Από τους αστυφύλακες πάνω σε μηχανές μέχρι τον άνθρωπο να γίνεται ένα με τη μηχανή και να καταλήγει ελεύθερος, να διαγράφεται η φιγούρα του με περιγράμματα. Μια διαρκής εκγύμναση της γραφής, με ουσία και νόημα, που καλύπτει σχεδόν πενήντα χρόνια δουλειάς, συνιστά η πρώτη μεγάλη αναδρομική έκθεση του Μάκη Θεοφυλακτόπουλου, ενός από τους σημαντικότερους σύγχρονους Ελληνες καλλιτέχνες, το όνομα του οποίου συνδέθηκε από τα πρώτα του βήματα με τον αφηρημένο εξπρεσιονισμό αλλά και τη φήμη του μποέμ.
«Τύχες της ύλης. Ζωγραφική 1960-2010» τιτλοφορείται η έκθεση που εγκαινιάστηκε χθες και θα διαρκέσει έως τις 5 Δεκεμβρίου, στο Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς), σε συνεργασία με την γκαλερί «Ιλεάνα Τούντα», με την οποία συνεργάζεται ο ζωγράφος.
«Περίμενα να δω τι είχα κάνει όταν ήμουν πιτσιρικάς και είχα αγωνία να δω πώς θα μου φανούν έπειτα από τόσα χρόνια. Τώρα βλέποντάς τα είμαι λιγότερο γκρινιάρης. Είμαι λίγο καλύτερος ζωγράφος απ’ όσο νόμιζα», ανέφερε χθες ο 71χρονος σήμερα ζωγράφος για την αναδρομική του που καλύπτει όλο το φάσμα των αναζητήσεών του.
Διαρθρωμένη σε ενότητες, η έκθεση δείχνει έναν ζωγράφο με έντονο προσωπικό και ιδιόμορφο στυλ, με σαφή προσπάθεια για καινοτόμες εικαστικές διατυπώσεις στους θεματικούς του κύκλους, όπου πάντα κυριαρχεί ο άνθρωπος, μοναχική φιγούρα.
Ο μαθητής του Μόραλη στην ΑΣΚΤ εισήλθε στην εικαστική σκηνή στις αρχές της δεκαετίας του ‘60 με τους αστυφύλακες πάνω σε μηχανές, που «διαβάστηκαν» στο πνεύμα της εποχής «ως αντίδραση απέναντι στην ασφυκτική πολιτική και κοινωνική κατάσταση», όπως αναφέρει η επιμελήτρια Γιώτα Κωνσταντάτου.
«Κράτος και βία στα έργα του Μάκη Θεοφυλακτόπουλου» είχε τιτλοφορήσει τη διθυραμβική κριτική του ο Γ. Π. Σαββίδης. Στις μηχανές της δεκαετίας του ‘70 τα περιγραφικά στοιχεία λιγοστεύουν, τα χαρακτηριστικά σβήνουν, αποδίδοντας έτσι την ταχύτητα. Ο άνθρωπος ταυτίζεται με τη μηχανή. Αργότερα αυτή αφαιρείται, ο άνθρωπος ελευθερώνεται και περιγράφεται με έντονο περίγραμμα, άλλοτε χρωματικό κι άλλοτε ανάγλυφο.
Περνώντας από διαδοχικά στάδια, από τότε μέχρι σήμερα, στα καινούργια έργα, το διαρκές αντίκρισμα μορφής και ύλης είναι το κυρίαρχο συστατικό. «Ενας ορμητικός και ακαταπόνητος καλλιτέχνης», όπως αναφέρει η επιμελήτρια.
Γεννημένος στην Αθήνα το 1939, ο Μάκης Θεοφυλακτόπουλος πέρασε πολλά χρόνια ταξιδεύοντας σε Ευρώπη και Αμερική. Λόγω του πάθους με το οποίο ζούσε και εργαζόταν απέκτησε τη φήμη του μποέμ. Στα τρία χρόνια που έμεινε στη Νέα Υόρκη, με υποτροφία του Ιδρύματος Φορντ, επισκεπτόταν καθημερινά το ΜοΜΑ και άλλα μουσεία και γκαλερί. «Πολλά πράγματα μπορείς να δεις εκεί και πολλά φαίνονται τελείως άλλα από αυτά που ξέρουμε», έχει πει. Στην Αθήνα επέστρεψε οριστικά το 1974. Επί 17 χρόνια (1988-2005) δίδαξε ως καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών Θεσσαλονίκης.
Δήμητρα Ρουμπούλα
