—Ο προσανατολισμός του οικοπέδου: καλό είναι το οικόπεδο να έχει στραμμένο τον κύριο άξονά του από την ανατολή προς τη δύση και να «βλέπει» στο νότο. Αν βρίσκεται σε πλαγιά, η νότια πλευρά πρέπει να μην ανοίγεται προς την κορυφή του βουνού, αλλά προς το χαμηλότερο υψομετρικά σημείο.

—Αν υπάρχει στο οικόπεδο νερό ή κοντινό ρέμα: πρέπει να βεβαιωθείτε ότι απέχουν τουλάχιστον 20 μέτρα από το σημείο όπου πρόκειται να χτίσετε. Προσέξτε να μη βρίσκεται το νερό στην "πλάτη" του σπιτιού, καθώς σε περίπτωση υπερχείλισης κινδυνεύει άμεσα να πλημμυρίσει. Για τέτοιες περιπτώσεις θα πρέπει να προβλεφθεί ανάλογη παράκαμψη.

—Το έδαφος: είναι σημαντικό να ληφθούν υπόψη τα εξής στοιχεία: Τι χώμα έχει; Είναι πετρώδες, αμμώδες, μαλακό;

Οταν διαλέξετε το οικόπεδο, πριν ακόμη προχωρήσετε στην αγορά του ελέγξτε καλά τους τίτλους ιδιοκτησίας και την αρτιότητά του. Στην περίπτωση που βρίσκεται σε ρέμα ή σε αιγιαλό, σιγουρευτείτε ότι έχει καθοριστεί η οικοδομική γραμμή και ότι υπάρχει χώρος για χτίσιμο με τους συντελεστές δόμησης που ορίζει ο νόμος. Μπορείτε να πάτε και οι ίδιοι στην πολεοδομία και να ρωτήσετε τους όρους δόμησης που ισχύουν για το οικόπεδό σας.

Εξίσου σημαντικό είναι το θέμα της γειτνίασης. Είναι ξεκάθαρο πού βρίσκονται τα όρια του οικοπέδου σας; Διευκρινίζοντας αυτές τις λεπτομέρειες θα αποφύγετε δυσάρεστες τριβές στο μέλλον.

3. Συντελεστής δόμησης
Ο συντελεστής δόμησης δίνει κάποια στοιχεία καθοδήγησης για το σχεδιασμό. Οι ακίνητες ιδιοκτησίες σε όλη την Ελλάδα βρίσκονται σε περιοχές που καθορίζονται ως εντός ή εκτός σχεδίου πόλης ή σε δασικές ή αρχαιολογικές ζώνες. Αναλόγως έχουν οριστεί συγκεκριμένοι όροι δόμησης για κάθε ζώνη. Οταν ένα οικόπεδο βρίσκεται εντός σχεδίου, κατά κανόνα ο συντελεστής δόμησης (ένας αριθμός που όταν τον πολλαπλασιάζουμε με τα τετραγωνικά του οικοπέδου μάς δίνει το ανώτατο όριο τετραγωνικών που επιτρέπεται να χτίσουμε) είναι υψηλότερος από τον εκτός σχεδίου συντελεστή. Το ίδιο ισχύει και για το ποσοστό κάλυψης (ποσοστό του εμβαδού του οικοπέδου που επιτρέπεται να χτιστεί). Αυτός ο συντελεστής μάς δίνει το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο. Αυτό, όμως, δε σημαίνει πως πρέπει να εξαντλήσουμε τα τετραγωνικά. Ενα σπίτι πρέπει να είναι λειτουργικό και να καλύπτει τις ανάγκες του χρήστη. Το μεγάλο δεν είναι αναγκαστικά και το καλύτερο ή το πιο χρηστικό. Κρατώντας κάποιο υπόλοιπο από τα επιτρεπόμενα τετραγωνικά, στην περίπτωση που αλλάξουν οι συνθήκες ή οι ανάγκες μας θα μπορέσουμε στο μέλλον να χτίσουμε μια προσθήκη (ή απλά μπορεί να μείνει ως ελεύθερος χώρος). Το ίδιο βεβαίως ισχύει και για το ποσοστό κάλυψης του οικοπέδου.

4. Προσανατολισμός / Σχεδιασμός
Η θέση της οικοδομής στο οικόπεδο είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα. Ο προσανατολισμός θα βοηθήσει στο να εξασφαλίσουμε φυσικό φως και κατάλληλο αερισμό καθώς και στο να χρησιμοποιήσουμε σωστά τους εσωτερικούς χώρους. Στην Ελλάδα, ένας νότιος προσανατολισμός θα αποφέρει τη μέγιστη εκμετάλλευση του ήλιου τους χειμερινούς μήνες. Μια καλή συμβουλή είναι να αφήσετε χώρο στο οικόπεδό σας για κήπο και να μην καλύψετε ποτέ την αυλή με πλακάκι. Το τσιμέντο ή το πλακάκι μαζεύουν τη ζέστη και τους καλοκαιρινούς μήνες δημιουργούν μια θερμονησίδα, επιβαρύνοντας την ατμόσφαιρα. Η σωστή φύτευση φυτών και δέντρων καθώς και η αξιοποίηση του υδάτινου στοιχείου μπορεί να μειώσουν τα έξοδα κλιματισμού από 15 έως και 50%. Σημαντική είναι η χωροθέτηση φυλλοβόλων δέντρων στην ανατολική, νότια και δυτική πλευρά του σπιτιού. Κατ’ αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται σκίαση το καλοκαίρι, ενώ δεν εμποδίζεται η προσπέλαση των ηλιακών ακτίνων τους χειμωνιάτικους μήνες για να ζεσταθούν οι εσωτερικοί χώροι. Η εκμετάλλευση του φυσικού φωτός επιτυγχάνεται και με τη χρήση εσωτερικών αιθρίων, φωταγωγών και ανοιγμάτων οροφής.

Ο χαρακτήρας του περιβάλλοντος χώρου είναι ένα ακόμη στοιχείο που επηρεάζει σημαντικά τη σχεδίαση της κατοικίας σας. Αν η περιοχή είναι πυκνοκατοικημένη, μπορεί να επιλέξετε το σπίτι σας να «γυρνάει την πλάτη του» στο δρόμο. Ή, αντιθέτως, μπορεί να επιθυμείτε το «διάλογο» με το άμεσο περιβάλλον. Αν το οικόπεδο βρίσκεται στην ύπαιθρο, η αντιμετώπισή σας θα είναι σίγουρα διαφορετική. Για παράδειγμα, αν υπάρχει κάποιο σημείο στον ορίζοντα που σας ευχαριστεί να βλέπετε όταν ξυπνάτε το πρωί ή ένα δέντρο στον κήπο που θέλετε να φαίνεται από το σαλόνι, όλα αυτά είναι στοιχεία του σχεδιασμού.

5. Θεμέλια
Ολο το σπίτι στηρίζεται στα θεμέλια. Αν αυτά δεν έχουν σχεδιαστεί σωστά, μπορεί να καταρρεύσει το σύνολο της κατασκευής. Οπως προαναφέρθηκε, το έδαφος θα καθορίσει και το σκελετό του κτίσματος. Ενα βραχώδες υπέδαφος απαιτεί μεγάλη εκσκαφή, ενώ ένα σαθρό χώμα θα χρειαστεί βαθιά θεμέλια. Επίσης, πρέπει να γίνει καλή αποστράγγιση του χώρου εκσκαφής όπου θα μπούν τα θεμέλια. Στη συνέχεια, χρειάζεται πολύ καλή μόνωση των δομικών στοιχείων ώστε να μη διεισδύσει τυχόν υγρασία στο εσωτερικό του σπιτιού ή διαβρώσει τα ίδια τα θεμέλια. Το ύψος του σπιτιού θα καθορίσει το βάθος των θεμελίων και συνεπώς το κόστος της οικοδομής. Οσο πιο ψηλά, τόσο πιο βαθιά. Η στατική μελέτη του μηχανικού θα δώσει τις λύσεις για τη θεμελίωση και την κατασκευή του κτιρίου. Σε κάθε περίπτωση, σημαντικό στοιχείο παραμένει η ποιότητα των υλικών και η στεγάνωση των θεμελίων.

6. Το κέλυφος του κτιρίου
Το κέλυφος του κτιρίου αντανακλά και την εξωτερική του εμφάνιση. Η επιλογή των υλικών των τοίχων, η κλίση της στέγης, τα κουφώματα, τα σκίαστρα, όλα συμβάλλουν στη συνολική εικόνα του σπιτιού. Το κέλυφος, όμως, είναι και ο μανδύας προστασίας του και συνεπώς απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή στην εφαρμογή.

—Εξωτερικοί τοίχοι: Κάποια από τα πιο διαδεδομένα υλικά για την κατασκευή των εξωτερικών τοίχων είναι το μπετόν, το τούβλο και η πέτρα. Κατά κανόνα, τα κτίρια στην Ελλάδα κατασκευάζονται με σκελετό σκυροδέματος που συμπληρώνεται με τοίχο πλήρωσης.

Μπετόν: Λόγω της εγχώριας παραγωγής του, είναι υλικό φτηνό και όχι δυσεύρετο στην αγορά. Το οπλισμένο μπετόν το χρησιμοποιούμε κυρίως στα υποστυλώματα και στις πλάκες μιας οικοδομής, ωστόσο η χρήση του απλού μπετόν στους τοίχους μπορεί να μας προσφέρει μια σειρά δυνατοτήτων, αρκεί να είναι σωστά εφαρμοσμένο. Σαν υλικό διακρίνεται για τη μεγάλη πλαστικότητά του και τη δυνατότητα να πάρει οποιαδήποτε μορφή θέλουμε. Μπορεί να βαφτεί εξωτερικά ή να μείνει ως έχει. Παίζοντας με καλούπια, μπορούμε να δώσουμε με το χυτό μπετόν διάφορες όψεις στους τοίχους ή ακόμα και να αλλάξουμε το χρώμα του προσθέτοντας ορυκτές βαφές. Το αυξημένο βάρος του, όμως, απαιτεί ενίσχυση των θεμελίων και συνεπώς μεγαλύτερο κόστος για την οικοδομή. Σημαντικό είναι να γνωρίζετε την πηγή παραγωγής του τσιμέντου, καθώς το υλικό χαμηλότερης ποιότητας μπορεί να αποδειχτεί βλαβερό για το περιβάλλον και την υγεία μας. Υπάρχουν εφαρμογές όπου διάφορα πρόσθετα υλικά βελτιώνουν τις θερμομονωτικές και ηχομονωτικές του ικανότητες, αυτά όμως μπορεί να ενέχουν κινδύνους για την υγεία.

Τούβλο: Σαν φυσικό υλικό, το τούβλο αναπνέει, είναι σχετικά πιο ελαφρύ από το μπετόν και έχει μεγάλη ανθεκτικότητα στο χρόνο. Λόγω της σύστασης του, το τούβλο θεωρείται οικολογικό προϊόν και δεν έχει επικίνδυνα παράγωγα. Δεν είναι δύσκαμ-πτο και ανταποκρίνεται θετικά στις σεισμικές δονήσεις. Στη βόρεια Ευρώπη και στις ΗΠΑ θεωρείται από τα πιο κοινά εξωτερικά υλικά για κτίρια. Παρότι δε χρησιμοποιείται μόνο σε τετράγωνες κατασκευές, το τούβλο χαρακτηρίζεται από έλλειψη πλαστικότητας και δεν ενδείκνυται για περίπλοκες κατασκευές.

Πέτρα: Επειδή η πέτρα βγαίνει καθαρή από τη φύση, στη χώρα μας θεωρείται το ιδανικό υλικό για την κατασκευή «εξοχικών» σπιτιών.

Η ποιότητά της διαφέρει από τόπο σε τόπο και είναι σημαντικό να γνωρίζει κανείς καλά τις ιδιαιτερότητες του πετρώματος που θα χρησιμοποιήσει πριν ξεκινήσει μια λιθοκατασκευή. Τα πυριγενή πετρώματα (γρανίτες) είναι τα πιο ανθεκτικά, ενώ οι ασβεστόλιθοι λιγότερο.

Η πέτρα είναι υλικό μεγάλης θερμικής μάζας και μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για παθητικά συστήματα δροσισμού και θέρμανσης. Αυτό συμφέρει τόσο εκεί που επικρατούν ακραία καιρικά φαινόμενα όσο και στα πιο ήπια κλίματα.

Σύγχρονες κατασκευές συνδυάζουν στοιχεία πέτρινου κτιρίου με άλλα συστήματα και υλικά, όπως οριζόντια διαζώματα από οπλισμένο μπετόν και διπλούς τοίχους, όπου το εσωτερικό μέρος μπορεί να είναι χτισμένο από τούβλο, τσιμεντόλιθο, τσιμεντοσανίδα κτλ. Οι μεικτοί αυτοί τρόποι κατασκευής προσφέρουν μεγαλύτερες δυνατότητες στη διαμόρφωση των όγκων. Για την τελική επιφάνεια του σπιτιού υπάρχουν αρκετές επιλογές, ανάλογα με τις επιθυμίες σας. Οπως αναφέραμε, το τούβλο, το μπετόν και η πέτρα μπορούν να αποτελέσουν και διακοσμητικά στοιχεία ενός κτιρίου και να παραμείνουν εμφανή. Σε αυτή την περίπτωση, η επιλογή των υλικών θα είναι εστιασμένη στη συγκεκριμένη χρήση, ενώ η τοποθέτηση και οι λύσεις θερμομόνωσης θα πρέπει να λειτουργούν συμπληρωματικά με αυτά τα υλικά. Αν επιθυμείτε μια λεία επιφάνεια με χρώμα, θα σοβατίσετε τους εξωτερικούς τοίχους και στη συνέχεια θα τους βάψετε με ειδικές μπογιές για εξωτερική χρήση που επιτρέπουν, όμως, στο κέλυφος να αναπνέει. Εναλλακτικά, θα χρησιμοποιήσετε έτοιμο, έγχρωμο σοβά που σε βάθος χρόνου θέλει λιγότερη συντήρηση. Αρκετές εταιρείες θερμομόνωσης συνεργάζονται με εταιρείες χρωμάτων και προσφέρουν έτοιμες λύσεις εξωτερικής μόνωσης μαζί με σοβά.

Υπάρχουν πολλά εναλλακτικά υλικά για την κατασκευή του κελύφους, αυτό που όμως πρέπει να λαμβάνεται πάντα υπόψη είναι το πώς να πετύχει η θερμική άνεση στο εξωτερικό του κτιρίου, η απομάκρυνση της υγρασίας και η ελκυστική εξωτερική εμφάνισή του.

Μόνωση
Χωρίς τη σωστή μόνωση τα κτίρια αντιμετωπίζουν προβλήματα υγρασίας, μεγάλες απώλειες θερμικής ενέργειας και ηχορύπανση. Δυστυχώς στην Ελλάδα πριν από τη δεκαετία του 1980 δεν υπήρχε νομοθεσία που να υποχρεώνει τη μόνωση, με συνέπεια τα παλαιότερα κτίρια να αντιμετωπίζουν σημαντικές φθορές και απώλειες.

Θερμομόνωση: Η θερμομόνωση είναι απαραίτητη για να διατηρείται η κατάλληλη θερμοκρασία σε ένα κτίριο, αλλά συγχρόνως προστατεύει και τα δομικά υλικά από τη φθορά. Η σωστή θερμομόνωση πρέπει να τοποθετείται σε όλα τα ζωτικά σημεία του κτιρίου: στη στέγη, στους εξωτερικούς τοίχους, στα εσωτερικά τοιχώματα, στα πατώματα και τις οροφές.

Τα σημεία της τοποθέτησης, το πάχος και ο τύπος της καθορίζονται από πολλούς παράγοντες, όπως ο προσανατολισμός του κτιρίου, αν βρίσκεται στην ύπαιθρο, πόσο εκτεθειμένο είναι στον αέρα και τον ήλιο, το μέγεθος και την τοποθεσία των ανοιγμάτων. Η θερμομόνωση της τοιχοποιίας είναι προτιμότερο να μπαίνει εξωτερικά, εφαρμόζεται όμως και εσωτερικά ή στο διάκενο του πυρήνα του τοίχου.

Υγρομόνωση ή στεγάνωση: Σημαντικό κομμάτι της μόνωσης ενός κτιρίου αφορά τη στεγάνωση ή αλλιώς την υγρομόνωσή του. Αν δεν είναι προστατευμένο από την υγρασία, οι πιθανότητες γήρανσης αυξάνονται και η διάρκεια ζωής του μικραίνει σημαντικά, ενώ τα δομικά υλικά και οι θερμομονώσεις καταστρέφονται. Τα στεγανωτικά υλικά που χρησιμοποιούνται είναι ασφαλτικές μεμβράνες, ασφαλτόπανα, ασφαλτικά βερνίκια ή γαλακτώματα κ.ά. Η επιλογή και η τοποθέτησή τους εξαρτώνται από τις κλιματικές συνθήκες της περιοχής, την κατασκευή (τι υλικό, σε ποιο σημείο κτλ.), τις διαστάσεις του χώρου, το υπόστρωμα κ.ά.

Το υπόγειο όπως και η στέγη ή το δώμα είναι τα πιο εκτεθειμένα και επιρρεπή σε φθορές και υγρασίες σημεία του κτιρίου. Οι τοίχοι που βρίσκονται κάτω από το έδαφος της γης, όπως και τα ισόγεια δάπεδα, απορροφούν όλη την υγρασία από το χώμα. Στα κτίρια που δεν έχουν υπόγειο, τα στεγανωτικά υλικά πρέπει να φτάνουν μέχρι και 30 εκ. πάνω από τη στάθμη του εδάφους, ενώ σε αυτά με υπόγειο, οι τοίχοι υγρομονώνονται σε δύο επίπεδα, 15 εκ. πάνω από την πλάκα και 30 εκ. πάνω από τη στάθμη του εδάφους.

Ηχομόνωση: Ορισμένες ιδιότητες των δομικών στοιχείων ενός κτιρίου που συμβάλλουν στη μείωση της έντασης του ήχου είναι: το βάρος και η μάζα ή η ύπαρξη διάκενου μεταξύ των τοίχων. Οι αρμοί στα κουφώματα, οι κλειδαρότρυπες κτλ. αφήνουν τους θορύβους να εισχωρήσουν.

Οι συμπαγείς τοίχοι από μπετόν ή τούβλο έχουν σχετικά καλή απορροφητικότητα, αλλά χρειάζονται ενίσχυση ώστε να αντιμετωπίζεται σωστά η διαπερατότητα του ήχου. Επίσης, πρέπει να μονώνονται τα εσωτερικά διαχωριστικά και τα δάπεδα. Στις ενώσεις των τοίχων και των δαπέδων όπου έχει μπει επένδυση, σημαντικό είναι να τοποθετούνται ελαστικά φύλλα ή/και ελαστικές βάσεις ώστε να απορροφώνται οι κτυπογενείς θόρυβοι.

Στέγη
Ο σωστός σχεδιασμός της στέγης είναι βασική απαίτηση μιας κατοικίας. Το σχήμα και τα υλικά της προδιαγράφουν τους υποκείμενους όγκους και καθορίζουν την εσωτερική διαμόρφωση του κτιρίου. Σήμερα, χρησιμοποιούνται κατά κανόνα οι επικλινείς στέγες ή τα δώματα - ανάλογα με τις ιδιομορφίες ή τις προδιαγραφές της κάθε περιοχής (κλίμα, παράδοση, υλικά).

Οσο μεγαλύτερη είναι η κλίση στη στέγη τόσο πιο γρήγορα θα φεύγει το νερό και το χιόνι. Βέβαια, σε περιοχές με πολύ αέρα, ο υπολογισμός και η κατεύθυνση της κλίσης θέλουν ιδιαίτερη προσοχή ώστε να αποφεύγεται η αντίστροφη ροή των όμβριων υδάτων που μπορεί να προκαλέσουν πλήθος προβλημάτων.

Εκτός από τους κλιματολογικούς παράγοντες, την κλίση μιας στέγης καθορίζει σε μεγάλο βαθμό και το υλικό επικάλυψής της. Για παράδειγμα, χρειά-ζεται κλίση 15-20% για τα κυματοειδή φύλλα, 22-35% για τα βυζαντινά κεραμίδια και 40% για τα πτυχωτά κεραμίδια. Στην Ελλάδα, η πιο συνηθισμένη κλίση είναι 40%. Η κατασκευή της στέγης μπορεί να γίνει από ξύλο, μέταλλο ή σκυρόδεμα (μπετόν), με το τελευταίο να παρουσιάζει ευρύτερη ζήτηση λόγω της μεγαλύτερης αντοχής του στις φορτίσεις. Η ξύλινη στέγη προκρίνεται για αισθητικούς λόγους, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που θέλουμε να αποτελεί και διακοσμητικό στοιχείο μιας κατοικίας. Το ξύλο είναι πολύ πιο ζεστό υλικό και συνδυάζεται με μια παραδοσιακή προσέγγιση της κατασκευής.

Είναι σημαντικό κατά τη σχεδίαση/κατασκευή της στέγης να δίνεται έμφαση στις λεπτομέρειες των ενώσεων ώστε να αποφευχθούν απώλειες θέρμανσης και στεγανότητας που ενδεχομένως να προκαλέσουν δυσλειτουργία και γενικότερη φθορά των υλικών ενός σπιτιού.

Τα δώματα θεωρούνται η επικρατέστερη παραδοσιακή μορφή στέγης στο μεγαλύτερο αριθμό των νησιώτικων οικισμών, κυρίως του νοτίου Αιγαίου, αλλά και σε περιοχές της Στερεάς Ελλάδας. Σε γενικές γραμμές είναι οικονομικότερα από τις επικλινείς στέγες, ενώ χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στο σχεδιασμό της απορροής των όμβριων υδάτων. Επίσης, πρωταρχικό μέλημα για κάθε στέγη είναι η τοποθέτηση θερμομόνωσης και η στεγανοποίησή της, καθώς οι μεγαλύτερες απώλειες παρατηρούνται από το πάνω μέρος των κτιρίων.

—Σκίαστρα

Τα σκίαστρα αποτελούν σημαντικό κομμάτι του κελύφους ενός κτιρίου καθώς συμβάλλουν στην αισθητική του επηρεάζοντας συγχρόνως και τη θερμική του λειτουργία. Ελέγχουν την ποσότητα του φωτός και συνεπώς της ζέστης που εισδύει στο εσωτερικό του σπιτιού.

7. Κουφώματα

Η δημιουργία μιας υγιούς ατμόσφαιρας στο εσωτερικό ενός κτιρίου συνδέεται άμεσα με την καλή ακουστική, τη θερμική άνεση και το φυσικό φωτισμό και αερισμό του, παράγοντες που σε μεγάλο βαθμό καθορίζονται από το είδος και την ποιότητα των κουφωμάτων που θα επιλεγούν.

Παραδοσιακά, τα κουφώματα ήταν ξύλινα. Καθώς η τεχνολογία εξελίχτηκε στον 20ό αιώνα, άλλα υλικά εμφανίστηκαν τα οποία χρησιμοποιούνται όλο και πιο συχνά. Σήμερα τα κουφώματα χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: τα ξύλινα, τα μεταλλικά και τα πλαστικά.

—Ξύλινα Η χρήση του ξύλου δημιουργεί μια αίσθηση οικειότητας και ζεστασιάς. Τεχνικά, έχει πολλά πλεονεκτήματα όπως την εύκολη επεξεργασία και την καλή θερμομονωτική και ηχομονωτική του ικανότητα. Ομως, ως φυσικό υλικό και κατ’ επέκταση «ζωντανό», επηρεάζεται εύκολα από την υγρασία που μπορεί να καταλήξει σε διάβρωση και στρέβλωση των δομικών στοιχείων. Γι’ αυτόν το λόγο πρέπει το ξύλο να έχει ψηθεί/ξηρανθεί σωστά και να συνοδεύεται από την κατάλληλη εγγύηση του προμηθευτή.

—Αλουμινίου Τα κουφώματα αλουμινίου είναι πολύ διαδεδομένα. Λόγω των ιδιοτήτων του αλουμινίου ως εύπλαστου υλικού, προσφέρεται για την κατασκευή κουφωμάτων παρέχοντας μεγάλη ευελιξία στις εφαρμογές. Είναι ελαφρύ, έχει καλύτερη προσαρμογή και λειτουργικότητα, μεγαλύτερη αντοχή στο χρόνο και μειωμένες απαιτήσεις συντήρησης. Από μόνο του δε φημίζεται για τις θερμομονωτικές και ηχομονωτικές ιδιότητές του, αλλά σε συνδυασμό με άλλα σύνθετα υλικά, τόσο περιφερειακά όσο και εσωτερικά, μπορεί να συνθέσει ένα αποτελεσματικό σύστημα. Τα προφίλ με θερμοδιακοπή βελτιώνουν τις θερμομονωτικές ιδιότητες συμβάλλοντας σημαντικά στην εξοικονόμηση ενέργειας.

—Πλαστικά-συνθετικά (PVC) Τα πιο σύγχρονα συστήματα κουφωμάτων σήμερα είναι τα συνθετικά (PVC) ή πλαστικά. Εχουν χαμηλό συντελεστή θερμικής αγωγιμότητας, που σημαίνει ότι προσφέρουν καλή θερμομόνωση, είναι απόλυτα στεγανά, αθόρυβα και παρέχουν ηχοπροστασία. Στα μειονεκτήματα του PVC μπορούμε να αναφέρουμε ότι δεν είναι καθόλου φιλικό προς το περιβάλλον, δεν είναι βιοδιασπώμενο και σε περίπτωση φωτιάς εκπέμπει επικίνδυνους τοξικούς ρύπους για την υγεία του ανθρώπου.

—Υαλοπίνακες Σημαντικό στοιχείο του συστήματος του κουφώματος είναι βεβαίως οι υαλοπίνακες, οι οποίοι τελειοποιούν και αυξάνουν ή μειώνουν αναλόγως την καλή λειτουργία του. Τα διπλά ή τριπλά τζάμια low-e χρησιμοποιούνται συστηματικά για τη μόνωση ενός χώρου. Το πάχος του υαλοπίνακα κυμαίνεται από 3 ως 6 χιλ., ενώ ανάλογα με τις απαιτήσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί και μεγαλύτερο. Το κενό μεταξύ των τζαμιών είναι συνήθως 6 έως 24 χιλ.

8. Επιλογή θερμαντικού συστήματος
Το σύστημα θέρμανσης σε μια κατοικία αποφασίζεται από την αρχή της μελέτης καθώς αποτελεί ουσιαστικό κομμάτι του συνόλου της λειτουργίας του. Σήμερα που το πετρέλαιο έχει ακριβύνει και οι κλιματικές αλλαγές είναι πλέον ορατές, αρχίζει να επικρατεί η τάση του να ξεφύγουμε από τη συμβατική θέρμανση και να εγκαταστήσουμε συστήματα φιλικότερα προς το περιβάλλον που εξοικονομούν ενέργεια και εκπέμπουν την ελάχιστη τιμή διοξειδίου του άνθρακα.

Ανεξάρτητα από το είδος του καυσίμου που χρησιμοποιούμε, οι τρόποι μεταφοράς της ζέστης στους χώρους του σπιτιού παραμένουν κατά κανόνα οι ίδιοι: μέσω του νερού που περνάει είτε από θερμαντικά σώματα (καλοριφέρ) και από αυτά εκπέμπεται στους χώρους, είτε μέσω ελαστικών σωληνώσεων που περνάνε από το δάπεδο (ενδοδαπέδια θέρμανση). Σε άλλα συστήματα, ο αέρας λειτουργεί ως μέσο μεταβίβασης της θερμότητας. Εκτός από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, εναλλακτικές μορφές καυσίμων προσφέρουν η γεωθερμία και οι ηλιακοί συλλέκτες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για ψύξη, όπως επίσης η βιομάζα και τα συστήματα ηλεκτρικής θέρμανσης.

9. Δάπεδα
Τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν για τα δάπεδα του σπιτιού θα δώσουν το στίγμα κάθε χώρου, δημιουργώντας και την ανάλογη ατμόσφαιρα. Κάποια ωφέλιμα ερωτήματα ως προς την επιλογή τους είναι τα ακόλουθα: Είναι φιλικά προς το περιβάλλον; Ποια είναι η συμπεριφορά τους, εσωτερικά και εξωτερικά, στις κλιματικές εναλλαγές; Είναι εύκολα ή δύσκολα στο καθάρισμα; Πόσο ανθεκτικά είναι;

Είναι θερμά ή κρύα σαν υλικά; Σκληρά ή μαλακά; Αντανακλούν τους ήχους; Απορροφούν τους κραδασμούς; Πόσο κοστίζουν; Πώς «γερνούν»; Πώς τοποθετούνται; Υπάρχουν μάστορες που αναλαμβάνουν την τοποθέτησή τους;

—Ξύλο, λαμινέϊτ και παράγωγα ξύλου Η πιο διαδεδομένη επιλογή για δάπεδα σπιτιών είναι το ξύλο. Είναι θερμό και κομψό υλικό που προέρχεται από τη φύση και χαρίζει ζεστασιά στο χώρο.

Τα λάμινεϊτ είναι συνθετικά δάπεδα με την εμφάνιση του ξύλου. Η πάνω στρώση αποτελείται από ένα διάφανο, συνήθως ακρυλικό ρετσίνι (melamine resin) που κάνει το λάμινεϊτ ανθεκτικό και προστατεύει τη φωτογραφική μεμβράνη που δίνει στο δάπεδο την εικόνα του ξύλου. Είναι φτηνότερο από το πραγματικό ξύλο καθώς είναι συνθετικό, υπάρχει όμως μεγάλη γκάμα ποιοτήτων. Αλλα παράγωγα που χρησιμοποιούνται αντί για ξύλο είναι ο φελλός και το μπαμπού.

—Μάρμαρο, γρανίτης, λίθινες πλάκες: Το μάρμαρο και οι γρανίτες είναι πλούσια σε χρώματα και σχέδια που έχει δημιουργήσει η ίδια η φύση. Το μάρμαρο είναι σκληρό, ενώ το χαρακτηριστικό που μας κάνει να το προτιμούμε είναι ότι η δομή του προσδίδει μια επιπλέον φωτεινότητα στο πέτρωμα. Ο γρανίτης είναι υλικό πολύ σκληρό, ανθεκτικό και εύκολο στη συντήρηση. Η μεγάλη ποικιλία χρωματισμών και σχεδίων καθώς και η «ικανότητά» τους να ταιριάζουν σε κάθε χώρο τα έχουν κάνει πολύ δημοφιλή στην αγορά. Επειδή, όμως, είναι και τα δύο σκληρά, δεν ενδείκνυνται για χώρους «ζεστούς».

Οι σχιστόπλακες βρίσκονται εύκολα στην Ελλάδα και χρησιμοποιούνται κυρίως για αυλές, μπαλκόνια και γενικότερα για εξωτερικούς χώρους. Σαν υλικό, ο σχιστόλιθος δε διαθέτει την ανθεκτικότητα του μαρμάρου ή του γρανίτη, είναι όμως πιο ζεστός και πιο οικονομικός. Το χρώμα και η υφή του ταιριάζουν πολύ στη γήινη αισθητική του ελληνικού τοπίου.

Ολα τα υλικά που προέρχονται από την πέτρα πρέπει να έχουν περαστεί με ειδικά διαποτιστικά βερνίκια (sealers) ώστε να μη λεκιάζουν.

—Πλακάκια, κεραμικά πλακίδια Η τεράστια ποικιλία τους μας δίνει πια πολλές επιλογές στις επιστρώσεις των χώρων. Υπάρχουν πλάκες μεγάλων διαστάσεων (1x1μ.) που χρησιμοποιούνται σε μεγάλους χώρους και μοιάζουν με φυσικά πετρώματα, ενώ υπάρχουν και πολύ μικρά ψηφιδωτά πλακίδια.

—Τσιμεντοκονία Εμφανίζεται τα τελευταία χρόνια ως εναλλακτική λύση στις υπόλοιπες μεθόδους και στα υλικά επίστρωσης δαπέδων. Εχει μεγάλη θερμική μάζα και γι' αυτό ενδείκνυται για χώρους με μεγάλα ανοίγματα προς το νότο. Το φυσικό χρώμα του υλικού είναι το καφέ-γκρι του τσιμέντου/μπετόν, αλλά επιδέχεται ποικίλες χρωματικές προσμείξεις.

10. Εσωτερικοί τοίχοι
Τα εσωτερικά χωρίσματα χαρίζουν τον τελικό χαρακτήρα στο σπίτι. Οι επικαλύψεις τους, τα υλικά που χρησιμοποιούνται, αλλά και ο τρόπος κατασκευής τους υποβάλλουν τη συνολική αίσθηση των δωματίων. Η χρήση ηχομονώσεων καθώς και επιφανειών, όπως υαλότουβλα, συμπαγή τούβλα, ξύλινες και μεταλλικές επικαλύψεις, είναι μερικά από τα στοιχεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να καλύψουν τους εσωτερικούς τοίχους.

Οταν τελικά αποφασίσετε την έναρξη των εργασιών για την κατασκευή του σπιτιού σας, μένει να συμφωνήσετε με τον αρχιτέκτονα στον τρόπο που θα παρακολουθούνται τα διάφορα στάδια ανέγερσής του. Είναι σημαντικό να υπάρχει ένας εργολάβος ή εργοδηγός που θα συνεργάζεται με τον αρχιτέκτονα και θα βρίσκεται συνεχώς στην οικοδομή για να ελέγχει τα συνεργεία. Ετσι, μπορεί το κτίριο να στοιχίσει έως και 15% περισσότερο, θα είστε όμως σίγουροι για το αποτέλεσμα και θα γλιτώσετε από πολλούς μπελάδες που σίγουρα θα αποκτούσατε αν οι ίδιοι είχατε την επίβλεψη του κτιρίου.

Το σημαντικότερο απ’ όλα είναι να κρατήσετε την ψυχραιμία και την υπομονή σας και να γνωρίζετε πως η οικοδομή θα τελειώσει κάποια στιγμή παρά τις όποιες καθυστερήσεις στα χτισίματα και τις αλλαγές που σίγουρα θα προκύψουν σε σχέση με τον αρχικό προϋπολογισμό του έργου.