Έχοντας δημοσιεύσει μυθιστορήματα (το Γράμμα απo το Δουβλίνο, τιμήθηκε με το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα «Mαρία Π. Pάλλη» για το 1997), διηγήματα, ταξιδιωτικά, δοκίμια και πολλά άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά, η Βίκυ Θεοδωροπούλου έχει αποκτήσει πλέον την πεποίθηση πως η γραφή πέρα από το ταλέντο απαιτεί μεγάλη πειθαρχία και αυτοσυγκέντρωση.

Έτσι, ο φετινός χειμώνας την βρίσκει στο Εργαστήρι Δημιουργικής Γραφής που στεγάζεται και στο Vinyl Microstore, έναν εναλλακτικό χώρο στα Εξάρχεια. Εκεί περιπλανάται μαζί με τους μαθητές της στα μονοπάτια της Δημιουργικής Γραφής....

e-go: Πώς αποφασίσατε να διοργανώσετε ένα Εργαστήρι Δημιουργικής Γραφής;

B.Θ: Πριν από χρόνια είχα παρακολουθήσει ένα εργαστήριο συγγραφής θεατρικού έργου του Royal Court Theatre - θυμάμαι μάλιστα πως χαριστικά με είχαν δεχτεί αφού ήμουν τότε κοντά στα 40 και στην Αγγλία τα δυνατά θεατρικά αναμένονται από τους 20άριδες για να μην σας πω 16άριδες και δεν με πιστέψετε.

Έτσι λοιπόν είχα την τύχη να μοιραστώ την εμπειρία αυτού που θα μπορούσε να είναι ένα Εργαστήριο Δημιουργικής Γραφής όταν δεν είναι ένα δίωρο διορθώσεων, οδηγιών και κανόνων και από τότε, κυριολεκτικά από τη στιγμή που βγήκα νύχτα από το σεμινάριο που είχε τελειώσει, δούλευα στο μυαλό μου και τις σημειώσεις μου τη δομή που θα ‘θελα να είχε ένα τέτοιο Εργαστήριο για το μυθιστόρημα, τη νουβέλα, το διήγημα και γενικά τη μεγάλη και μικρή φόρμα της πεζογραφίας.

Όσες δοκιμές κι αν έχεις κάνει στο χαρτί πίστευα και πιστεύω πως αν δεν δοκιμαστείς στην πράξη δεν λένε και πολλά, κι έτσι όταν ένιωσα έτοιμη το τόλμησα. Σήμερα καταλαβαίνω γιατί εκείνος ο ομιλητής του RCT σχεδόν πετώντας κυκλοφορούσε ανάμεσά μας στη διάρκεια των σεμιναρίων. Όταν στα Εργαστήρια γίνεται δουλειά, στάσεις και κουβέντες και βλέμματα και γέλια και σοβαρότητες δημιουργούν όντως μια κάποια άνωση.

e-go: Πείτε μας λίγα λόγια για τον τρόπο διδασκαλίας που ακολουθείτε.

B.Θ: Μία χορταστική συνάντηση με την/τον υποψήφιο και ένα δικό του κείμενο προτού αρχίσει το Εργαστήριο, θεωρώ πως είναι μια σφιχτή χειραψία. Μετά απ αυτήν ακολουθούν τα ξεκαθαρίσματα.

Το πρώτο ας πούμε εργαστήριο, το περί βιωματικής γραφής, κρυφό σκοπό έχει να μας βάλει σε σκέψεις σχετικές με το αν θέλουμε να γράψουμε το ημερολόγιό μας ή αν είμαστε αποφασισμένοι να μάθουμε τι σημαίνει μυθοπλασία ενώ το δεύτερο εργαστήριο μας προχωράει σε προβληματισμούς γύρω από την προσωπική γεωγραφία σε μια προσπάθεια να βρούμε μια κάποια πυξίδα καθώς -ελπίζω- πως χωρίς πολλή σκέψη θα αφήσουμε πίσω το ημερολόγιο που όλοι θα θέλαμε να γράψουμε για να κυνηγήσουμε το μύθο.

Παράλληλα δουλεύονται ανοιχτά σε κάθε Εργαστήριο τα κείμενα του καθενός, τα οποία όμως φτάνουν σε μένα με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο δύο μέρες πριν από το κάθε Εργαστήριο ώστε να μπορώ να τα μελετάω προηγουμένως. 'Ετσι, δεν χάνεται πολύτιμος χρόνος από τις συναντήσεις ενώ μετά τις πρώτες τέτοιες ανοίγονται ένας ένας και οι φάκελοι συγγραφέων που έχουν σημαδέψει τους αιώνες της λογοτεχνίας και κατά τη γνώμη μου θα βοηθήσουν εμάς σήμερα, ένα απόγευμα, χειμώνα ή άνοιξη, στην Ελλάδα.

e-go: Πιστεύετε ότι κάποιος γεννιέται ή γίνεται συγγραφέας;

B.Θ: Πιστεύω πως κάποιος γεννιέται με την προοπτική. Κι αυτό μπορεί να τα λέει όλα ή απολύτως τίποτε.

e-go: Στα σεμινάριά σας έρχονται μόνο «επίδοξοι» συγγραφείς;

B.Θ: Εύχομαι ναι. Χρειάζεται παιδεία και κριτική σκέψη, αλητεία και πειθαρχία, πάθος και φιλοδοξία για να αφήσεις το ημερολόγιο και να κυνηγήσεις το μύθο.

e-go: Η δημιουργική γραφή είναι ένας τρόπος ψυχανάλυσης;

B.Θ: Αναπόφευκτα είναι. Αλλά αν αυτός είναι ο πρωταρχικός στόχος, θα συνιστούσα το ντιβάνι που εμείς δεν διαθέτουμε στα Εργαστήρια.

e-go: Η Λογοτεχνική Γραφή μπορεί τελικά να διδαχθεί σε όλους;

B.Θ: Φυσικά και μπορεί, όπως όλες οι Τέχνες. Αλλά όπως πάντα συμβαίνει σ αυτές, αν δεν έχεις το χάρισμα να δεις το δάσος μπροστά σου, όσο και να το σπουδάσεις, όσοι «δάσκαλοι» κι αν σε «σκουντήσουν» για να κοιτάξεις προς τα εκεί, εσύ θα βλέπεις μόνο το δέντρο.

Και δεν εννοώ βέβαια πως αν δεν βλέπεις το δάσος δεν θα δημοσιεύσεις. Ίσα ίσα είναι πιθανότατο να δημοσιεύσεις μια και τα Εργαστήρια Δημιουργικής γραφής προσφέρουν συχνά την αυτοπεποίθηση που αποζητούν οι συμμετέχοντες για να προχωρήσουν στο επόμενο βήμα τους και οι εκδότες ζητούν τίτλους. Ομως αν δεν έχεις αυτό το κάτι που το είπαν ταλέντο, έμπνευση, χάρισμα, όπως θέλετε ας το πούμε, ένα Εργαστήριο από μόνο του, το καλύτερο Εργαστήριο Δημιουργικής Γραφής στον κόσμο να διαλέξεις, δεν θα σου προσφέρει μία θέση στο πάνθεον των συγγραφέων που κράτησαν και κρατούν ξύπνιες γενιές ολόκληρες.

Αλλά μήπως η Ιστορία της Λογοτεχνίας είναι γραμμένη μόνο από τέτοια μεγέθη; Ευτυχώς και όχι. Και ευτυχώς που με σπουδές ή χωρίς αυτές, η λογοτεχνία όπως και όλες οι άλλες Τέχνες επιχειρείται κάθε φορά να γραφτεί από τους ανθρώπους στα μέτρα των ηρώων τους και της εποχής τους. Θέλει θάρρος αυτό ξέρετε, ενίοτε και θράσος. Σε μια κοινωνία μάλιστα τόσο ενοχική όσο είναι η σύγχρονη ελληνική στην οποία αν είσαι ηθοποιός είσαι στο κλαρί, αν είσαι συγγραφέας είσαι ψωνάρας και αν είσαι καλλιτέχνης είσαι χαραμοφάης αφού δυστυχώς δεν μπόρεσες να γίνεις γιατρός, δικηγόρος ή μηχανικός, θέλει τόλμη και ψυχική υγεία για να αποφασίσεις πως, ναι, γιατί όχι; εγώ θα πάω να δω, να ακούσω, ίσως να μάθω, να ζήσω την εμπειρία τελοσπάντων και - το ελάχιστο - να αποκτήσω τελικά δική μου γνώμη γι αυτήν περνώντας καλά.

e-go: Στην Αθήνα το εργαστήρι σας λαμβάνει χώρα στο Vinyl Microstore, έναν εναλλακτικό χώρο στα Εξάρχεια. Τι σας έκανε να επιλέξετε αυτόν το χώρο;

B.Θ: Ηταν αμοιβαία η επιλογή κι αυτό είναι τιμή μου μια και λατρεύω τα νιάτα κι ας μην είναι τα δικά μου. Τα Εργαστήρια ξεκίνησαν πρόπερσι στο χώρο που είναι γραφείο και σπίτι μου στην οδό Μελίνας Μερκούρη 14 στο Νέο Ηράκλειο δίπλα στο σταθμό του ΗΣΑΠ, από άποψη. Ήθελα να είναι ένας χώρος που να μη θυμίζει αίθουσα διδασκαλίας, να δίνει ένα στίγμα αισθητικής, να ευνοεί την οικειότητα, να προκαλεί εξομολογήσεις και γενικά να χτίζει σχέσεις που θα μπορούσαν να γίνουν εφαλτήριο για γραπτές λογοτεχνικές ασκήσεις, και δεν διαψεύστηκα.

Λειτούργησε καλύτερα από ό,τι είχα φανταστεί, τόσο που κάποιες εβδομαδιαίες συναντήσεις κατέληξαν να διαρκούν πάνω από 3 ώρες ενώ παντού προβλέπεται το 2ωρο. Όμως διαπίστωσα πως το Ν. Ηράκλειο ήταν για κάποιους άβολη τοποθεσία, μέτρησα αυτούς που αυτός και μόνο ο παράγοντας δεν τους άφησε να συμμετάσχουν και στενοχωρήθηκα.

Όταν με το Vinyl Microstore συμφωνήσαμε στη φιλοξενία των Εργαστηρίων μου στον καταπληκτικό χώρο του, έκανα γλέντι με σοκολάτα την οποία σώζω για τέτοιες ωραιότατες φερέλπιδες στιγμές. Το vinyl στη Διδότου 34 στα Εξάρχεια αλλά και στον κυβερνοχώρο και στα fm και στα travelling και στα spectacles και σε όλα αυτά που οργανώνει, έχει ένα άρωμα που με τρελαίνει, με εμπνέει και γενικά με ανεβάζει το οποίο εγώ το έχω ονομάσει post-CoBrA χωρίς να ρωτήσω κανέναν.

Περισσότερες Πληροφορίες για το «Εργαστήρι Δημιουργικής Γραφής» της Βίκυς Θεοδωροπούλου στο www.theodoro.gr και http://www.theodoro.gr/ergastiria_main.htm

Συνεντεύξεις Υποψηφίων από 22 Σεπτεμβρίου - 11 Οκτωβρίου
Έναρξη Χειμερινού Εργαστηρίου 15 Οκτωβρίου


Γ.Ο