Σκηνικά του Σπύρου Βασιλείου στο Μουσείο Μπενάκη

07.10.2010
Ο Σπύρος Βασιλείου, αυτός ο ζωγράφος που ενσωμάτωσε στο έργο του τη βυζαντινή και τη λαϊκή τέχνη, σε έναν συγκερασμό με τα νεωτεριστικά ρεύματα, υποστηρίζοντας πάντα ως γνήσιος εκπρόσωπος της Γενιάς του '30 το ιδεώδες μιας τέχνης εθνικής, άφησε πίσω του ένα τεράστιο ποσοτικά έργο.

Ο Σπύρος Βασιλείου, αυτός ο ζωγράφος που ενσωμάτωσε στο έργο του τη βυζαντινή και τη λαϊκή τέχνη, σε έναν συγκερασμό με τα νεωτεριστικά ρεύματα, υποστηρίζοντας πάντα ως γνήσιος εκπρόσωπος της Γενιάς του '30 το ιδεώδες μιας τέχνης εθνικής, άφησε πίσω του ένα τεράστιο ποσοτικά έργο.

Πέντε χιλιάδες έργα -πορτρέτα, τοπία, νεκρές φύσεις κ.ά.- μέτρησε ο ίδιος το 1975, χρονιά της πρώτης του αναδρομικής έκθεσης στην Εθνική Πινακοθήκη.

Ωστόσο, δεν επιδόθηκε μόνο στη ζωγραφική ή την εικονογράφηση βιβλίων, αλλά είχε και μία εξίσου σημαντική, συστηματική και παραγωγική εργασία στο θέατρο. Τη σκηνογραφική δουλειά του θα ξεδιπλώσει η έκθεση που ετοιμάζει το Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς), από 29 Οκτωβρίου έως 5 Δεκεμβρίου.

Στόχος είναι να αναδειχθεί η συμβολή του Βασιλείου στη μεταπολεμική σκηνική αισθητική, μέσα από τις σημαντικότερες στιγμές της πολύχρονης διαδρομής του στο θέατρο, από το 1929 που υπέγραψε την πρώτη του σκηνογραφία, για την παράσταση "Κορακιστικά" του Ιάκωβου Ρίζου Νερουλού, σε σκηνοθεσία Φώτου Πολίτη, για την Επαγγελματική Σχολή Θεάτρου.

Την ίδια χρονιά έκανε την πρώτη ατομική του έκθεση και συμμετείχε στη Ζ' Πανελλήνια. Από πολύ νωρίς δηλαδή, σε ηλικία 26 ετών, παρουσίασε μια έντονη δραστηριότητα σε κάθε τομέα που κράτησε έως τον θάνατό του (1985).

"Ο Σπύρος Βασιλείου ήταν ένας ζωγράφος που θεωρούσε τον εαυτό του καλλιτέχνη-τεχνίτη που όφειλε να εργαστεί με τα εικαστικά του "εργαλεία" όπου αυτά ήταν χρήσιμα", όπως επισημαίνει η επιμελήτρια Ιλια Λακίδου, η διδακτορική διατριβή της οποίας στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών αφορούσε τη "Συμβολή του Σπύρου Βασιλείου στο θέατρο και το σκηνικό ύφος της γενιάς του '30".

Κατάλληλο πρόσωπο λοιπόν για να τη ρωτήσουμε τι χαρακτηρίζει τη σκηνογραφική δουλειά του Βασιλείου: "Χαρακτηρίζεται από την αγάπη για έκφραση με λιτά μέσα, με εμφανή αξιοποίηση του χρώματος αλλά και μοτίβων από τη λαϊκή και βυζαντινή παράδοση.

Η λαϊκή αντίληψη φαίνεται και στη σύνθεση των σκηνικών, ειδικά για υπαίθριες παραγωγές στα κηποθέατρα Κατράκη και Χατζίσκου τη δεκαετία του '50, όταν συγκροτούσε σύνθετα σκηνικά παρατάσσοντας ή τοποθετώντας σε επάλληλα επίπεδα, όπως οι λαϊκοί ζωγράφοι, όλους τους απαραίτητους χώρους της δράσης".

Ο Βασιλείου, καταλήγει η Λακίδου, πίστευε στα σκηνικά με ονειρικό χαρακτήρα χρησιμοποιώντας στοιχεία χώρου, όπως μία πόρτα κι ένα τραπέζι κάνουν ένα δωμάτιο, άρα οι τοίχοι είναι περιττοί. Κάτι αντίστοιχο δεν έκανε άλλωστε και στα ζωγραφικά του έργα;

Δήμητρα Ρουμπούλα