O λόγος για το καινούργιο έργο του Ευθύμη Φιλίππου «Απολογίες 4 και 5», ένα έργο βαθιά υπαρξιακό που επιχειρεί μία περιπλάνηση στην εσωτερική γεωγραφία δύο προσώπων και πιο συγκεκριμένα στη βίαιη σύγκρουση της ανάγκης τους για ουσιαστική ύπαρξη και συνύπαρξη. Μια αφαιρετική περιπέτεια που μοιάζει να υπερβαίνει το χρόνο και το χώρο αγγίζοντας ευαίσθητες ψυχικές ισορροπίες της ανθρώπινης ύπαρξης και αγωνίας για κοινωνική αποδοχή.
Η ομάδα των Vasistas με προεξάρχουσα την Αργυρώ Χιώτη αποδεικνύουν πως έχουν βρει την… Ιθάκη τους στα ελλειπτικά έργα του Ευθύμη Φιλίππου, καθώς έχουν τη δυνατότητα όχι μόνο να τα αποκρυπτογραφήσουν και να τα φωτίσουν, αλλά και το ταλέντο να τα κάνουν βατά ακόμη και στο ευρύ κοινό μεταφέροντάς του μ΄ έναν ιδιαίτερα ακριβή τρόπο όλα αυτά που πρεσβεύουν. Έτσι, πραγματοποίησε χειρουργικές τομές στο αφαιρετικό κείμενο και του έδωσε ζωή με συμβολισμούς που είτε περιστρέφονται γύρω από τη σκηνογραφία (η σκηνή ήταν χωρισμένη σε τρία οριζόντια άκρως συμβολικά επίπεδα), είτε γύρω από την κινησιολογία (που άγγιζε τα όρια της τελετουργίας) είτε γύρω από τη μουσική (ένα πολυφωνικό επαναλαμβανόμενο μουσικό μοτίβο) είτε γύρω από τον ίδιο τον τρόπο των ερμηνειών των ηθοποιών.
Επιβλητικός και σχεδόν μονήρης ο Ευθύμης Θέου στο ρόλο του εξεταστή, εμπότισε το ρόλο του με την απαιτούμενη ειρωνεία, σκληρότητα και διεισδυτικότητα και αφού αυτοψυχαναλύθηκε επιδόθηκε στις ανακρίσεις των δύο οικειοθελώς εξεταζόμενων δανειζόμενος στοιχεία από διαφορετικά πρόσωπα κοινωνικής εξουσίας. Η ερμηνεία του είχε ποικίλλες διακυμάνσεις, καθώς κινήθηκε με πειστικότητα ανάμεσα σε πολλά πρόσωπα- σύμβολα, διαρκώς εναλλασσόμενα, όπως αυτό του αστυνομικού ή του ψυχαναλυτή, αλλά και πρόσωπα όπως αυτό του πατέρα, της μάνας, ακόμη και το ίδιο το αμείλικτο Υπερεγώ μας. Η Εύη Σαουλίδου στο ρόλο της εξεταζόμενης ήταν πιο γήινη. Ξεκίνησε να απαντά στις ερωτήσεις αντιστεκόμενη στα περισσότερα και αντιδρώντας στις ερωτήσεις, όμως όσο περνούσε η ώρα, οι αντιστάσεις της άρχισαν να κάμπτονται όλο και πιο πολύ, μέχρι που παραδόθηκε άνευ όρων προκειμένου να ενταχθεί στο κοινωνικό σύνολο. Το ίδιο καλός και ο Φιντέλ Ταλαμπούκας στο ρόλο του έτερου εξεταζόμενου.
Κλειδί του έργου αυτού ο τροφοδότης χορός (Ελένη Βεργέτη, Ευδοξία Ανδρουλιδάκη Ματίνα Περγιουδάκη, Τζωρτζίνα Χρυσκιώτη, Αργυρώ Χιώτη) και το τραγούδι. Ένας χορός μαυροντυμένος που παραπέμπει έντονα σε χορό αρχαίας τραγωδίας και συμμετέχει ενεργά είτε τραγουδώντας (εκπλαγήκαμε ευχάριστα από τη μουσική διασκευή και διδασκαλία του Henri Kergomar) είτε σιγοψιθυρίζοντας και εκτελώντας σαν ένα δονούμενο σώμα απόλυτα συγχρονισμένες κινήσεις. Η επαναλαμβανόμενη πολυφωνία του έξοχα λειτουργική και συμβολική της κοινωνίας στην οποία εντασσόμαστε αφού πρώτα... υποταχθούμε και αποδεχθούμε τις επιταγές της.
Οι «Απολογίες 4&5» του Ευθύμη Φιλίππου σίγουρα θα καταγραφούν ως μία από τις πιο δυνατές του φετινού Φεστιβάλ Αθηνών. Και αυτό γιατί ο τρόπος που δούλεψαν πάνω στο κείμενο οι Vasistas και η Αργυρώ Χιώτη αποτελεί υπόδειγμα του πως μπορεί κάποιος να επεξεργαστεί θεατρικά ένα τόσο δύσκολο, αφαιρετικό και τραγικά επίκαιρο κείμενο. Δεν είναι τυχαίο πως φεύγοντας από την παράσταση νιώσαμε πως είχαμε γίνει συμμέτοχοι μια μυσταγωγικής τελετής ενδοσκόπησης και αισθανθήκαμε την ανάγκη να επαναπροσδιορίσουμε τη θέση και τα όριά μας στο κοινωνικό σύνολο.
Γεωργία Οικονόμου
