Το “Δε φοβάμαι. Δεν ελπίζω. Είμαι...” είναι μία σκηνική σύνθεση από τα μεγαλύτερα έργα του κορυφαίου Έλληνα λογοτέχνη και φιλοσόφου Νίκου Καζαντζάκη, με κύριο κορμό την Ασκητική. Τη διασκευή του έργου υπογράφει ο Μάριος Ιορδάνου μαζί με τη Σοφία Καζαντζιάν με την οποία και πρωταγωνιστεί. Η παράσταση, που έχει συμπεριληφθεί στην εισαγωγή της νέας έκδοσης της Ασκητικής, περνάει και στα υπόλοιπα αριστουργήματα του Νίκου Καζαντζάκη σε ένα συνδυασμό λόγου, μουσικής, τραγουδιού και χορού.
Εμείς μιλήσαμε με τη Σοφία Καζαντζιάν για την παράσταση αυτή στην προσπάθειά μας να την αποκωδικοποίησουμε....
31 Ιανουαρίου, η παράσταση “Δε φοβάμαι. Δεν ελπίζω. Είμαι...” ανεβαίνει στο Δημαρχείο του Παρισιού. Πώς νιώθετε με την πορεία που έχει διαγράψει ένα έργο, στο οποίο έχετε κάνει τη διασκευή του κειμένου με τον Μάριο Ιορδάνου, υπογράφετε τις χορογραφίες και πρωταγωνιστείτε;
Η πορεία που έχει διαγράψει μέχρι σήμερα η παράστασή μας για τη ζωή και το έργο του σπουδαίου Νίκου Καζαντζάκη, ξεπερνά τις προσδοκίες μας και μας ανοίγει δρόμους για ένα ταξίδι θεάτρου αλλά και ζωής. Ιδιαίτερα, μετά τα πρόσφατα τραγικά γεγονότα που σημάδεψαν το Παρίσι, το “Δε φοβάμαι. Δεν ελπίζω. Είμαι...” μοιάζει πιο επίκαιρο και κατάλληλο από ποτέ. Ο Καζαντζάκης είναι παγκόσμιος και ο λόγος του διαπερνά την ψυχή και το πνεύμα όσων είναι “έτοιμοι” να ακούσουν.
Αν χαρακτηρίζατε με μία φράση την παράστασή σας, ποια θα ήταν αυτή; Τι θα λέγατε στον κόσμο που θέλει να έρθει να τη δει είτε εδώ είτε σε άλλες χώρες της Ευρώπης;
Θα χρησιμοποιούσα ελαφρώς παραλλλαγμένη τη φράση του Νίτσε από το Ζαρατούστρα του, που έχουμε συμπεριλάβει και στο έργο: “Όποιου η καρδιά έχει ακόμα αυτιά για να ακούσει, θα τη βαρύνουμε με την ευτυχία μας”. Ο Καζαντζάκης πίστευε στην καρδιά του ανθρώπου, που βλέπει την ανηφόρα και δεν κάνει πίσω, βλέπει το ναυάγιο και ορμά στη θάλασσα, βλέπει τους αγώνες που πρέπει να δώσει στη ζωή και νιώθει ευτυχισμένη. Δε φοβάται, δεν ελπίζει και ανεβαίνει πιο πάνω... στην ελευθερία. Εκεί είναι η ευτυχία και περιμένει.
Ασχολείστε με ένα είδος που δεν είναι τόσο διαδεδομένο στην Ελλάδα, το σωματοποιημένο θέατρο. Τι ακριβώς είναι και πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με αυτό;
Το σωματοποιημένο θέατρο είναι ένα είδος, στο οποίο λόγος και σώμα είναι ισότιμα, συνδιαλέγονται, συνεργάζονται με έναν τρόπο ιδιαίτερο. Το σώμα δεν κουβαλά απλά το λόγο του ηθοποιού. Είναι παραπάνω από παρόν στη σκηνή. Λειτουργεί όπως η τεχνική της μεταφοράς στη λογοτεχνία... φέρει τις ιδιότητες που υπο-νοεί ο λόγος και τις μεταρσιώνει σε εικόνα. Ασχολούμαι από πέντε ετών με τον κλασικό και σύγχρονο χορό και έχω περάσει από όλα σχεδόν τα είδη χορού με σεμινάρια σε ευρωπαϊκούς χορούς, φλαμέγκο,σύστημα Graham, jazz, παραδοσιακούς χορούς. Στη Δραματική σχολή πήρα το πρώτο ερέθισμα για το theatre performance από έναν σπουδαίο καθηγητή από τον Καναδά και έτσι βρήκα τον τρόπο να κάνω κάτι που θα ξεκινούσε από το χορό αλλά δε θα ήταν αυτό.
Δεν είναι δύσκολο να παντρεύονται όλα αυτά τα στοιχεία μαζί; Πώς συνδυάζεται η πρόζα με την παράδοση και το φλαμέγκο για παράδειγμα;
Ένα από τα σημαντικότερα πράγματα στο θέατρο – όπως και στη ζωή – είναι να έχεις επιλέξει αυτό που πραγματικά θέλεις να πεις και να το υπηρετείς με κάθε κύτταρό σου. Εάν ξέρεις, λοιπόν, τι θες να πεις με κάθε κίνηση ακόμα και των δακτύλων σου, βρίσκεις τον τρόπο. Δεν υπάρχει ένας τρόπος να ειπωθεί κάτι. Δεν υπάρχει μία Οφηλία, μία Κασσάνδρα... ένας Άμλετ και ένας Οιδίποδας... υπάρχει όμως η μοναδικότητα του κάθε σκηνοθέτη, του κάθε ηθοποιού και του κάθε χορογράφου κι αυτό κάνει τα έργα να ταξιδεύουν από εποχή σε εποχή και να μένουν ανεξίτηλα στο χρόνο. Με την ψυχή, το πνεύμα αλλά και το σώμα μας κουβαλάμε οι ηθοποιοί τους ρόλους, τη λογοτεχνία, την κληρονομιά του θεάτρου.
Ηθοποιός, χορογράφος, σεναριογράφος... Ξεχνάω κάτι;
Έχω σπουδάσει και γλωσσολογία/ φιλολογία και δημοσιογραφία. Η γλωσσολογία με βοήθησε πολύ στη διασκευή και τη μελέτη των έργων σπουδαίων συγγραφέων, όπως ο Καζαντζάκης. Νομίζω ότι είναι μία από τις βασικές υποχρεώσεις ενός ηθοποιού να γνωρίζει καλά τη γλώσσα του, ώστε να έχει περισσότερους δρόμους για να εκφράσει ακριβώς αυτό που θέλει είτε με το σώμα είτε με το λόγο του, με σιγουριά και σαφήνεια. Τη δημοσιογραφία δεν την άσκησα ποτέ, αλλά με βοήθησε στην κατανόηση και αποκωδικοποίηση κοινωνικοπολιτικών φαινομένων καθώς και στο πως να μπορώ άμεσα και στοχευμένα να λέω μέσα από τη γραφή αυτό που επιλέγω κάθε φορά.
Πώς είναι να συνεργάζεσαι αρκετά χρόνια με τον ίδιο άνθρωπο/ καλλιτέχνη;
Ο Μάριος είναι ένας πολύ χαρισματικός άνθρωπος. Ανήσυχος, με όραμα, ιδιαίτερα καλλιεργημένος και πολυσχιδής. Έχει ανοίξει και ξεκλειδώσει πτυχές μου, που δεν ήξερα ούτε εγώ ότι υπήρχαν και με έχει συμπαρασύρει σε ένα ταξίδι που δε θα ήθελα να τελειώσει ποτέ. Η συνεργασία υπό κάθε έννοια και οπτική, για να λειτουργήσει, είναι σημαντικό να βασίζεται στον αμοιβαίο θαυμασμό και την ευγνωμοσύνη για ό,τι σου προσφέρεται μέσα από αυτή.
