Αναζητώντας το πραγματικό...

19.09.2003
Δέκα οκτώ εκθέσεις περιλαμβάνει ο φετινός 10ος κύκλος του Διεθνή Μήνα Φωτογραφίας.Ο θεματικός άξονάς του πραγματεύεται τις διαφορετικές προσεγγίσεις του "πραγματικού" όπως αυτές σκιαγραφούνται στη σύγχρονη φωτογραφική παραγωγή.
Δέκα οκτώ εκθέσεις (τρεις ομαδικές και 15 ατομικές) περιλαμβάνει ο φετινός 10ος κύκλος του Διεθνή Μήνα Φωτογραφίας, που ξεκίνησε στις 15 Σεπτεμβρίου και κλείνει στις 24 Οκτωβρίου 2003. Οι εκθέσεις φιλοξενούνται σε 13 χώρους τέχνης της Αθήνας και διοργανώνονται από το Ελληνικό Κέντρο Φωτογραφίας και τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Αιθουσών Τέχνης. Γενικός τίτλος του φετινού Διεθνή Μήνα Φωτογραφίας είναι "Οι Ερμηνείες του Πραγματικού".

Αυτός ο θεματικός άξονας, πραγματεύεται τις διαφορετικές προσεγγίσεις του "πραγματικού" όπως αυτές σκιαγραφούνται στη σύγχρονη φωτογραφική παραγωγή. Το "πραγματικό", "αυτό που ήταν εκεί" κατά τον Ρολάν Μπαρτ ή της προσομοίωσης αυτού, σύμφωνα με τον Jean Baudrilliard, ιδωμένο μέσω του παραδοσιακού φωτογραφικού ρεαλισμού ως καταγραφή, του συμβολισμού, της αντιστροφής του φωτογραφικού προγράμματος μέσω της σκηνοθεσίας ή της εικονικής πραγματικότητας που παρέχει η ψηφιακή τεχνολογία και απασχολεί εικονικά και οντολογικά τους καλλιτέχνες της φετινής διοργάνωσης.

Ερμηνείες του Πραγματικού
Από τη φύση της ως φωτοχημική διεργασία, η φωτογραφία αποτελεί αναπόφευκτα μια ένδειξη, ένα αποτύπωμα αυτού που απεικονίζει παρά ένα ομοίωμα ή μια συμβολική αναπαράστασή του, όπως συμβαίνει με άλλες παραστατικές τέχνες (π.χ. ζωγραφική) ή γλώσσες επικοινωνίας (π.χ. λόγος).

Το ίχνος του πραγματικού, ο τρόπος με τον οποίο η ίδια η φύση σκιαγραφούσε το πορτρέτο της χωρίς τη διαμεσολάβηση του ανθρώπινου χεριού ήταν αυτό που έκανε τον Βρετανό εφευρέτη της καλοτυπίας, William Henry Fox Talbot να την ανακηρύξει το "Μολύβι της Φύσης". Ταυτόχρονα, όμως, αυτή ακριβώς η ποιότητα αποκηρύχθηκε, σχεδόν ως μιασματική, από τους ένθερμους οπαδούς της πικτοριαλιστικής φωτογραφίας για τους οποίους η αμεσότητα και ο ψυχρός ρεαλισμός του μηχανικού μέσου στερούσε από τη φωτογραφία κάθε καλλιτεχνικότητα.

Η ιστορία της φωτογραφίας παρέχει πολλά παραδείγματα για τους τρόπους με τους οποίους οι φωτογράφοι οικειοποιήθηκαν την αληθοφάνεια της φωτογραφίας, είτε αποθεώνοντάς την κατά την περίοδο του μοντέρνου, είτε αμφισβητώντας την στο πλαίσιο της μεταμοντέρνας θεωρίας. Το πραγματικό, "αυτό που ήταν εκεί" κατά τον Roland Barthes, και οι διαφορετικές του ερμηνείες αποτελούν τον πυρήνα του φετινού 10ου Μήνα Φωτογραφίας στην Αθήνα.
Ιδωμένο μέσω του παραδοσιακού φωτογραφικού ρεαλισμού ως καταγραφή, το πραγματικό εντοπίζεται ως αποτύπωμα του φευγαλέου χρόνου στις εφήμερες και τυχαίες συναντήσεις (Νατάσσα Κοτσάμπαση), ή μιας καθημερινότητας που αναδεικνύεται από την αφάνεια του τετριμμένου και του κοινότυπου και επανασυντίθεται ως κοινωνική μαρτυρία μέσα από τη ματιά του εξωτερικού παρατηρητή (Ηλίας Μπουργιώτης, Τάκης Ροϊδάκης, Cristobal Herrera, Raul Canibano, Ramon Pacheco, Martin Parr). Ο βιωμένος χώρος, είτε κυριολεκτικά, ως φυσικό τοπίο που φέρει αμυδρά τα ίχνη της επέμβασης του πολιτισμού, (Γιάννης Χατζηασλάνης) και απογυμνωμένα από την ανθρώπινη παρουσία πανοράματα μιας πολυσύχναστης πόλης (Εριέττα Αττάλη), είτε μεταφορικά, ως συμπυκνωμένες όψεις του αστικού χωροχρόνου (Martin Zeller) και αφαιρετικές προσεγγίσεις του οικείου περιβάλλοντος (Ελευθερία Κουρλιά), συγκροτεί, ολοένα και περισσότερο, πεδίο οπτικής έρευνας.

Επίσης εφαλτήριο εικαστικών αναζητήσεων, αποτελεί και το σώμα: γυμνό και ευάλωτο τοποθετημένο ψηφιακά μέσα σε μια αφιλόξενη προς αυτό πόλη (Ιωάννα Κατσίμπρα), ή ως αδιόρατη στίξη στην απεραντοσύνη της θάλασσας (Λίζη Καλλιγά). Η σχέση του σώματος με τον εαυτό του (Valerie Mannaerts), αλλά και με το σώμα του άλλου (Βασίλης Κάντας, Νίκος Αλεξόπουλος) μαρτυρούν την ανησυχία γύρω από τη σύγχρονη ύπαρξη. Η προσφυγή στην εσωτερικότητα, μέσα από το πορτρέτο, άμεσο (Εύα Βασιλείου) ή εννοιολογικά επενδεδυμένο και σύνθετο (Βίκτωρ Κοέν), την αυτοπροσωπογραφία και το λόγο (Κατερίνα Τζιγκοτζίδου), ή απλά την ημερολογιακού τύπου αφήγηση με αποσπάσματα από την προσωπική πραγματικότητα του φωτογράφου (Iωάννα Τσιαβού, Τρισεύγενη Άρχοντα), υποδηλώνουν εξίσου έντονα τη στροφή από το δημόσιο στο ιδιωτικό πεδίο.

Τέλος, η μνήμη, άρρηκτα συνδεδεμένη με τη φωτογραφική πρακτική, εντοπίζεται στην αποσπασματική συλλογή θραυσμάτων παλαιών αντικειμένων άνευ περαιτέρω χρηστικής σημασίας (Γιάννης Σκουλάς) και στην ερμηνευτική προσέγγιση συστημάτων ταξινόμησης του παρελθόντος αλλά και του παρόντος (Αρχαιολογίες).

Για το αναλυτικό πρόγραμμα των εκδηλώσεων, τους χώρους που φιλοξενούν τις εκθέσεις και τους καλλιτέχνες που συμμετέχουν κάντε κλικ εδώ και εδώ.