Μέχρι την εμφάνιση της ταινίας του Χέινς ήταν μάλλον δόκιμο να παραπονιέται κανείς ότι το αμερικανικό σινεμά έχει χάσει την διάθεσή του να παίρνει ρίσκα και να αγκαλιάζει το διαφορετικό. Μετά το «Ι'm Not Τhere» ένας τέτοιος ισχυρισμός θα ήταν άδικος.
Μια intellectual βροχή από πνευματικά ερεθίσματα, χειρονομίες στυλιστικού θάρρους και συστηματικά λαμπρές ιδέες, το φιλμ φιλτράρει μια ζωή και μια καριέρα μέσα από τους κρυφούς διαδρόμους της ανθρώπινης φύσης, την ιδιοσυγκρασία μιας χώρας και την μυθομανία ενός ολόκληρου κόσμου. Κι όλα αυτά ξεκινούν από ένα ευφυές εύρημα που θέλει τον Μπομπ Ντίλαν ως αντίληψη, ως περσόνα και ως πολιτισμική κληρονομιά να ενσαρκώνεται από εφτά ετερόκλητους χαρακτήρες.
Τα πρόσωπα αυτά στροβιλίζονται γύρω από μια καλειδοσκοπική αφήγηση που προσεγγίζει το θέμα της μυθικά, ρεαλιστικά και φαντασιακά. Μεταμφιεσμένος πίσω από ψευδώνυμα που τον αντανακλούν αλλά δεν ψελλίζουν ποτέ το όνομά του, ο Ντίλαν της ταινίας γίνεται πότε ένα μικρό αγόρι, πότε ένας διανοούμενος τραγουδιστής, πότε ένας μαγνητικός rock n roll αστέρας, πότε ένας μηδενιστής ποιητής, πότε ο Μπίλι Δε Κιντ των θρύλων, πότε ένας φιλμικός καθρέφτης του εαυτού του. Ο Χέινς τον παρακολουθεί να μεταλλάσσεται και να μετενσαρκώνεται συνεχώς, εντοπίζοντας σε αυτόν όχι μόνο έναν καλλιτέχνη που προσπαθεί να ξεφύγει από την τυραννία του δημόσιου βίου αλλά και ένα μοντέλο αμερικανικής ζωής που βρίσκει νόημα μόνο μέσα από τη διαδικασία της μεταμφίεσης, της μεταμόρφωσης και της μυθοπλασίας.
Αρνούμενος να βάλει την ταινία σε ένα μόνο κανάλι επικοινωνίας με το κοινό της, ο Χέινς χρησιμοποιεί το αντικείμενό του ως αφορμή προκειμένου να σκαρφαλώσει τείχη ερμηνειών και να αντικρίσει κάτι ευρύτερο. Πίσω από την αγωνία τους να ξεφύγουν από τον εαυτό τους κι από τους άλλους, οι Ντίλαν της ταινίας συμμετέχουν σε έναν εορτασμό της ανθρώπινης δυνατότητας να ακυρώνεται και να αναγεννιέται μέσα από τις στάχτες της. Πίσω από τη φιγούρα ενός καλλιτέχνη που αποφεύγει να φυλακιστεί στα έτοιμα καλούπια που του προτείνουν οι γύρω, βρίσκεται η υπαρξιακή έκκληση για λίγη αλήθεια σε έναν κόσμο γεμάτο μάσκες και είδωλα. Πίσω από τον κατακερματισμένο Ντίλαν του Τοντ Χέινς κρύβεται η σχεδόν συγκινητική περίπτωση ενός προικισμένου ανθρώπου ο οποίος αλλάζει τις ζωές και τον κόσμο γύρω του, την ίδια ώρα που χάνει τις ρίζες του, την οικογένειά του, την αθωότητά του, τον εαυτό του. Και τον δρόμο του πίσω στο σπίτι.
Ο Τοντ Χέινς δανείστηκε υλικά από την ιστορία του για να κατασκευάσει όχι μια απλή ταινία, αλλά μια απύθμενη δεξαμενή ιδεών. Ο θεατής καλείται να κολυμπήσει στα πιο ρηχά νερά της. Ή να βουτήξει βαθύτερα μέσα της.
Λουκάς Κατσίκας
