Η Άννα Κοκκίνου μάς παρέδωσε στο θέατρο Σφενδόνη μαθήματα ιστορίας, μαθήματα για το πώς να αναγιγνώσκουμε παρελθόν και παρόν και το πώς να «διαβάζουμε» το μέλλον. Και αυτό γιατί ο άνθρωπος στο βάθος της ιστορίας και των αιώνων είναι ίδιος, αποτελείται από σάρκα, οστά και… νου.
Θέλετε να μάθετε τι ακριβώς διαδραματίστηκε στο Eurogroup; Αρκεί μία μόνο φράση από το διάλογο των πανίσχυρων Αθηναίων και των αδυνάμων Μηλίων (βιβλ.5 κεφ.89) και θα καταλάβετε ακριβώς τι: «Σύμφωνα με την ανθρώπινη λογική μπορούμε να μιλάμε για δίκαιο όταν και τα δύο μέρη έχουν ίση ισχύ για την επιβολή του. Ο δυνατός προχωρεί μέχρι εκεί που του επιτρέπει η δύναμή του και ο αδύναμος υποχωρεί μέχρι εκεί που του επιβάλλει η αδυναμία του».
Θέλετε να μάθετε τι αισθάνεται η Γερμανία για την Ελλάδα; Ακούσαμε λίγο παρακάτω την Άννα Κοκκίνου να απαντά ως Αθηναίος στην ερώτηση των Μηλίων γιατί οι Αθηναίοι δεν τους θέλουν φίλους τους «δεν μας βλάπτει τόσο η έχθρα σας όσο η φιλία σας. Η φιλία σας, στα μάτια των υπηκόων μας, είναι απόδειξη της αδυναμίας μας, ενώ το μίσος σας απόδειξη της δύναμής μας».
Θα μπορούμε να γράψουμε χιλιάδες άλλες λέξεις ερμηνεύοντας τα όσα βιώνουμε καθημερινά ως Έλληνες χτυπημένοι από την ανθρωπιστική και οικονομική… κρίση. Η επιλογή κειμένων της Κοκκίνου ήταν έξοχη. Μία επιλογή που δεν στάθηκε στην καθαρά φιλολογική αξία τους, αλλά περισσότερο στη δημιουργία ιστορικών συνειρμών από την πλευρά του κοινού. Μία επιλογή που καθρεφτίζει με πρωτοφανή τρόπο το ήθος του ανθρώπου, αλλά και την αντίστασή του απέναντι στην ίδια του φύση.
Την παράσταση αυτή που μας χάρισε η Αννα Κοκκίνου μόνο μ΄ένα τσίμπημα μύγας μπορούμε να την παρομοιάσουμε, σαν την μύγα που ήθελε να αποτελέσει ο Σωκράτης για τους Αθηναίους. Τσίμπημα που ξυπνά τον θεατή, απαλλάσσοντάς τον από τις απορίες του για το πώς φτάσαμε ως εδώ και για το τι μέλλει γενέσθαι. Γιατί για όλα υπάρχουν απαντήσεις, όλα αυτά έχουν ειπωθεί. Αρκεί να σταθεί κάποιος πάνω από τα πολύτιμα κείμενα του μεγάλου ιστορικού και να τα διαβάσει, όπως η Αννα Κοκκίνου.
Η σκηνική παρουσία και η σκηνοθεσία της κάτι παραπάνω από ευφυής μπορεί να χαρακτηριστεί. Καθηλωμένη σ’ ένα σύγχρονο τηλεκατευθυνόμενο αναπηρικό καροτσάκι, έχοντας μπροστά της ένα λάπτοπ και ένα αναλόγιο (έξοχος συμβολισμός παρόντος και παρελθόντος) κάνει τα πάντα. Σαν άλλος Στίβεν Χόγκινγκ ελέγχει τα πάντα. Όχι μόνο το κείμενο, αλλά και την τεχνολογία. Μέσω του υπολογιστή παραμορφώνει και αλλάζει τη φωνή της. Μεταμορφώνεται σε Αθηναίος, Μήλιος, Λακεδαιμόνιος, Κορίνθιος, Κερκυραίος, Συρακούσιος, ακόμη και στον ίδιο τον Θουκυδίδη. Παράλληλα, κινείται μέσα στο χώρο κάνοντας χειρουργικές τομές στην εξέλιξη των γεγονότων. Γυρίζει την πλάτη στο κοινό, μαρσάρει κυριολεκτικά στη σκηνή, μιλάει με τη σκιά της, έρχεται πρόσωπο με πρόσωπο με τους θεατές φέρνοντάς τους σε αμηχανία. Στην πλάτη της έχει φτερά. Φτερά που κινεί η ίδια, μ’ αυτά πετάει, μ΄αυτά κωπηλατεί στην Κέρκυρα και στις Συρακούσες. Οι κινήσεις της και η εκφορά του Θουκυδίδειου λόγου την κάνουν και μοιάζει μ’ ένα τεράστιο ενοχλητικό έντομο που προσπαθεί να αφυπνίσει ακόμη και με τις σκιές του το κοινό (βλ. παραπάνω στη Μύγα του Σωκράτη)…
Δεν θα ξεχάσουμε την ανατριχιαστική αφήγηση του Αθηναϊκού λοιμού, μία αφήγηση που γέννησε το φόβο μέσα μας ξανασυστήνοντάς το πολυδιαβασμένο αυτό χωρίο του Θουκυδίδη, αλλά και την εξαιρετική απαγγελία του Επιταφίου λόγου από τον Περικλή, μία απαγγελία γεμάτη ειρωνικές πινελιές που έδωσαν άλλη πνοή στο κείμενο.
Αξίζει να δει κάποιος αυτήν την παράσταση; Προσωπικά θα πάω να την ξαναδώ. Και σύντομα. Αυτό νομίζω απαντά στην ερώτηση...
Γεωργία Οικονόμου
[email protected]
