσωτερικό του πράσου και να διώξει κάθε βρωμιά.
Η αγορά τους... Οταν αγοράζουμε πράσα πρέπει να προσέχουμε το άσπρο μέρος τους να μην είναι χτυπημένο και φυσικά να είναι σφιχτό, ενώ το πράσινο μέρος να είναι φρέσκο.
Καλό είναι να αποφεύγουμε να αγοράζουμε πράσα με κομμένα τα φύλλα, γιατί αυτό σημαίνει ότι τα πράσα είναι παραγινωμένα και όχι φρέσκα.
Ποικιλίες. Οι κυριότερες ποικιλίες που υπάρχουν στη χώρα μας είναι:
Τα πράσα Αργους, που έχουν παχύ και μακρύ βλαστό, τα πράσα καλέμια, που έχουν μακρύ αλλά τρυφερό βλαστό και τα πράσα Αρτάκης, που ο βολβός τους είναι κοντός.
Τα πράσα με το μεγαλύτερο παχύ βολβό πάντως, είναι τα γιγάντια Ιταλίας.
Κολοκύθες
Η πιο διαδεδομένη κολοκύθα η οποία γίνεται πεντανόστιμη κολοκυθόπιτα είναι η νεροκολοκύθα. Ο καρπός της είναι ογκώδης και βαρύς και τον χρησιμοποιούμε για να φτιάξουμε πίτες, γλυκές και αρμυρές, παρασκευές κατσαρόλας, σούπες, καθώς και διάφορα γλυκά. Σχετικά με την κολοκύθα όμως θα αναφερθούμε εκτενέστερα σε επόμενο τεύχος.
Προσοχή!
Το σπανάκι καλό είναι να το αποφεύγουν όσοι πάσχουν από έλλειψη ασβεστίου, τα ηλικιωμένα άτομα, καθώς και οι γυναίκες που βρίσκονται σε περίοδο εγκυμοσύνης, γιατί το οξαλικό οξύ που περιέχει, εμποδίζει την απορρόφηση του ασβεστίου από τον οργανισμό. Επίσης, δεν πρέπει ποτέ να ξαναζεσταίνουμε το σπανάκι, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να δημιουργηθούν τοξικές νιτρώδεις ουσίες, βλαβερές για τον οργανισμό.
Ακόμη:
- Επειδή το σπανάκι έχει την ιδιότητα όταν μαγειρευτεί, να ελαττώνεται πολύ σε όγκο, πρέπει να θυμόμαστε ότι για κάθε άτομο αντιστοιχεί το 1/4 του κιλού.
- Το ωμό σπανάκι στη σαλάτα δίνει στον οργανισμό περισσότερο σίδηρο, κάλιο και βιταμίνες από ό,τι το βρασμένο.
- Το σπανάκι πρέπει πάντοτε να το μαγειρεύουμε σε χαμηλή φωτιά και με ξεσκέπαστη την κατσαρόλα μας, ενώ πρέπει να το στραγγίζουμε πολύ καλά, αφού έχει την ιδιότητα να αποβάλλει νερό, ακόμη και μετά το μαγείρεμα.
- lΤο σπανάκι συντηρείται στο ψυγείο μέχρι και δέκα μέρες, ενώ μπορούνε να το διατηρήσουμε στην κατάψυξη για να φτιάξουμε τις πίτες μας το καλοκαίρι μέχρι και ένα μήνα, αφού όμως προηγουμένως το έχουμε ζεματίσει.
- Εάν έχουμε σκοπό να μεταφέρουμε το σπανάκι σε μακρινή απόσταση, φροντίζουμε να μην το έχουμε πλύνει, γιατί η υγρασία θα επισπεύσει τη σήψη.
Αναλυτικότερα:
Το σπανάκι βοηθάει στην πέψη, είναι ιδανικό για όσους ασχολούνται με πνευματικές εργασίες γιατί επιταχύνει την οξυγόνωση του αίματος, ενδείκνυται για την αντιμετώπιση του βήχα και διεγείρει τις εκκρίσεις του στομάχου και του συκωτιού.
Για να διατηρήσουμε τα πράσα για μήνες, έως και 6, τα καθαρίζουμε, τα ζεματίζουμε ελαφρά σε αλατισμένο νερό και στη συνέχεια τα βάζουμε στην κατάψυξη.
Ξέρετε ότι...
Ανατρέχοντας πίσω στο χρόνο, οι πρώτοι άποικοι της Αμερικής για να φτιάξουν κολοκυθόπιτα, έπαιρναν μία ολόκληρη κολοκύθα, έκοβαν το επάνω μέρος της, την άδειαζαν από τους σπόρους και στη συνέχεια τη γέμιζαν με γάλα, μπαχαρικά και μέλι και την έψηναν στο φούρνο μέχρι να μαλακώσει.
Κάνει καλό στην υγεία μας
Τα πράσα περιέχουν βιταμίνες, σίδηρο και πλούσια μεταλλικά άλατα με αποτέλεσμα να τονώνουν το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα, να βοηθούν σε περιπτώσεις αναιμίας και να συμβάλλουν στη σωστή γαστρική λειτουργία.
