Θησαυροί στο αρχείο της Διδούς Σωτηρίου

19.09.2007
Θησαυρούς κρύβει το αρχείο της Διδούς Σωτηρίου, που κατέχει το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ).
Θησαυρούς κρύβει το αρχείο της Διδούς Σωτηρίου, που κατέχει το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ). Από το αχανές υλικό του στοιχειοθετούνται δύο βιβλία, τα οποία θα δουν το φως σε ένα χρόνο.

Το πρώτο είναι ένα ημιτελές μυθιστόρημα, στο οποίο η συγγραφέας - από τον θάνατο της οποίας συμπληρώνονται την ερχόμενη Κυριακή τρία χρόνια - δεν είχε δώσει τη λύση. Το άλλο είναι σκέψεις και προβληματισμοί της για τον ρόλο του συγγραφέα.

Η Διδώ Σωτηρίου είχε δώσει η ίδια τον τίτλο του μυθιστορήματος, «Τα παιδιά του Σπάρτακου». Πρόκειται (όπως δηλώνει η φιλόλογος Έρη Σταυροπούλου, που έχει την επιμέλεια και των δύο βιβλίων, και ο ανιψιός της συγγραφέως Νίκος Μπελογιάννης) για ένα ογκώδες βιβλίο, που βασίζεται σε αφηγήσεις γυναικών, πολιτικών κρατουμένων στις φυλακές Αβέρωφ. Οι γυναίκες αυτές προέρχονταν από την περιοχή του Έβρου που δούλευαν στο μετάξι. Οι αφηγήσεις τους αφορούν τους αγώνες στον χώρο της σηροτροφίας κατά τη δεκαετία του 1930. Σώζονται η αρχή και δεκαπέντε κεφάλαια, ενώ κάποια άλλα, διαμορφωμένα σε αυτοτελή διηγήματα, είχαν δημοσιευτεί στη δεκαετία του 60.

Το σύνολο όμως του υλικού, όπως της «Εντολής», έσωσε η ίδια η Διδώ Σωτηρίου, στην περίοδο της δικτατορίας, σε μια θυρίδα της Εθνικής Τράπεζας, θυμάται ο Ν. Μπελογιάννης.

Το μυθιστόρημα είναι «ένα έργο εν προόδω, με σημεία μορφοποιημένα, και συναρπαστικά, και άλλα όχι», λέει η Έρη Σταυροπούλου, η οποία ελπίζει μήπως μέσα στο «χάος» του αρχείου εντοπίσει το φινάλε. Διαφορετικά θα παραθέσει η ίδια πιθανές εκδοχές του.

«Δεν είχα φανταστεί ότι το αρχείο περιείχε τέτοια ευρήματα», λέει ο Ν. Μπελογιάννης. Τέτοια είναι οι σημειώσεις για τον ρόλο του συγγραφέα, τη λογοτεχνία, τη γλώσσα και τον αναγνώστη.

«Οι σημειώσεις, περισσότερο θεωρητικές και για πρώτη φορά μη πολιτικές, δείχνουν έναν άνθρωπο που σκέπτεται βαθιά και σοβαρά τον ρόλο του συγγραφέα», παρατηρεί η κ. Σταυροπούλου.

Από το αρχείο της Διδούς Σωτηρίου είχαν εκδοθεί το 2004 τα διηγήματα «Τυχαίο συναπάντημα», ενώ την ερχόμενη άνοιξη θα κυκλοφορήσουν, όπως έχει αναγγελθεί, κείμενά της για τη διεθνή πολιτική κατά την έναρξη του Ψυχρού Πολέμου 1945-1947. Όλα από τις εκδόσεις «Κέδρος».