Τον Ιανουάριο, καθώς ο φόρτος εργασίας είναι αισθητά μειωμένος για τους κηπουρούς, τους παρουσιάζεται μια καλή ευκαιρία να σκεφτούν, να σχεδιάσουν και να οργανώσουν τον κήπο τους. Το Αρκουδοπούρναρο ανήκει στο γένος Ilex. Πρόκειται για ένα φυτό που υπάρχει σε άγρια μορφή στη χώρα μας, όπου το συναντάμε και με άλλες ονομασίες, όπως λαύρος, μηλοπούρναρο, πρινάρι, πρίνος και λιόπρινο. Ανήκει σε μια μεγάλη ομάδα αειθαλών και φυλλοβόλων θάμνων και δέντρων, που αριθμεί 400 και πλέον είδη, με αρκετά υβρίδια και ποικιλίες. Κάποια από αυτά υπερβαίνουν τα 10 μέτρα σε ύψος, ενώ το «δικό μας» δεν ξεπερνά ποτέ τα 3 μέτρα. Ολα τα είδη έχουν πλούσιο φύλλωμα, με σκληρά ή μαλακά φύλλα, αγκαθωτά ή απλά, στιλπνά και καταπράσινα, συνήθως με δερματώδη υφή. Χαρακτηριστικό τους είναι τα αρσενικά ή θηλυκά φυτά που συνήθως πρέπει να βρίσκονται κοντά για να μπορέσει το φυτό να αναπαραχθεί. Είναι μια πασίγνωστη οικογένεια φυτών καθώς έχει συνδεθεί με τη μεγαλύτερη γιορτή στον κόσμο, τα Χριστούγεννα. Οι όμορφοι, συνήθως κατακόκκινοι, στρογγυλοί καρποί του διακοσμούν εκατομμύρια σπίτια σε όλο τον κόσμο τις γιορτινές μέρες. Είναι φυτά που προτιμούν τα κρύα ή δροσερά σημεία. Μπορούν να αναπτυχθούν ακόμα και σε σκιερές ή ημισκιερές τοποθεσίες, καθώς και σε υγρά, καλά στραγγιζόμενα, γόνιμα εδάφη. Από τον Απρίλιο έως το Μάιο ανθοφορούν με πολυάριθμα, μάλλον ασήμαντα λουλούδια, που έχουν όμως ένα πολύ ελαφρύ άρωμα. Οφείλουν τη φήμη και την ανά τον κόσμο δημοτικότητά τους στους καρπούς τους, που εμφανίζονται στα θηλυκά φυτά την περίοδο μεταξύ Σεπτεμβρίου και Φεβρουαρίου. Είναι μικροί, σφαιρικοί, δίνουν χρώμα στο φυτό, προσδίδοντάς του μια ιδιαίτερη διακοσμητική αξία. Αποτελούν μια θαυμάσια και περιζήτητη τροφή για πολλά πουλιά και ζώα του δάσους, ενώ είναι ελαφρά δηλητηριώδεις για τον άνθρωπο. Κατά κύριο λόγο το αρκουδοπούρναρο πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα, αλλά και με σπόρο. Τα μοσχεύματα πρέπει να είναι καλά ξυλοποιημένα και από φυτό ηλικίας μεγαλύτερης των 5 ετών. Οι σπόροι μερικές φορές κάνουν αρκετό χρόνο να βλαστήσουν. Φυσικά, ο καλύτερος τρόπος να τα αποκτήσετε είναι να αγοράσετε ένα έτοιμο από κάποιο φυτώριο!
Δουλειές του κήπου τον Ιανουάριο
Ο Κηπουρός Κρύος, βροχερός και μουντός, ο Ιανουάριος είναι ένας μήνας σχετικής ξεκούρασης για τους κηπουρούς, καθώς οι δουλειές που έχουν να κάνουν είναι λιγοστές. Είναι η κατάλληλη στιγμή για να φροντίσει κανείς τον εξοπλισμό και τα εργαλεία που χρησιμοποίησε την προηγούμενη περίοδο. Πολλά από αυτά είναι ακριβά και μια απλή συντήρηση θα σας σώσει από επιπλέον έξοδα. Για παράδειγμα, η μηχανή του γκαζόν εύκολα μπορεί να παρουσιάσει προβλήματα ή να μη λειτουργεί σωστά αν δε φροντίσετε να μη σκουριάσει ή δεν ακολουθήσετε τις οδηγίες συντήρησης. Ομως και τα απλούστερα εργαλεία, όπως κλαδευτήρια, φτυάρια κτλ. χρειάζονται έλεγχο και συντήρηση. Αυτόν το μήνα οι ανάγκες ποτίσματος των φυτών είναι ελάχιστες. Προσέξτε, όμως, τα φυτά που βρίσκονται σε προστατευμένα σημεία και δεν ποτίζονται από τη βροχή. Αυτά, όπως κι εκείνα που είναι φυτεμένα σε γλάστρες, θέλουν πότισμα από εσάς. Εύκολα μπορεί κανείς να ξεγελαστεί από την υγρή ατμόσφαιρα και να αμελήσει τη συγκεκριμένη εργασία. Είναι κρίμα να ξεραθούν φυτά από έλλειψη νερού μέσα στο καταχείμωνο! Περιορισμένης κλίμακας είναι και οι εργασίες που αφορούν το κλάδεμα και το φύτεμα, εκτός κι αν έχετε αρκετά δέντρα και θάμνους ή αποφασίσατε να αλλάξετε την εικόνα του κήπου σας. Εκεί που θα πρέπει να εστιάσετε την προσοχή σας είναι στον τομέα του προγραμματισμού: τι αγορές θα κάνετε, τι μεταφυτεύσεις, ποια καινούρια φυτά θα φιλοξενήσετε, τι αλλαγές θα γίνουν στον κήπο ή τη βεράντα.
Περιποίηση και φροντίδα Ο χειμώνας είναι η κατάλληλη εποχή για να καθαρίσουν οι κηπουροί τις γλάστρες, τα δοχεία και τα εργαλεία τους. Τσουγκράνες, κλαδευτήρια, ψαλίδες, φτυάρια, αξίνες και κυρίως οι μηχανές του γκαζόν χρειάζονται περιποίηση και φροντίδα για να είναι «ετοιμοπόλεμα» την επόμενη άνοιξη. Φροντίδα χρειάζονται, επίσης, και τα έπιπλα κήπου που βρίσκονται εκτεθειμένα στις καιρικές συνθήκες. Ο Ιανουάριος με τις Αλκυονίδες μέρες του, δίνει την ευκαιρία στους κηπουρούς για ένα διάλειμμα. Συχνά τα φυτά που φιλοξενούμε σε γλάστρες στον κήπο προέρχονται από τροπικές περιοχές στις οποίες ο χειμώνας είναι άγνωστος. Ακόμα και ο ήπιος χειμώνας της χώρας μας μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ζημιές στο φύλλωμά τους ή ακόμα και στο ριζικό τους σύστημα. Αυτά τα φυτά πρέπει να τα προστατέψουμε, μεταφέροντάς τα μαζί με τα δοχεία τους σε κάποιο άλλο προστατευμένο σημείο. Ο δυνατός χειμωνιάτικος αέρας μπορεί να χαλαρώσει τα στηρίγματα των θάμνων και των μικρών δέντρων. Γι’ αυτό ο συχνός έλεγχος και παράλληλα η καλή στερέωσή τους θεωρούνται απαραίτητες ενέργειες.
—Ελέγξτε τα φυτά σας για σπασμένα ή αρρωστημένα κλαδιά και απομακρύνετέ τα. Κλάδεμα Ο Ιανουάριος είναι ο πιο κατάλληλος μήνας για κλάδεμα-γλυπτική!
—Κλαδέψτε τα δέντρα και τους θάμνους που βρίσκονται στον κήπο σας και δώστε τους το επιθυμητό σχήμα. Ιδιαίτερα οι ζωντανοί φράχτες έχουν ανάγκη αυτό το, περισσότερο διακοσμητικό, κλάδεμα. Φύτεμα Αν θέλετε να έχετε ανθισμένα λίλιουμ την άνοιξη, δεν έχετε παρά να επισκεφτείτε κάποιο καλό φυτώριο και να αγοράσετε βολβούς.
—Φυτέψτε τους σε ξεχωριστά δοχεία και τοποθετήστε τα σε προστατευμένο, αλλά δροσερό σημείο. Αν σας αρέσουν τα αλπικά φυτά ή σκέφτεστε να δημιουργήσετε ένα βραχόκηπο, τώρα είναι η κατάλληλη εποχή για να φυτέψετε σπόρους ώστε να βλαστήσουν την άνοιξη. Φυτέψτε καινούρια χρυσάνθεμα παίρνοντας μοσχεύματα από τα παλιά φυτά σας.
—Οσο τολμηρό κι αν ακούγεται, ο Ιανουάριος είναι ο σωστός μήνας για τη συγκεκριμένη δουλειά. Αν έχετε στον κήπο σας δέντρα και θάμνους τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για ένα σωστό κλάδεμα.
