Μία από τις πλέον εμβληματικές όπερες, η Κάρμεν, εξακολουθεί να προκαλεί σήμερα, όπως κι όταν πρωτοείδε το φως πριν 141 χρόνια. Μία αντισυμβατική υπόθεση, την οποία εξέφρασε μέσα από την τότε εξίσου αντισυμβατική, σήμερα δημοφιλέστατη μουσική του ο Ζωρζ Μπιζέ. Η φερώνυμη ηρωίδα υπερασπίζεται την ελευθερία της και το δικαίωμα να επιλέγει η ίδια ερωτικούς συντρόφους, όχι να την επιλέγουν αυτοί. Αποτελεί απειλή για κοινωνίες ανδροκρατούμενες και πατριαρχικές. Οι επιλογές της απειλούν τα θεμέλιά τους. Μόνη λύση η εξόντωσή της.
μείς μπήκαμε στις πρόβες της παράστασης στο Ηρώδειο λίγες ημέρες πριν την πολυαναμενόμενη πρεμιέρα και μιλήσαμε με δύο εκ των πρωταγωνιστών της, την Ισραηλινή μέτζο-σοπράνο Ρινάτ Σαχάμ που θεωρείται αρχετυπική Κάρμεν στο παγκόσμιο οπερατικό στερέωμα και τον εξαιρετικά ανερχόμενο Διονύση Σούρμπη, που ενσαρκώνει τον ταυρομάχο Εσκαμπίγια.
Η Ρινάτ Σαχάμ μας εξηγεί κάποια από τα χαρακτηριστικά της σκηνοθεσίας του Στήβεν Λάνγκριντζ: Η παραγωγή έχει τοποθετηθεί στο σήμερα, σ' ένα σκηνικό σύγχρονο, με σύγχρονα κοστούμια. Η ιστορία μπορεί να ειπωθεί σαν μία ισχύουσα σύγχρονη ιστορία, γιατί ότι βιώνουμε σήμερα δε διαφέρει και πολύ από την ιστορία της Κάρμεν και της τσιγγάνικης ζωής της. Κατά τη γνώμη μου μπορεί κανείς να εντοπίσει πολλές ομοιότητες στις δύο εποχές και αυτό είναι που κάνει το όλο εγχείρημα τόσο ενδιαφέρον.
Ο Διονύσης Σούρμπης προσθέτει: Πρόκειται για μία φρέσκια, καινούρια παραγωγή που μεταφέρεται στη σημερινή Ευρώπη, μία παραγωγή που θα προβληματίσει τον κόσμο για την ωμή πραγματικότητα που βιώνουμε στις μέρες μας με το μεταναστευτικό και το δουλεμπόριο. Αυτήν τη μεταφορά τη βλέπουμε και σκηνογραφικά, καθώς πρόκειται για μία εξαιρετικά μοντέρνα παράσταση. που ωστόσο δεν «ξεφεύγει» από την ιστορία. Ο σκηνοθέτης Στήβεν Λάνγκριτζ καταφέρνει κάτι πολύ σημαντικό: διατηρεί ανέπαφη τη ροή του έργου και σέβεται τους χαρακτήρες του στον απόλυτο βαθμό. Μάλιστα συνδέει με απόλυτη ακεραιότητα την ιστορία του τότε με το σήμερα. Άλλωστε η Κάρμεν είναι μία ιστορία απόλυτα διαχρονική, που μπορεί να συνομιλήσει με όλες τις εποχές.
Η Ρινάτ Σαχάμ συμφωνεί απόλυτα με τη διαχρονικότητα της Κάρμεν: Η ιστορία της Κάρμεν είναι αιώνια και ο χαρακτήρας της θα υπάρχει για πάντα, σε όλες ανεξαρτήτως τις χρονικές περιόδους. Κάποιες γυναίκες ήταν δυνατές και ελεύθερες στο πέρασμα των χρόνων και εξακολουθούν ακόμη και σήμερα να είναι. Έτσι, η Κάρμεν, ως άνθρωπος, ως γυναίκα είναι σίγουρα ένα μεγάλο σύγχρονο σύμβολο μιας αληθινής γυναίκας που παίρνει τη ζωή και τις προσωπικές της επιλογές στα χέρια της και μόνο.
Πώς αισθάνεται η ίδια ως Κάρμεν; Η Κάρμεν είναι πραγματικό είδωλο για μένα. Μπορώ να δω τις διαφορές ανάμεσά μας, την ίδια όμως στιγμή θαυμάζω ακόμη και την πιο απλή σκέψη, αλλά και πράξη του χαρακτήρα της. Είναι μία δυνατή, γενναία γυναίκα με απίστευτα έντονη εσωτερική δύναμη. Έτσι, νιώθοντας όλη αυτή τη δύναμη του χαρακτήρα της να με κατακλύζει, μπορώ να την ερμηνεύσω, μπορώ να την ενσαρκώσω. Αυτός μάλλον είναι και ο λόγος που ακόμη δεν έχω βαρεθεί το ρόλο αυτό τόσες εκατοντάδες φορές που τον έχω παίξει….
Βρήκε στοιχεία του εαυτού της στην Κάρμεν; Σίγουρα. Εϊμαι πολύ τυχερή που προέρχομαι από ένα καθαρά μεσογειακό background. Ο ήλιος, η θάλασσα, τα φαγητά, οι μυρωδιές και όλες οι αισθήσεις πολύ ζωντανές. Προέρχομαι από ένα μέρος που η ελευθερία και η δημιουργικότητά μου είναι όχι μόνο σεβαστά, αλλά επιπλέον μου δίνονται και επιπλέον κίνητρα. Και ακόμη πιο σημαντικό… από ένα μέρος όπου ο φεμινισμός, η δύναμη, η γενετήσια σεξουαλικότητα και ο αισθησιασμός θεωρούνται θετικά. Είμαι μία απόλυτα ανεξάρτητη καλλιτέχνιδα, ελεύθερη, με δυνατή προσωπικότητα, που περιπλανιέμαι ανά τον κόσμο. Νομίζω πως αυτά είναι λίγα μόνο από τα στοιχεία που βρίσκω κοινά με την Κάρμεν όταν την μελετώ. Γι΄αυτό και είμαι τόσο χαρούμενη κάθε φορά που την ενσαρκώνω.
Πώς αισθάνεται ο Διονύσης Σούρμπης ως ταυρομάχος Εσκαμπίγια; Είναι η πρώτη φορά που κάνω αυτό το ρόλο και είμαι πραγματικά ενθουσιασμένος. Φοράω παραδοσιακά ρούχα ταυρομάχου από το Τολέδο και αισθάνομαι αληθινός ταυρομάχος!
Συνεντεύξεις: Γεωργία Οικονόμου
Φωτογραφίες: Αγγελική Μπίτσικα (fb page: agelikibitsikaphotography)
